AKP döneminde yıldızı parlayan Sapphire: Yavuz hırsızlık
Erdoğan’ın açılışını yaptığı Sapphire binası, açılışını yaptığı diğer çoğu bina gibi imar mevzuatını oyuncağa çevirmişti. Binanın Avrupa'nın en yükseği olması için çevrilen ucuz dolaplar saymakla bitmiyor.
AKP döneminde yıldızı parlayan firmalardan biri olan Kiler’in, Mustafa Tatlıcı’ya ait HMB Nakliyat firması ile kat karşılığı anlaşma yoluyla yaptığı Sapphire binası İstanbul’un imar mevzuatından kaçırılan eşsiz yapılarından biri durumunda.
Firmanın sermayesi birden katlanmıştı
1983 yılında kurulan ve Atlas Alışveriş ve Kiler Alışveriş adlarıyla perakendecilik alanında faaliyet yürüten Kiler Holding'in ve AKP'nin yükselişi eş zamanlı olmuştu. Firma, 2004 yılında birdenbire ortaya çıkmıştı.
Önce Temmuz 2004’te Kiler Alışveriş’in sermayesi 10 trilyon’dan 50 trilyon’a yükseldi. Arkasından özelleştirilen Baha Esat Tekand Kütahya Şeker Fabrikası AŞ’nin Torunlar Gıda’ya satış sözleşmesinin imzalandığı 2004 yılının Ekim ayında, Atlas Alışveriş’in sermayesi 100 milyar TL’den 10 trilyon’a çıkarılmıştı. Bir ay sonra da Atlas Alışveriş, Torunlar Gıda’nın satın aldığı hissenin yarısını ele geçirmişti.
Hızla yayılmıştı
Hızla büyüyen bu iki firma, bir yandan aldıkları firmalardaki hisselerini hızla büyütmüş, öte yandan da başka firmaları satın almaya başlamışlardı.
Oley Mağaza, Canerler Gıda, Güler Alışveriş, Çatladı Market firmalarını da bünyesine katan Kiler Holding, sonunda Atlas ve Kiler Alışveriş firmalarını 2008 yılında birleştirilmişti.
AKP'li belediyeler, kurdukları sadaka sisteminin bir parçası olarak bazı kişilere "kuponlar" dağıtmaya başladı. Bu kuponlar, sadece Kiler marketlerinde geçerli alışveriş kuponları idi. Bu uygulama da Kiler'e büyük paralar kazandırdı.
İnşaat ve gayrimenkul sektörlerine de hızla yayılan firma, 2005 yılında Kiler İnşaat’ı kurmasının ardından, otel inşaatı devam eden HMB Nakliyat’ın 1947 ada, 34 parsel’deki 12 dönümlük arsasına kat karşılığı ortak olmuştu. İnşaat sektöründeki bir diğer firması Biskon AŞ, arsa için yeni bir proje onaylatmadı. Eski inşaat ruhsatı da iptal edilmişti.
Ruhsat olmadan inşaata başlandı
Biskon AŞ yapı amacıyla sadece 13/12/2005 tarihinde tahkimat ruhsatı aldı. Fakat, yapıyı genişletmek değil, göçüklerin önlemesi için verilen ruhsattan hemen sonra firma inşaata başladı.
Yerin altındaki 10 katın inşası sırasında iki defa büyük göçük meydana geldi. Firma, temel atmak için dahi ruhsatı olmadığı halde neden 10 kat inşa ettiğinin izahını “her an çevreye zarar verebilirdi" biçiminde açıkladı.
Çarşı kaçak
Hazırlanmış plana göre arsanın 2,5 katı büyüklüğünde, yani 30 bin metrekarelik bina inşa edilmesi gerekiyordu. Ancak Avrupa'nın en yüksek binası olacak şekilde hazırlanan mimari projede talep edilen bina 184 bin metrekareydi.
Bina iddialı ama parsel küçüktü. Bu halde mimari projenin onaylanmaması gerekiyordu. Ama yaklaşık yarısı alışveriş merkezi olarak düzenlenen zemin altındaki 76 bin metrekarelik 10 kat neredeyse tamamen emsal harici, yani hesaplama dışı tutuldu. Bu şekilde firmanın internet sitesinden hala 30 bin metrekare olarak görülen bodrum kattaki alışveriş alanının sadece 4.434 metrekaresi yasal olarak satılabilir yer haline geldi.
Mevzuat da nesi?
Bodrum katlar hesaplamaya dahil edilmediğinden arsa büyüklüğünün 2,5 katı hesabına göre 30 bin metrekarelik bina yer üstüne inşa edilmeye başlandı. Ama binanın inşaat ruhsatı olmadığı gibi projeye göre 108 bin metrekare yer üstünde olacaktı. Buna da çözüm bulundu: Kat bahçeleri ve tesisat katları.
İmar yönetmeliğine göre kat alanının %10’unu aşmayan kat bahçesi yapılması durumunda bu alanlar da hesaplama dışına çıkarılacaktı. Bu yüzden firma, bu alanları resmi belgelerde kat bahçesi ve tesisat katı, resmi olmayan belgelerde satılacak alan olarak gösterdi. Sonuçta 30 bin metrekare inşaat izni alınan yere 184 bin metrekarelik bina inşaa etti.
İmar mevzuatını gereksiz hale getiren, inşaat alanlarını emsalin dışına çıkaran proje için inşaat ruhsatı ise 22/9/2009 tarihinde, yani binanın inşaatı neredeyse bitmek üzereyken alındı.
*