Saltanat 103 yıl önce kaldırıldı: Egemenlik ulusa geçti
103 yıl önce saltanatın kaldırılışı, 97 yıl önce de Harf Devrimi'yle önemli bir eşik aşıldı...
Saltanat 103 yıl önce kaldırıldı:
Egemenlik ulusa geçti
Yasa sonrası Padişah Vahdettin, “yaşamına ve özgürlüğüne tehdit” olduğunu gerekçe göstererek İngiltere’ye sığındı. 1 Kasım 1928’de yapılan Harf Devrimi’yle de “muasır medeniyet seviyesine” ulaşma hedefi için başka bir önemli eşik aşıldı.
Saltanatın Osmanlı İmparatorluğu’nun son yüzyılındaki önceliklerine dikkat çeken tarihçi Dr. Çiğdem Bayraktar Ör, “Sultan Abdülhamit tahta çıkarken ‘İtibardan tasarruf olmaz’ anlayışıyla yapılan saltanat kayığına binmişti. Ancak halk sefalet içerisindeydi. 93 Harbi’nde Rusların sadece torpidolarla Osmanlı’yı sarsması bile ‘bahriye’ namına iyileştirmeyi getirmedi” dedi.
Abdülhamit’in süslü kayıklarla gezerken donanmayı tersanede çürümeye bıraktığının altını çizen Bayraktar Ör, “Saltanat işte tam olarak buydu: Kendisini süsler, halkın geleceğini böylece çürümeye bırakır. Sadece Abdülhamit iktidarında 1 milyon 592 bin 806 kilometrekare toprak kaybedildi. Yani bugünkü Türkiye’den iki taneden fazlasını” ifadelerini kullandı.
Ör, “Saltanat, ulusumuzun haklarını ve çıkarlarını korumaya çalışmadığı, sadece bir hanedanın keyfi uygulama ve kararlarına dayandırıldığı için kaldırıldı. Ülkenin kaderini tek başına bir padişahın belirle memesi gerektiği için. Çağdışı bir yönetim tarzından uygarlığa geçilmesinin zorunluluğu için; kara parçasıyla, deniziyle, yakınıyla, uzağıyla her yerini vatan bilen ve ona göre iktidar kuran ‘halk egemenliğini’ inşa etmek için” dedi.
Saltanatın kaldırılmasıyla ulu önder Mustafa Kemal Atatürk sayesinde “cumhur”un iktidarının başladığını belirten Bayraktar Ör, “Unutulan Türk kimliğinin Türkçe üzerinden anımsatılması gerekiyordu. Uluslar ancak kimliklerinin farkında olurlarsa irade gösterebilir. Harf Devrimi bu yeni egemenliğin toplumsal temelde içselleştirilmesini sağladı. Asırlardır süren saltanatın devrilmesiyle toplumun her alanında başgösteren değişimin benliklere nüfuz edebilmesinde yeni bir kültürel dile gereksinim vardı. Çünkü dil düşüncenin başladığı yerdir” diye konuştu.
"CEHALET ZİNCİRİ KIRILDI"
Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Ulusumuzu konuştuğu dilin abcsine kavuşturarak 600 yıl sonra ce halet zincirlerini kırmasının yolunu açan Harf Devrimi’nin 97. yıl dönümü kutlu olsun. Büyük Atatürk’e ve Kemalist Devrimcilere saygıyla” ifadelerini kullandı.
ADD dün yaptığı diğer bir paylaşımda, “Ulusal Kurtuluş Savaşı’mızın zaferle sonuçlandırılmasından hemen sonra başlatılan devrimler döneminin ilk adımıdır saltanatın kaldırılması. 1 Kasım 1922’de bu ilk devrimle Türk milleti gasp edilen egemenlik hakkını eline aldı. 103. yıl dönümü kutlu olsun!” açıklamasında bulundu