Dolardaki artış toplumun bütün kesimlerini vurdu
Türkiye ekonomisine kur tokadı. Bin liranın altında maaş alan 8 milyon emeklinin geliri, dolar cinsinden ortalama 320 dolar düzeyine geriledi. Yılbaşında ise bu rakam yaklaşık 370 dolardı...Dolardaki artış emekliyi vurdu
YILBAŞINDAN beri devam eden kur artışı toplumun bütün kesimlerini vurmaya başladı...
Kur nedeniyle yılbaşında bütçe ile belirlenen bütün hedefler şaştı, döviz kurlarındaki artış enflasyonun iki haneli rakamlara doğru yükselmesinin de yolunu açtı. Büyüme düştü, yıl sonu milli gelir artışının da negatif verme tehlikesi doğdu.
REZERVLER YETERSİZ
Dolar 2.70’i aştı, avro yeniden 3 liranın üzerine çıktı. Bu durum enflasyonu fırlattı. Prof. Dr. Aziz Konukman gıda fiyatlarındaki enflasyon artışına dikkat çekti. “Gıda ürünlerindeki enflasyon halkın enflasyonudur. Hükümet uyarıları dinlemedi, sonuç böyle oldu” dedi.
Konukman, kurdaki ve enflasyondaki artışın devam edeceği uyarısında bulundu.
Bu arada ekonomi uzmanları Merkez Bankası (MB)’nın durumuna dikkat çektiler.
“Dövize müdahale için MB rezervlerini kullanmak zor. Çünkü rezerv yetersiz. Rezervler kullanılırsa, MB elindeki dövizi de kaptırır. Durum vahim” uyarısı yaptılar. Uzmanlar önümüzdeki dönem için de “Kur tokadı ve enflasyon, özellikle yoksulları vuracak. Çünkü temel tüketim maddelerinde enflasyon, şimdiden yüzde 30’larda” değerlendirmesinde bulundular.
Ekonomistler kur artışının toplumun çeşitli kesimlerinde yarattığı etkiyi şöyle değerlendirdiler:
ÇİFTÇİLER
Çiftçilerin kullandığı gübre, ilaç, tohum ya doğrudan ithal ya da hammaddesi ithal. Bu nedenle kurdaki artış gübre, ilaç tohum gibi girdi fiyatlarını artırmış durumda. Bu durum, zaten düşük olan kârlılığı iyice azalttı. Birçok üründe zarar gündemde.
ESNAF
Sattığı ürünler pahalandığı ve tüketicilerin alım gücü düştüğü için yapılan yüksek zamlara rağmen ciroları düşmüş durumda. Birçok esnaf, dükkanı kapatma noktasında.
KOBİ’LER
KOBİ’ler de kurlardan etkilendi. Ürettikleri ürünler ithalata dayalı olduğu için maliyetleri yükseldi. Talep düşerken, maliyet artışlarını satış fiyatlarına yansıtamadıkları için krizdeler.
SANAYİCİLER
AKP döneminde sanayi tamamen ithalata bağımlı hale getirildi. Daha çok Uzak Doğu’dan dolar bazında hammadde ve ara malı ithal eden sanayici, avro pazarına ihracat yapıyor. Eskiden 1 avro 1.36 dolardı. Şimdi 1.10’larda. Sıkıntı giderek büyüyor.
EMEKLİNİN ALIM GÜCÜ AZALDI
Ekonomideki son gelişmeler ve döviz kuru artışı, özellikle emeklileri vurdu. Emeklilerin alım gücü iyice azadı, emekli maaşları döviz cinsinden ortalama 400 doların altına düştü. Bin liranın altında alan 8 milyon emeklinin maaşı, dolar cinsinden ortalama 320 dolar düzeyine geriledi. Yılbaşında bu rakam yaklaşık 370 dolardı.
Bir işçi emeklisinin ortalama maaşı 400 dolara, Bağ-Kur emeklisinin ortalama maaşı 300 dolara geriledi.
'ÇİFTÇİLER VE KOBİ'LER ZARARDAN KAÇAMIYOR'
Prof. Dr. Oğuz Oyan, Nisan ayı enflasyonu ve önümüzdeki dönemle ilgili olarak, “Kurlardaki artışın etkisi biraz gecikmeli gelir. Dövizdeki artışlar artık halkın yaşamını etkilemeye başlamış durumda. AKP döneminde ithalata bağımlı hale getirilen ekonomi, kur artışlarından ciddi bir biçimde etkilendi.
Enflasyonun yıl sonunda çift haneli rakamlara ulaşma ihtimali güçlendi. Bundan sonra vatandaşı daha çok etkileyecek” dedi.
Reel gelirlerin ciddi ölçüde azaldığını, bu durumun herkesi olumsuz etkileyeceğini vurgulayan Oyan, şöyle devam etti:
“Halkın alım gücündeki düşüş, bir domino etkisiyle bütün kesimlere yansıyacak.
Esnaf, sanayici, herkes bundan etkilenecek. Diğer yandan ithal girdi fiyatlarındaki artış nedeniyle çiftçi üretim yapmakta zorlanacak. Çiftçiler fiyat belirleyici konumda olmadığı için girdi fiyatlarındaki artışı ürün fiyatlarına yansıtamazlar.
KOBİ’ler de fiyat belirleyici konumda olmadıkları için büyüklerin elinde kalıyorlar.’’
Aydınlık
