WikiLeaks'ten sonra OffshoreLeaks skandalları!
WikiLeaks belgelerinin ardından bu kez de OffshoreLeaks belgeleri patladı. 170
ülkedeki 130 binden fazla multimilyoner zenginin paravan şirketler ve offshore
hesaplarla nasıl vergi kaçırdığı ortaya çıktı.
WikiLeaks'in ardından OffshoreLeaks belgeleri patladı!
Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsoriyumu'nun posta adresine gelen bir
sabit disk her şeyin ortaya çıkmasını sağladı. Kim tarafından gönderildiği
bilinmeyen diskin içinde tam 260 gigabyte büyüklüğünde yazışma ve belge
bulunuyordu.
Gazeteciler, diski incelemeye başladıklarında belki de tarihin en
büyük gazetecilik olayıyla karşı karşıya olduklarını anladılar.
Aralarında 2
milyon elektronik posta mesajının da yer aldığı belgelerde 170 ülkeden 130
binden fazla ultra-zenginin, siyasetçinin, sanatçının, politikacı eş ve
çocuklarının dünyanın dört bir yanındaki offshore bankalarda bulunan hesapları
ve vergi kaçırmak için kurdukları paravan şirketler yer alıyordu.
ABD'nin gizli
yazışmalarını konu alan WikiLeaks belgelerinden 150 kat daha fazla sayıdaki
dokümanı birkaç kişinin okuyarak tasniflemesi mümkün değildi. Hemen 40 ülkeden
86 gazetecinin oluşturduğu bir ekip oluşturuldu. Aralarında ABD'den Washington
Post, İngiltere'den Guardian ve BBC, Belçika'dan Le Soir, Almanya'dan
Süddesutsche Zeitung muhabirlerinin bulunduğu bu ekip büyük bir gizlilik içinde
tam 15 ay ellerindeki milyonlarca belgeyi inceledi. Ve dün bombalar ardı ardına
patladı.
Almanya: Bize verin
Dünyanın dört bir yanında belgeleri temin eden gazeteler internet
sitelerinden ilk parti haberleri yayınlamaya başladı. Belgelerin teker teker
ortaya çıkmasının ardından offshore hesaplarda 32 trilyon dolar tutan
yüzbinlerce zengini de korku saldı. Daha bir gün önce Bütçe Bakanı'nı İsviçre'de
20 yıldır gizli hesaplar bulundurduğu ortaya çıkınca kaybeden Fransa
Cumhurbaşkanı Françis Hollande, bu kez de Offshore Leaks ile sarsıldı.
Hollande'ın seçim kampanyasındaki sağ kolu ve 'kasası' olarak bilinen Jean
Jacques Augier'in Cayman Adaları'nda gizli hesapları bulunduğu ve vergi
kaçırdığı anlaşıldı. 30 yıllık bir dönemi kapsayan belgelerde yer alan paravan
şirketler ve offshore hesaplarla her yıl en az 280 milyar dolar vergi
kaçırıldığı tahmin ediliyor. Belgelerde onlarca Alman'ın da bulunduğu iddiasının
ardından ilk harekete geçen Almanya hükümeti oldu. Alman Maliye Bakanı Schauble,
'Gazeteciler belgeleri mutlaka resmi otoritelerle paylaşmalı' açıklaması yaptı.
Mali krizdeki Yunanistan da listedeki 107 şirketin peşine düştü.
Hollande'ın finansman sorumlusu Jean Jacques
Augier'dan açıklama
Cumhurbaşkanı François Hollande'ın seçim kampanyası finansman
sorumlusu Jean-Jacques
Augier yaptığı açıklamada "Hollande'ın yaptığı tamamen legaldir. Hollande maceracı ve doğa tutkunu olduğu
için bu organizasyonlarda yer almaktadır" dedi.
En büyük bomba Aliyev ailesi
OffshoreLeaks'in ortaya çıkardığı siyasiler arasında en önemli isim
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve ailesi oldu. Aliyev'in
aile üyelerinin en az 4 offshore şirkette hisse sahibi oldukları ortaya çıktı.
Dahası, ülkede 4.5 milyar dolarlık inşaat ihalesi kazanan Hassan Gozal isimli
işadamının başkanın kızları Arzu ve Leyla adına Virgin Adaları'nda kurulan
offshore şirketlerinin de direktörlüğünü yaptığı anlaşıldı.
Bu şirketlerin Azeri
milletvekillerinin şirket sahibi olmasını engelleyen anayasa hükmünü ihlal edip
etmediği şimdiden tartışma konusu oldu. Belgeler ayrıca Arzu ve Leyla'nın 2008
yılında babaları ikinci kez cumhurbaşkanı seçildikten 2 ay sonra şirketleri
kendi üzerlerine aldıklarını gösteriyor. Kızların adres olarak gösterdikleri
Dubai'deki lüks evin değeri ise en az 6 milyon dolar olarak hesaplanıyor.
Aliyev'in, cumhurbaşkanlığı öncesinde de parlamentoda görev yapıyordu. İlham
Aliyev, eşi Mihriban ve kızları belgelerin ortaya çıkmasından sonra sorulan
soruları cevapsız bıraktı.
Habere göre işte hedefteki zenginler:
- Çoğu Virgin Adaları'nda bulunan 2.5 milyon hesabın 46 vergi cenneti ülkede
bulunduğu açıklandı.
- Belgelerde Aliyev ailesinin yanısıra Rusya, Kanada, Pakistan, Filipinler,
Tayland, Moğolistan gibi ülkelerde siyasilerin ve ailelerinin vergi kaçırmak
ve/veya servetlerini gizlemek için para cennetlerine başvurdukları
görülüyor.
- Mega zenginlerin yat, malikane, pahalı sanat eserleri alırken
gizliliklerini korumak ve vergi ödememek için alımlarını offshore ülkelerdeki
hesaplar üzerinden yaptıkları anlaşılıyor.
- UBS, Clariden ve Deustche Bank gibi birçok bankanın müşterilerine sürekli
olarak gizlilik vaadeden offshore şirketlerle ilgili raporlar sunduğu ortaya
çıktı.
- Moğolistan'da eski finans bakanı ve meclis başkan yardımcısı Bayartsogt
Sangajav'ın offshore hesapları ortaya çıkarıldı. Sangajav, 'Sanırım istifa etmem
gerekecek' dedi.
- Rusya Başbakan yardımcısı Igor Shuvalov'un eşi Olga Shuvalova belgelerde
yer alan isimlerden biri oldu. İlk açıklamasında 'yasadışı birşey yapmadığını'
söyledi.
- Kanadalı bir senatörün eşi Tony Merchant'ın 800 bin dolarını vergi
cennetlerinde tuttuğu anlaşıldı.
- Defalarca yolsuzlukla itham edilen Filipinler eski diktatörü Ferdinand
Marcos'un en büyük kızı Maria Imelda Marcos da belgelerde en çok ismi geçen
ünlülerden biri oldu.
- İspanya'nın en büyük sanat koleksiyoncusu ve eski İspanya güzeli Barones
Carmen Thyssen-Bornemisza'nın sanat eserlerini satın alırken offshore
şirketlerini kullanarak vergi kaçırdığı anlaşıldı.
- Doğu Alman istihbaratının eski müdürünün oğlu Franz Wolf, Almanya'daki
isimler arasında en çok göze çarpan kişi oldu.
- İsviçre'de 300, İtalya'da 200 kişinin listelendiği, Yunanistan'da ise 103
ismin listede olduğu belirtildi.
- Hindistan'da iki milletvekilinin offshore hesapları ortaya çıktı. Her
ikisinin de koltuğunu kaybedeceği belirtiliyor.
- Zimbabve diktatörü Robert Mugabe'nin halkı yokluk içinde yaşarken tüm
servetini vergi cennetlerinde tuttuğu anlaşıldı.
WikiLeaks'ten 130 kat büyük
Wikileaks'ın yayınladığı ABD Dışişleri Bakanlığı kriptolarından 130 kat daha
büyük olün araştırma için 28 bin arama yapıldı.
Geleceğin gazeteciliği
ICIJ'in yürüttüğü bu proje, başka bir açıdan özellikle gelişmekte olan
ülkülürdü tüm basıklara rağmen gazeteciliğin nasıl devam ettiğini gösteren bir
örnek.
Cumhuriyet