Esad'dan ABD'yi çileden çıkartacak operasyon!
Esad, dövize de operasyon yaptı
Dikkatler askeri operasyonlara çevrildi, öbürü gözden kaçtı. Suriye'de bir büyük harekat da döviz cephesinde yürütüldü. Aynı günlere denk geldi iki operasyon da. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un 7 Mart'taki Şam ziyareti, operasyonların gong vuruşu gibi oldu.Olayın öncesi var. İlk adım, 27 Kasım 2011'deki Arap Birliği toplantısında “Suriye'ye ambargo” kararıyla atıldı. Suriye Merkez Bankası'ya ilişkiler donduruldu, yönetimin yurt dışı banka hesapları donduruldu, ticari ambargo başlatıldı 22 üyeden 19'unun oyuyla.
Dera, Hama, Humus ve İdlib'in varoşlarında patlatılan bombalar ve silahlı saldırılar ülkeden döviz kaçışını da tetikledi. Gecikmedi etkisi. 1 ABD doları 110 Suriye lirasına kadar tırmandı. Oysa, çeyrek yüzyıldır 47-50 lira bandında sabit seyrediyordu dolar.
Tırmanma dövizle sınırlı kalmadı elbette. Güney komşumuzun insanları, sadece dış kaynaklı terörün değil, yüzde 50 ile yüzde 100 arasında değişen enflasyonun da yükünü sırtlamak zorunda bırakıldı. Temel tüketim maddeleri de nasibini aldı yüksek fiyat artışlarından.
Mart ayı ortalarında Başbakan Tayyip Erdoğan, ambargonun Esad yönetimini nasıl zorda bırakacağı hakkında yüksek beklentili bir açıklama yaptı. Sınır illerimizdeki ortalama bir esnafın bile menzilindeki bu piyasa bilgilerinden Tayyip Erdoğan da haberdardı elbette.
Lavrov'un Şam ziyaretinin hemen ardından ordu birliklerinin İdlib, Hama, Humus ve Dera'daki, birkaç aydır muhalif isyancıların elinde bulunan semtlerde kontrolü sağladığı zaten biliniyor. Aynı günlerde piyasaya dolar da verilmeye başlandı. Dolar kısa sürede 40 lira kadar gerileyerek 70 Suriye lirası bandına indi.
Suriye yönetimi, çift haneli rakamlarla ifade edilen milyar dolarlık kaynağı ambargo koşullarında nereden sağladı? Şam'da görüştüğümüz kaynaklar iki iddiayı dile getirdiler.
Birinci iddia: Stratejik müttefik İran 30 milyar dolarlık bir fon sağladı.
İkinci iddia: Hafız Esad döneminde oluşturulan 100 milyar dolarlık seferberlik fonunun bir kısmı kullanıldı.
Gerçek, “ikisi birden” belki.
Gelelim yüksek enflasyona. Dövizin aşağı çekilmesi, fiyatları fren etkisi yaptı ama Şam yönetimi asıl temel tüketim maddelerinde çeyrek yüzyıldır uygulayageldiği yüksek subvansiyonlara güveniyor. Birkaç örnek verelim:
Ekmeğin kilosu (Türk parası ile) 25 kuruş. Fiyatı krizde de değişmedi. Kıyaslama için, İstanbul'da 250 gram ekmeğin 80 kuruşa satıldığını hatırlatalım.
Mazot'un litresi 50 kuruş. Bizde mazotu söylemeye gerek var mı?
Çok tüketilen yağ, bulgur ve prinçte de kamu desteği sürüyor.
İşçi ve memur maaşlarının alt grupta ortalama 200 – 300 dolar civarında olduğunu da kaydedelim.
Parasız sağlık ve (neredeyse) parasız eğitim, Suriye'de alt sınıfları koruyan iki önemli kalkan. Anaokulundan üniversite sonuna kadar bir çocuğun toplam okul masrafı 300-400 doları geçmiyor.
Et ithalatçılarımıza bir tüyomuz var. Arap mutfağında genellikle koyun eti kullanılıyor. Yakın bölge Arap ülkeleri koyun eti ihtiyacını, ambargoya kadar, Suriye'den karşılıyordu. Şimdi sınırımıza yakın bölgelerde canlı koyun hayli hesaplı hale geldi, duyurulur.
.
