Emeğin ve emekçinin düşmanı AKP
AKP Hükümeti, 1936 tarihli İş Kanunu ile işçiye tanınan kıdem tazminatına darbe vurmaya hazırlanıyor. Mevcut yasada, işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenirken, yeni taslakta bu sürenin 11-22 güne düşürülmesi ve 15 yılını dolduran işçinin fonda biriken paranın ancak yarısını alması planlanıyor...AKP, 77 yıllık hakkı gasp ediyor!
AKP Hükümeti, işçinin 77 yıllık kıdem tazminatı hakkına darbe vurmaya hazırlanıyor...
1936 tarihli 3008 sayılı İş Kanunu’nda 5 yılını dolduran işçiye iş akdinin feshi halinde her yıla 15 günlük ücreti tutarında bir tazminat ödenmesi öngörülüyordu.
5 yıllık süre, zaman içinde önce 3 yıla, daha sonra da 1 yıla indirildi ve 15 günlük süre de 30 güne çıkarıldı. Yani mevcut durumda, iş akdinin feshi halinde işçiye 1 yılını doldurmak koşuluyla 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödeniyor.
İKİ TASLAK HAZIRLANDI
AKP, hem 61. hükümet programında hem de Ulusal İstihdam Stratejisi adlı belgede, kıdem tazminatının bir fona devredilmesini öngörüyor. Kıdem Tazminatı Fonu ile ilgili olarak hazırlanan iki yasa taslağı söz konusu. Bu taslaklar, resmi olarak sosyal taraflara iletilmese de kamuoyuna sızdırıldı. Her iki taslağın ortak özelliği şöyle: İşçinin oluşturulacak fondan kıdem tazminatını alabilmesi için öncelikle 15 yıllık sigortalılık süresini doldurması ve en az 3.600 gün (10 yıl) prim ödemesi gerekiyor. Bu koşulu yerine getiren işçi, fonda biriken parasının ancak yarısını alabilecek. Taslağın birinde, işçinin geri kalan tazminatı alabilmesi için 1.800 gün, yani 5 yıl daha çalışması gerekiyor. Diğer taslakta ise, işçiye, ancak konut almak istediğinde fonda kalan paranın diğer yarısının verilebileceği belirtiliyor.
İŞVERENİN PRİMİ YÜZDE 3'E DÜŞECEK
AKP’li Çalışma Bakanı Faruk Çelik, “İşçi bir gün çalışsa dahi kıdem tazminatına hak kazanacak” propagandasını yapmasına rağmen, “Bireysel Fonlu Kıdem Tazminatı Sistemi” adını taşıyan taslakta, işçinin 15 yıl çalışması gerekiyor. Oysa mevcut yasal düzenlemede bir yıl çalışması halinde 30 günlük tazminata hak kazanıyor. Yeni taslakta bu 30 günlük sürenin 11 ile 22 gün arasında değişebileceği öngörülüyor. Yani mevcut duruma göre işçinin kıdem tazminatı üçte bir ile üçte iki oranında azalacak. Yine mevcut durumda 30 günlük kıdem tazminatının işverene maliyeti, brüt ücretin yüzde 8.3’üne karşılık geliyor. Taslakta ise, bu oranın yüzde 3’e düşürülmesi öngörülüyor.
ESKİ TAZMİNAT DA TEHLİKEDE
Kıdem Tazminatının İşçinin Bireysel Hesabına Yatırılması Hakkındaki Kanun Taslağı'nda ise, prim miktarı belli değil, taslağın o maddesindeki prim miktarı “…” şeklinde geçiyor.
Her iki fon taslağında, yasa çıkıncaya kadar geçen süredeki kıdem tazminatı, eski mevzuata tabi olacak. Yalnız işçi ve işverenin anlaşması halinde eski tazminatın işçinin fondaki hesabına yatırılması da söz konusu. İşverenlerin işçiyi işten çıkarma tehdidi ile eski tazminatın da fona devri, yani işçinin bu tazminat hakkının da silinmesi gündeme gelebilecek.
Yeni sistemde işçinin bireysel kıdem hesabı, özel bireysel emeklilik şirketleri tarafından kullanılabilecek. Bu durumda, şirketlerin iflası halinde kıdem tazminatın güvencesi de riske girecek. İşverenin yükümlülüğündeki prim ödemesi için de bir devlet garantisi bulunmuyor.
KIDEM TAZMİNATI ÖLÜNCE VERİLECEK
Mevcut sistemde, askere giden işçi kıdem tazminatı alabiliyor, evlenen kadın işçi de, bir yıl içinde işinden ayrılırsa yine tazminata hak kazanıyor. Keza işyerinde bir yıllık kıdemi olan işçi de, işten çıkarılırsa tazminatı hak ediyor. Şimdi tüm bu haklar ortadan kalkıyor.
Ayrıca işçi haklı bir nedenle işten ayrılırsa (geçerli sağlık nedeni, işverenin tacizi, kötü muamelesi gibi durumlarda) yine tazminat hakkından yoksun kalacak. İşçi, iş koşullarının değişikliğini, ağırlaştırılmasını kabul etmemesi ya da 20 gün ücret ödenmemesi durumunda işi bırakması halinde de tazminat hakkından mahrum olacak. Sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışan ve kıdem tazminatına hak kazanan emekliler de bu haktan yoksun kalacak.
Yine her iki taslakta ancak, ölüm, malullük, emeklilik gibi hallerde kıdem tazminatının tamamının ödenmesi öngörülüyor.
İŞVERENİN TALEPLERİ KARŞILANIYOR
TİSK, TOBB, TÜSİAD gibi işveren kuruluşları, kıdem tazminatının 30 günden 15 güne indirilmesini talep ediyorlar. Bu talep, yeni taslakla karşılanmış oluyor. Yine işverenler, İşsizlik Sigortası Fonu’ndaki prim oranlarının da düşürülmesini istiyorlardı. Her iki taslakta, işverenlerin işsizlik sigortası primi yüzde 2’den yüzde 0.5’e düşürülüyor. İşsizlik sigortasında devletin payı da, yüzde 1’den yüzde 0.5’e düşürülürken işçinin payı ise yüzde 1 olarak kalıyor. Yurt
TÜRK-İŞ VE DİSK, FONA KARŞI
TÜRK-İŞ ve DİSK, kıdem tazminatının fona devredilmesine karşı çıkıyor. DİSK, kıdem tazminatının her türlü gaspına karşı genel greve başvuracaklarını yeni başlayan eylemleriyle de ortaya koyuyor.
TÜRK-İŞ’in Aralık 2011’de yapılan genel kurulunda kıdem tazminatı ile ilgili şöyle bir karar alınmıştı: “Kıdem tazminatı, Türkiye işçi sınıfının ve TÜRK-İŞ'in kırmızı çizgisidir. TÜRK-İŞ Genel Kurulu, bugün çalışanlar ve gelecekte çalışacak olanlar için kıdem tazminatının mevcut haliyle korunmasından yanadır. TÜRK-İŞ’in kıdem tazminatının fona devredilmesi, süresinin azaltılması gibi bu hakkın tasfiyesine ya da zayıflatılmasına yönelik her türlü girişimin karşısında cevabı genel grev olacaktır.”
Hak-İş ise, 30 günlük sürenin indirilmesine karşı çıkarken fon uygulamasına sıcak bakıyor.
Yurt
