Atatürk “Bekleme sen harekete geç”
Prof. Dr. Kemal Arı: “Atatürk’ün din hakkında görüşü için Zağanos Paşa Camisi konuşmasına bakın. İki şeyi çok önemsiyor. Din ve dil... Atatürk’ün dinle ne sorunu olacak? Atatürk’ün döneminde dinde en büyük aydınlanma yaşanmıştır. Mustafa Kemal sadece ülkesini değil İslam’ı da emperyalizme karşı korumuştur.”
'Atatürk olmasaydı ezan okunmazdı'
Duayen gazeteci Hulki Cevizoğlu’nun “Ceviz Kabuğu” programında, Kurtuluş Savaşı’nın önemi ve Atatürk’ün din olgusuna yaklaşımı tartışıldı.
Duayen
gazeteci Hulki Cevizoğlu’nun Karadeniz Tv’de canlı yayınlanan Ceviz Kabuğu
programında konuşan Gazeteci Fikri Akyüz’le, Tarihçi-Yazar Sinan Meydan,
Kurtuluş Savaşı’nın kim tarafından başlatıldığı, Atatürk’ün dine bakışı ve
olaylı geçen son 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı kutlamaları ile ilgili hararetli bir
tartışmaya imza attılar.Kurtuluş Savaşı’nın ideolojisi
Hulki Cevizoğlu: Kimi çevrelerde kurtuluş savaşı ile milli mücadele arasında fark olduğu söyleniyor. Bir fark var mı?
Fikri Akyüz: Bana göre milli mücadeledir. Kurtuluş gibi görülür ama ben milli mücadele demeyi daha doğru bulurum.
Sinan Meydan: İstiklal harbi, milli mücadele, kurtuluş savaşı kavramlarını kullanmış Atatürk bu konuda. Ben kurtuluş savaşını kullanırım daha çok ama milli mücadeleyi de kullanırım. Bana göre “milli dini mücadele” demek de mümkündür. Çünkü Atatürk din vurgusunu çok kullanmıştır. Bazıları bunun takiye olduğunu söyler ama bence değildir. Kurtuluş Savaşı’nın başat ideolojisi İslamcılıktır. İslam’da “ülkeniz işgal edildiğinde teslim olun” demiyor, “mücadele edin, cihad edin” diyor. Mustafa Kemal Kuran emrini yerine getirmiştir bu anlamda. Bu dini kullanmak değildir.
Fikri Akyüz: 1919-22 arasında din adamlarının, şeyhlerin desteğini alıyor din vurgusu ile 1923’le 1938’e kadar ki durumsa farklı. Devlet işlerinden, kamudan çıkarmayı bir yana koyun, insan hayatından çıkarmaya yönelik çabalar var.
Sinan Meydan: Mücadeleden sonra böyle bir şeye gerek kalmıyor. Atatürk bana göre dindardı ama dinci değildi.
Sinan Meydan: Peki neden sadece Karabekir’i gündeme getiriyorlar? Diğer paşaların adını anmıyorlar? Siz o küskün paşa üzerinden yeniden tarih yazıyorsunuz...
Fikri Akyüz: Karabekir milli mücadeleye destek vermiş, Atatürk’ün liderliğini kabul etmiş birisidir. Atatürk kendini önceliyor, Kazım Karabekir’i yok sayıyor.
Sinan Meydan: Karabekir bunu yapmasaydı bugün onu vatan haini olarak anacaktık... Atatürk milli mücadeleyi 19 Mayıs 1919’da Samsun’da değil bundan çok daha önce 1915’te Adana’da başlattı.
Hulki Cevizoğlu: Kasım 1915’te Adana’da başlattı ise Atatürk Kurtuluş Savaşı’nı, kendi yazdığı Nutuk’ta neden yer vermedi?
Sinan Meydan: Nutuk, “19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktım” diye başlar Gençliğe Hitabe ile biter. “19 Mayıs 1919’da başladım” der ama sonra, daha önce neler yaptığını da anlatır. Bir de neler yaptığını tekrarlamak istememiştir. Falih Rıfkı Atay’ın “Atatürk’ün Bana Anlattıkları” diye kitabı var. Burada anlattığı için yeniden anlatmaya gerek duymamıştır. Mustafa Kemal, Türk gençlerine Kurtuluş Savaşı’nı anlatır Nutuk’ta ve bunun için belli semboller, mihenk taşları seçmiştir. 19 Mayıs bunlardan biridir.
Fikri Akyüz: Atatürk orduya görev vermedi, gençlere görev verdi Nutuk’la. Damalarındaki asil kanda diye...
Hulki Cevizoğlu: Evet çok doğru... Niye orduya değil de gençlere verdi, kendisi de bir asker olmasına rağmen?
Sinan Meydan: Ordu ile siyaset arasındaki ayrımı ortaya koymak için... Ya askerliği ya siyaseti tercih edin diye deklarasyon göndermiştir bazı komutanlara. Onun sivil anlayışını ortaya koyuyor bu durum.
Bursa Nutku
Hulki Cevizoğlu: Anlaştığınız bu nokta “Bursa Nutku”nun bir açılımı gibi oldu. Bursa Nutku’nda da cumhuriyeti koruma görevini gençlere veriyor. “Bursa Nutku gerçek mi değil mi” diye de bir tartışma var... Farkı ne o zaman?
Fikri Akyüz: Böyle bir nutuk yoktur. Bursa Nutku’nda söyledikleri ile kimi hedef gösteriyor? Bu ülkenin polisini askerini...
Hulki Cevizoğlu: Onları hedef göstermiyor. “Onlardan bekleme sen harekete geç” diyor.
Fikri Akyüz: Nutuk’ta öyle değil. Taş sopa yok Nutuk’ta. Orada dahili ve harici bedhahlardan bahsediyor, “bunlar olabilir, dikkat edin” diyor. Bursa Nutku Atatürk’ü terörize etmektir. Atatürk terörist değildi!
Sinan Meydan: Bursa Nutku yok diyelim. Atatürk’ün daha ağır nutukları var bundan...
Mustafa Kemal’in dini inancı
Fikri Akyüz: 1937’de Meclis konuşmasında bir söz var... “Gökten indiği sanılan kitapların doğmalarıyla asla bir tutmamalıdır.”
Sinan Meydan: Bu bir internet geyiği. Başını kesmişler, sonun kesmişler bunu kullanıyorlar. Atatürk bunu sanki gizli bir yerde söylemiş gibi gösteriyorlar. 1937’de meclis konuşmasında söylüyor bunu...
Hulki Cevizoğlu: Ben okuyayım tam olarak o sözleri... “Aziz milletvekilleri, Dünyaca bilinmektedir ki, bizim devlet yönetimimizdeki ana programımız, Cumhuriyet Halk Partisi programıdır. Bunun kapsadığı prensipler, yönetimde ve politikada bizi aydınlatıcı ana çizgilerdir. Fakat bu prensipleri, gökten indiği sanılan kitapların doğmalarıyla asla bir tutmamalıdır. Biz, ilhamlarımızı, gökten ve gaipten değil, doğrudan doğruya yaşamdan almış bulunuyoruz.”
Fikri Akyüz: Gökten indiği sanılan diyor, gökten inen değil... Atatürk gibi biri kişi bu sözü bu şekilde kullanıyorsa dindar değildir. Dindar olmayan birine dindar demek de hakarettir.
Sinan Meydan: “Gökten indiği sanılan” yerine “gökten inen” deseydi amacına ulaşamazdı. Sizin gibilerde bu etkiyi yaratamazdı. Dikkati oraya çekmek için bu şekilde kullanıyor. Atatürk’ü anlamak için onu okumak lazım. Orada ilkelerin değiştirilemez olduğunu vurgulamaya çalışıyor.
Hulki Cevizoğlu: Atatürk’ün inancını sorgulamak bize düşer mi?
Fikri Akyüz: Atatürk’ün dine bakışı ameli noktada sıfırdı, inanç noktasında bilemeyiz. Atatürk’ün inancını sorgulamak hiç kimsenin haddi değildir. (...) Siz bundan 20 yıl öncesine kadar ders kitaplarında Kazım Karabekir’in fotoğrafını Atatürk’ün yanında gördünüz mü? Yoktur, çünkü Cumhuriyet’i tek kişi üzerine inşa edip Osmanlı’yı yok saymaya çalışıyorlar.
İzmir’in işgali ve kadınlar
Hulki Cevizoğlu: Telefon hattımızda Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Kemal Arı var. Hocam, kurtuluş mücadelesini kim başlattı?
Prof. Dr. Kemal Arı: Helva yapacaksak un olacak, şeker olacak, ama bir araya getirecek iyi bir usta da olacak. Anadolu’da bir mücadele zaten olduğu doğru. İzmir’in işgalinde her gün 2.000 kişi ölüyordu.
Tecavüze uğrayan kadınlar bir eve toplanıp kendini yakıyordu utançtan. Böyle bir durumda vatan gitmiş, namus gitmiş, elbette ki eline silahı alıp kendini kurtarmaya çalışacak. Mücadele verecek.
Hulki Cevizoğlu: Fikri Akyüz diyor ki “Vahdettin hain olsa Mustafa Kemal’in Anadolu’da mücadele başlatacağını bile bile onu büyük yetkilerle Anadolu’ya göndermezdi...”
Prof. Dr. Kemal Arı: Mustafa Kemal’in ihtiraslı bir subay olduğu bilinir ama Vahdettin’in İstanbul’da bir ihtilal olacak korkusu var. Kendini korumak için önemli subayları zaten Anadolu’ya göndermeye başlamıştı.
Türbede içki alemi
Hulki Cevizoğlu: Mustafa Kemal’in din anlayışı konusunda ne diyorsunuz Hocam?
Prof. Dr. Kemal Arı: Atatürk olmasaydı bu ezanlar okunmazdı bu ülkede, deniyor. Buna karşılık bir köşe yazarı çıkıp “İşgal döneminde de bu ülkede ezan okunuyordu” diye yazı yazabiliyor. Böyle bir aymazlık nasıl olabilir? İzmir’in işgalinde özellikle mabetlere çok büyük baskılar yapılmıştır. Camiler ahır yapılmıştır.
Venizelos’un oğlu Yunan ordusunda komutandır ve Yunan ordusu Bursa’ya girdiğinde ilk hedef Yeşil Türbe’dir. Yakıp yıkmışlar orayı, o yetmemiş Osmangazi’nin türbesine girmiş ve içki âlemi yapmış... Sonra ayağını Osman Gazi’nin sandukasına dayamış ve boy boy fotoğraf çektirmiş. Yayınlandı bunlar. Ve diyor ki “Osman kalk ben geldim” diyor.
Hulki Cevizoğlu: Bir üniversite öğrencisi bu olayın kendisine Mustafa Kemal yapmış gibi anlatıldığını söyleyen bir mesaj atmıştı bana ve gerçeği anlatmamızı istemişti. Bu da ona bir yanıt oldu. Nasıl oluyor da 2000’lerin Türkiye’sinde bunlar, Venizelos’un oğlunun yaptıkları, Atatürk yapmış gibi anlatılıyor?
Prof. Dr. Kemal Arı: Tek parti dönemi olaylarının anlatılması gibi işte... Atatürk’ün din hakkında görüşü için Zağanos Paşa Camisi konuşmasına bakın. İki şeyi çok önemsiyor. Din ve dil... Atatürk’ün dinle ne sorunu olacak? Atatürk’ün döneminde dinde en büyük aydınlanma yaşanmıştır. Mustafa Kemal sadece ülkesini değil İslam’ı da emperyalizme karşı korumuştur.
Fikri Akyüz: Atatürk olmasaydı bu ülke bugün Yemen olurdu ama Kemalistler olmasaydı Türkiye Cumhuriyeti bugün İngiltere konumunda bir ülke olurdu.
