Soma yalanının belgesi
Soma Holding'in faciada kusurumuz yok, her şey bir anda oldu yalanı bu belgeyle ortaya çıktı. Facianın yaşandığı 15.10’dan 6 dakika önce madendeki karbonmonoksit seviyesinin ani biçimde yükselmiş...Soma faciasında yalanın belgesi
CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel’in 13 Mayıs’ta yaşanan facianın ardından
ulaştığı belge, kazanın yaşandığı gün 14.00’ten itibaren madendeki
karbonmonoksit salımını gösteriyor...
Savcının elinde olan belgelere göre kazadan
1 saat önce madendeki karbonmonoksit salımı bir miktar yükseliyor ve riskli
kabul edilen 50 ppm oranının üstüne çıkıyor, ancak birkaç dakika sonra yeniden
bu oranın altına iniyor. 15.10’da yaşandığı belirtilen kazadan 6 dakika önce
15.04’te karbonmonoksit miktarı hızla yükseliyor. 15.04’te 100 ppm’in üzerine
çıkan karbonmonoksit miktarı kazanın yaşandığı dakikada 500 ppm’i buluyor.
Milliyet'te yer alan habere göre; bu belgeyle birlikte, karbonmonoksit
miktarının yükselmeye başlamasından sonra yapılabilecek bir uyarı ve hızlı
tahliye ile işçilerin kurtarılıp kurtarılamayacağı akıllarda soru işareti olarak
kaldı.
300’ün üstü ölüm noktası
Özel, şunları kaydetti:
“Tahliye imkanı olabilir gibi gözüküyor.
Karbonmonoksit salımı bu. Önceki günlerde de defalarca 50’nin 100’ün üzerine
çıktığına ilişkin veriler var savcının önünde. 50’nin üstünün kaydedilmesi ve
tedbir alınması gerekiyor.
50’den sonra insan sağlığı ve maden güvenliği
açısından tehdit başlıyor. 50 ile 100 arasında belli uyarılarla çalışılıyor ama
100’den sonra kesin tahliye etmek gerekiyor. 300’den sonra ilk solumada ölüm
noktası olduğu bize belirtildi. Bu sensörün neredeki sensör olduğunu bilmiyoruz.
En son iki gün önce olmak üzere belli bir süredir karbonmonoksidin sürekli
yükseldiği görülüyor. Savcı da neden teknik nezaretçi defterinin
doldurulmadığını, önlem alınmadığını Akın Çelik ve diğer gözaltındakilere
defalarca sordu.
İşçiler, bana, ‘çizmeler son 15 günde yarıya kadar ter doluyordu. 2 saatte
bir çizmeyi boşaltıyorduk terden. Çok sıcak diye hep söyledik’ diyor. Maden
yetkilileri ise ‘bir şey yok’ demişler. Bu madenin kapanan başka bir yerinde
sızdırmazlığın sağlanamadığı içten içe bir yanmanın gitgide ilerleyerek madeni
ısıttığı belirtiliyor. Patlama günündeki uyarılar daha önce de verilmiş
gözüküyor.”
‘Madene 1 saat sonra gittim’
Özel, savcıların İşletme Müdürü Akın Çelik’e bu konuyu ısrarla sorduğunu
anlattı. Çelik’in sorguda şu ifadeleri kullandığı öğrenildi:
“Olay günü 15.00 sıralarında madendeki arkadaşlardan biri telefonla aradı.
U3 bölgesi olarak tanımlanan yerden Duman çıktığını söyledi. Çocuğumun
rahatsızlığı nedeniyle madene 1 saat sonra gittim. Kömür kızışması doğal bir
olaydır, kendiliğinden gerçekleşir. Olayın sebebini bilmiyorum. Bilirkişi
raporlarıyla gerçek ortaya çıkacaktır. Çalıştığım süre boyunca söz konusu maden
ocağında herhangi bir anormallik görmedim.
Görevim gereği teknik nezaretçi defterine teknik nezaretçinin yazmış olduğu
aksaklıklara ilişkin tutanakta belirtilen varsa aksaklıkları düzeltmek ile
görevliyim. Maden içindeki gaz değişimine ilişkin ölçümleri yapan sensörler ve
bu sensörlerin ölçümlerini takip eden görevliler bulunmaktadır. Herhangi bir gaz
değişimi olduğunda bu hususta görevli personele bilgi verilmektedir. Bu durum
görevli personelce değerlendirilir ve yapılması gereken işlem yapılır.
Kaza sırasında madene girerek işçilerin kurtarılması çalışmasına bizzat
katıldım. Bu nedenle ölüm tehlikesi geçirdim. Ayrıca müdürü olduğum işletme
sürekli olarak hem özel hem de kamu denetçileri tarafından denetlenmektedir. İş
sağlığı güvenliği sistemi işletmemizde mevcuttur. Herhangi bir eksiklik
bulunmamıştır. Olayın neden kaynaklandığını biz de tespit edemedik.”
Megafon ve skor iddiası
Özel, madenle ilgili bir başka eksikliği de şöyle anlattı:
“Maden
devralındığında duvarlarda megafon sistemi varmış. Bu sistem, hem tek düğmeyle
kontrol kısmına ulaşmaya hem de her yeri kontrol eden bütün bilgilerin geldiği
kontrol odasının bütün yerlerden anons yapmasını sağlıyor. İşçiler, bana, ‘Doğu
Alman modeli bir cihazdı ve çok iyi çalışıyordu’ diyor. Sökülme nedeni maç skoru
sorulmasıymış. İşçiler, ‘Yukarıda derbi varsa gidiyorduk kaç kaç oldu diye
soruyorduk’ diyorlar. Komple sökülmüş ama yerleri duruyormuş. İşçiler, ‘O cihaz
varken zaman zaman çok sıcak oldu, terliyoruz, nefes alamadık diyorduk.”
‘ILO sözleşmesi imzalanmalıdır’
Özel, bundan sonra yapılması gerekenlere ilişkin olarak,
“Yer altında
acilen taşeronu kaldırmak lazım. ILO sözleşmesini hemen imzalamak lazım. ILO
sözleşmesi olsaydı yangın merdiveni gibi ayrı çıkışlar oluyor, bulunduğun her
yerde alternatif çıkış oluyor” diye konuştu.
Cumhuriyet
