Tayyip'i ABD konuşturmuş
Recep Tayyip Erdoğan’ın, 1915 olaylarında
yaşamını yitiren Ermenilere “taziye” mesajının planlamasının ABD ile birlikte
yapıldığı öğrenildi...
Tayyip'in taziye metni Washington'dan
Başbakan Erdoğan’ın skandal niteliğindeki
sözde ‘Ermeni soykırımı’na yönelik taziye metninden Beyaz Saray’ın önceden
haberdar olduğu, metne son şeklinin birlikte verildiği ortaya çıktı...
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, 1915 olaylarında
yaşamını yitiren Ermenilere “taziye” mesajının planlamasının ABD ile birlikte
yapıldığı öğrenildi.
Aydınlık’ın diplomatik kaynaklardan ulaştığı
bilgilere göre, mesajın içeriğine ilişkin Ankara, Washington yönetimini daha
önceden bilgilendirdi. Nihai metnin, ABD’ nin beklentileri doğrultusunda
şekillendirildiği ortaya çıktı.
Karşılığında tasarının kadük olmasını
sağladılar
Metin hazırlanırken, Ankara, konuya ilişkin olarak
Washington yönetimimi bilgilendirdi. ABD’nin hassasiyetlerine bağlı olarak
metnin belli bölümlerinde düzeltmeler yapıldı. Washington yönetimi de AKP’nin bu
çabalarını karşılıksız bırakmadı ve sözde soykırım tasarısının Senato’nun
gündemine alınmasını engelleyip tasarının kadük olmasını sağladı.
Dışişleri
Bakanlığı metne nihai şeklini verdikten sonra, geçen pazartesi günü
Başbakanlık’a gönderdi. Erdoğan’ın onay vermesinden sonra da 23 Nisan’da
açıklandı.
ABD ile ilişkileri gözeten yol
haritası
AKP hükümetinin, sözde soykırım iddialarının 99.
yılında yaptığı mesaj açılımına ilişkin perde arkası bilgiler netleşmeye
başladı. Edinilen bilgilere göre, Ermeni diasporasının, 1915 olaylarının 100.
yılı için yaptığı hazırlıkları yakın takibe alan Dışişleri Bakanlığı, geçen
seneden “Türkiye’nin alması gereken karşı önlemleri” değerlendirmeye
başladı.
Bu çerçevede, atılması öngörülen adımlar geniş bir
yelpaze içinde ele alınırken, Türkiye’nin bu konudaki pozisyonu gerek ABD’deki
gelişmeler bağlamında, gerekse Ermeni diasporasının dünyanın diğer ülkelerindeki
faaliyetleri anlamında yeniden masaya yatırıldı.
Sözde soykırım iddialarının 100. yılı için bir yol
haritası belirlenmeye çalışıldı. Protokollerin yeniden canlandırılması için
Ermenistan’ın ikna edilmesi eş zamanlı olarak Karabağ sorunun çözümü için Minsk
sürecinin hızlandırılması ve kamu diplomasisi aracılığı ile Türkiye’nin
tezlerinin etkin biçimde tekrarlanması temelinde bir yol haritası üzerinde
değerlendirmeler yapıldı.
Ermenistan’la imzalanan protokollerin
canlandırılması
Ermeni iddialarının “hukuk, siyasi ve kamuoyu
yönlendirmesi” olarak üç koldan ilerlemesine karşı oluşturulan bu yol haritası
üzerinde nihai bir karar verilmeden önce Ankara, ABD’nin bu konudaki baskısı ile
karşı karşıya kaldı.
Özellikle geçen Haziran ayından sonra giderek
soğuk rüzgarların hissedilmeye başlandığı Türkiye-ABD ilişkileri kriz sinyalleri
vermeye başladı. Washington yönetimi, İsrail ile yürütülen tazminat görüşmeleri
ve Ermeni sorunu konularında Türkiye’nin artık daha somut adımlar atmasını
isteyip, sözde soykırımın 100. yılı için AKP’ye aba altından sopa gösterdi.
İlerleyen aylarda hem yürütülen siyasi
istişarelerde hem de ABD’den gelen çeşitli açıklamalarda sözde soykırım konusu
ağırlık kazanmaya başlayınca Ankara’da yeni değerlendirmeler gündeme geldi.
AİHM kararı yerine ABD’yi tatmin edecek
formül
Bu aşamada AİHM’in Perinçek kararı çıktı ve
Türkiye’nin Ermeni iddialarına karşı uluslararası düzlemde eli çok önemli ölçüde
güçlendi. Ancak, AKP, bunu Türkiye’nin tezlerinde temel unsur olarak kullanmak
yerine, konuyu siyasi açıdan ele almayı ve ABD yönetimini tatmin edecek bir
formül arayışına girmeyi tercih etti.
Dışişleri Bakanlığı’nda yürütülen çalışmayla,
Türkiye’nin Ermeni sorununa yönelik tezlerine ABD’nin Ermeni diasporasının
beklentileri doğrultusunda “ince bir ayar” yapıldı.
Açıklamanın ABD’yi tatmin edebilmek amacıyla 24
Nisan için yapılması kararlaştırıldı. Barack Obama’nın Başkanlık açıklamasından
bir gün önce yayınlanması planlanan mesajla, “gündem” oluşturulması öngörüldü.
1915 yılında yaşamını yitiren Ermenilere “taziye” sunulurken, 24 Nisan gününe
vurgu öne çıkarıldı. “Ortak coğrafya”, “ortak acı” ifadelerine yer verildi.
ABD: Açıklamadan memnunuz
ABD, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, 1915 olaylarına
yönelik açıklamalarından memnuniyet duyduğunu söyledi. ABD Dışişleri Bakanlığı
Sözcüsü Jen Psaki, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın açıklamasını tarihi ve olumlu bir
adım olarak değerlendirdi.
Psaki, “Başbakan Erdoğan’ın, Ermenilerin 1915 yılında
yaşadığı acıları kamuoyu önünde tarihi kabulünden memnuniyet duyuyoruz. Bunun,
gerçeklerin tam, dürüst ve adil olarak kabul edilebileceğine yönelik olumlu bir
işaret olduğuna inanıyor, Türkler ve Ermeniler arasındaki uzlaşı sürecini
ileriye götüreceğini umuyoruz” diye konuştu.
Aydınlık
