AKP'nin bütçesi zam yamalığı da tutmuyor!
Eylül ayında bütçe 5,8 milyar TL açık verdi. 9 aylık bütçe açığı ise 14,4 milyar TL. Aynı dönemde bütçe gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,2 oranında artarak 23,2 milyar TL oldu. Vergi gelirleri yüzde 4,5 oranında artarak 19,8 milyar TL oldu. Vergi türlerinden ÖTV oranlarını yüzde 16,1 arttı.Bütçede zam yaması da tutmadı
Maliye Bakanlığı, 2012 Eylül ayı Aylık Bütçe Gerçekleşmeleri Raporu’nu
açıkladı.MERKEZİ BÜTÇE AÇIĞI 5,8 MİLYAR TL
Rapora göre; Merkezi yönetim bütçesi 2011 yılı Eylül ayında 1 milyar 871 milyon TL açık vermiş iken 2012 yılı Eylül ayında 5 milyar 830 milyon TL açık verdi. Eylül 2011’de ayında bütçe giderleri 23 milyar 932 milyon TL olarak gerçekleşmiş iken 2012 yılının aynı ayında yüzde 21,3 oranında artarak 29 milyar 37 milyon TL oldu.
BÜTÇE GİDERLERİ
2012 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 350 milyar 948 milyon TL ödenekten Eylülayında 29 milyar 37 milyon TL gider gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayında ise 23 milyar 932 milyon TL harcama yapılmıştı.
Personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18,8 oranında artarak 7 milyar 544 milyon TL oldu. 2012 yılı Eylül ayında personel giderleri için bütçede öngörülen 81 milyar 692 milyon TL ödeneğin yüzde 9,2’si kullanılmış oldu.
2012 yılı Eylül ayında mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 29,6 oranında artarak 2 milyar 513 milyon TL olarak gerçekleşirken, bütçede öngörülen 28 milyar 859 milyon TL ödeneğin yüzde 8,7’si bu ayda kullanıldı.
2012 yılı Eylül ayında cari transferler geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,5 oranında artarak 10 milyar 390 milyon TL oldu. Bütçede öngörülen 130 milyar 220 milyon TL ödeneğin yüzde 8’i Eylül ayında kullanılmış oldu. 2012 yılı Eylül ayında sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 5 milyar 289 milyon TL transfer yapıldı.
BÜTÇE GELİRLERİ ARTTI
2011 yılı Eylül ayında bütçe gelirleri 22 milyar 61 milyon TL iken 2012 yılının aynı ayında yüzde 5,2 oranında artarak 23 milyar 207 milyon TL olarak gerçekleşti.
Bu dönemde vergi yine bürçe gelirlerinin en büyük dilimini oluşturdu. 2012 yılı Eylül ayı vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4,5 oranında artarak 19 milyar 762 milyon TL’ye ulaştı.
ÖTV YÜZDE 16,1 ARTTI
Vergi türleri itibarıyla 2012 yılı Eylül ayı gerçekleşmelerine bakıldığında geçen yılın aynı ayına göre; özel tüketim vergisi yüzde 16.1, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 14, harçlar yüzde 12.3, gelir vergisi yüzde 9.7, damga vergisi yüzde 9, kurumlar vergisi yüzde 4.9, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 3,9 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 1,9 oranında artış gösterirken ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 15,3 oranında azalış göstermiştir.
9 AYLIK BÜTÇE AÇIĞI 14,4 MİLYAR TL
2011 yılı Ocak-Eylül döneminde bütçe, 234 milyon TL fazla verirken, 2012 yılı Ocak-Eylül döneminde 14,4 milyar TL açık verdi.
2012 yılı Ocak-Eylül döneminde bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,2 oranında artarak 243,7 milyar TL oldu. Bütçe giderleri ise yüzde 16,8 oranında artarak 258 milyar TL olarak gerçekleşti. 9 aylık dönemde vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,2 oranında artarak 201,9 milyar TL’ye ulaştı.
VERGİ TAHSİLATI YÜZDE 10,2 ARTTI
2011 yılı Ocak-Eylül döneminde bütçe gelirleri 221 milyar 102 milyon TL iken 2012 yılının aynı döneminde yüzde 10,2 oranında artarak 243 milyar 691 milyon TL oldu.
2012 Ocak-Eylül döneminde vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,2 oranında artarak 201 milyar 939 milyon TL’ye ulaştı.
Vergi türleri bakımından; geçen yılın aynı dönemine göre; banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 30.9, gelir vergisi yüzde 14.7, damga vergisi yüzde 11.8, harçlar yüzde 10.1, özel tüketim vergisi yüzde 7.5, kurumlar vergisi yüzde 6.3, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 2,7 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 10,9 oranında artarken ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 1,9 oranında azaldı.
MALİYE BAKANI: PERFORMANSTA KÖTÜLEŞME SÖZKONUSU
Bütçe rakamlarını değerlendiren Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçen yıl ilk 9 ayda bütçenin 234 milyon lira fazla verdiğini, faiz dışı fazlanın da 35 milyar lira olduğunu hatırlatarak, ''Çok açık bir şekilde bu sene geçen seneye göre bütçe performansında kötüleşme söz konusu, hedeflerden sapma söz konusu'' dedi.
Bu durumun birçok sebebi olduğunu ifade eden Şimşek, bazı harcama kalemlerinde öngörülemeyen veya kontrol edilemeyen artışların baş rolü oynadığını kaydetti.
Şimşek, gelirlerde beklenenin altında bir performans olsa da yıl sonunu, gelir anlamında bütçe hedeflerine paralel bir noktada bitireceklerini belirterek, şöyle konuştu:
''Bütçe giderleri ilk 9 ayda geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 16,8 oranında artarak 258 milyar liraya çıkmış, bütçe gelirleri yüzde 10,2 oranında artarak 243,7 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. Bütçe giderlerine baktığımızda Ocak-Eylül döneminde faiz hariç harcamalar bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17,4 oranında artarak 218,5 milyar liraya çıkmış, faiz harcamalarıysa yüzde 13,7 oranında artarak 39,5 milyar lira olmuştur.
Bütçe gelirlerine baktığımızda ilk 9 aylık dönemde geçen senenin aynı dönemine oranla gelirlerin sadece yüzde 7,2 oranında arttığını görüyoruz. Bu enflasyonun altında bir vergi gelir artış oranıdır. Bunun da sebepleri açık aslında. İlk 9 ayda ÖTV gelirlerindeki yıllık artış yüzde 7,5, dahilde alınan KDV yüzde 2,7 artmıştır. İthalde alınan KDV ise gelir olarak bir önceki senenin aynı dönemine göre yüzde 1,9 azaldı. Esas itibariyle Türkiye ekonomisindeki iç talebin zayıf olmasıyla doğrudan doğruya ilişkilidir. Yumuşak iniş süreciyle ilişkilidir. Büyümenin kompozisyonuyla ilişkilidir. Bu aslında, bu düzeyde öngörmediğimiz bir husustur. Geçen sene Türkiye ağırlıklı olarak iç talep ekseninde büyüyordu, bu sene ise net ihracat.''
“BÜTÇE GİDERLERİ BAŞLANGIÇA GÖRE YÜKSEK”
Başlangıç bütçesine oranla bütçe giderlerinin yüzde 3,3 yüksek, olduğunu dile getiren Şimşek, şunları söyledi:
''Bu artışın kaynakları nedir diye sorabilirsiniz. Bir, yatırımlarda tabii ki ilave harcama söz konusu. Özellikle ulaştırma altyapısında. Mal ve hizmet alım giderlerinde başlangıç ödeneğine göre bir artış söz konusu. Bunların hepsinini sebepleri var. Detaylara girmek istemiyorum. Personel giderleri, Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödediğimiz primler... Bunları çok tartıştık zaten. Yine sermaye transferleri... Burada özellikle 1,3 milyar liralık bir artış söz konusu. Bunun tek sebebi var. Biz Van depreminde yaraların sarılması için geçen sene 2 milyar lira kaynak vermiştik. Bu sene ilaveten 1,3 milyar liralık deprem konutlarının yapımına yönelik aktardığımız bir kaynak söz konusu. Mahalli idare paylarında bir artış söz konusu. Esas itibariyle buralarda harcamalarda sapma söz konusu.''
2013 yılı bütçesine konu olan temel makro ekonomik büyükleri de hatırlatan Şimşek, gelecek yıl GSYH büyüklüğünü 1 trilyon 571 milyar lira olarak öngördüklerini belirtti. Şimşek, söz konusu yılda reel büyüme oranının yüzde 4, deflatörün yüzde 5,3, yıllık TÜFE'nin 5,3, ihracatın 158 milyar dolar, ithalatın da 253 milyar dolar olarak hedeflendiğini hatırlattı.