Anlaştılar, artık Nusra ve IŞİD ortak düşman
Suriye’de ateşkese ilişkin ABD ve Rusya’nın Cenevre mesaisinden bu kez uzlaşı çıktı. Ortak hedef, IŞİD ve Nusra...ABD ile Rusya anlaştı:
Nusra ve IŞİD ortak düşman
Anlaşmada dikkat çeken bir diğer unsur ise adını Fetih El Şam Cephesi olarak değiştirip Kaide ile bağını kopardığı savındaki Nusra’nın da ortak hedef alınacağı oldu. Rusya, sık sık ABD’yi Nusra’yı hedef almamakla eleştiriyordu.
BİR HAFTALIK SÜRE
Beş yılı aşkındır savaşın hüküm sürdüğü Suriye’de farklı cepheleri destekleyen ABD ve Rusya’nın Dışişleri Bakanları Cenevre’de iki hafta içinde üçüncü kez önceki gün bir araya geldi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile ABD’li mevkidaşı John Kerry, yaklaşık 13 saati bulan toplantının ardından Suriye’de yarından itibaren, Kurban Bayramı’yla birlikte uygulanması planlanan ateşkes için anlaştıkları açıkladı. Karar aralarında Türkiye’nin de olduğu uluslararası toplumdan yükselen “bayrama ateşkesle girilsin” baskıları ile birlikte geldi.
Anlaşma kapsamında Suriye ordusu, Moskova ve Washington’ın belirlediği bölgelerdeki muhaliflere yönelik operasyonlarını durduracak. Ayrıca Halep de dahil olmak üzere, ihtiyaç olan her bölgeye insani yardımın kesintisiz bir şekilde ulaştırılması öngörülüyor. Halep’te yardımların ulaştırılması için tarafların tamamının Kastillo Yolu’ndan çekilmesi, rejim güçlerinin ve muhaliflerin şehrin güneyindeki Ramuse’de güvenli bir giriş noktası oluşturması planlanıyor. ABD ve Rusya, ateşkesin başarılı olması durumunda bir hafta sonra cihatçı gruplarla mücadele için ortak bir merkez kuracak.
ORTAK HEDEF NUSRA
Bu merkezde IŞİD’in yanı sıra eski adıyla El Nusra Cephesi yeni adıyla Fetih El Şam Cephesi hedef alınacak. Lavrov, kurulacak ortak merkez sayesinde ABD ve Rusya’nın “terörist - ılımlı muhalefet” ayrımını koordinasyon içerisinde yapabileceğini söyledi. Anlaşma kapsamına girmeyen bölgelerde Suriye ordusunun hava operasyonlarının devam edeceği savunulurken taraflar koordineli hava operasyonlarının düzenleneceği bölgelerin yerleri hakkındaysa güvenlik gerekçesiyle bilgi vermedi.
GÜVENSİZLİK VURGUSU
ABD’ye yönelik devam eden güvensizliğe rağmen terörizme karşı mücadelede koordinasyonu sağlayacak bir plan üzerinde anlaştıklarını söyleyen Lavrov, “Bu uzun zamandır ertelenen politik sürecin yeniden başlaması için gerekli şartları yaratıyor” diye konuştu. Anlaşmaların uygulanma olasılığına gelince kimsenin yüzde yüz garanti veremeyeceğini kaydeden Lavrov, Suriye hükümetini bilgilendirdiklerini ve Şam’ın anlaşma şartlarına uymaya hazır olduğunu da açıkladı.
Planın işe yaraması için hem muhaliflerin hem de Suriye Devlet Başkanı Esad yönetiminin üzerine düşeni yapması gerektiğini vurgulayan Kerry ise muhalif grupların kendilerini olabildiğince Nusra ve IŞİD’den soyutlaması gerektiğini belirtti.
HALEP'TE ÇATIŞMALAR ŞİDDETLENDİ
ABD-Rusya arasında Suriye’de ateşkese varıldığı anlaşmasının açıklamasından saatler sonra rejim güçlerinin Halep’in kuzeyinde muhaliflerin elindeki bölgelere saldırı düzenlediği haberi ajanslara düştü. Muhaliflerden karşı saldırı açıklaması gelirken Halep’teki Nur el-Din el Zinki Tugayı’nın sözcüsü güneyde çatışmaların şiddetlendiğini aktardı. Kimi yorumda tarafların ateşkes devreye girmeden sahada kazanımlarını arttırma peşinde olduğu belirtildi.
TEMKİNLİ İYİMSERLİK...
ABD-Rusya arasında varılan Suriye uzlaşısına başta Ankara olmak üzere uluslararası toplumdan memnuniyet açıklamaları geldi. Muhalif cephe ise temkinli. Riyad destekli Suriyeli muhalif şemsiye örgüt Yüksek Müzakere Komitesi (YMK) sözcüsünden ilk olarak anlaşmaya ilişkin
“Umarız bu sivillerin çektiği çile için sonun başlangıcı olur. Eğer uygulanabilecekse anlaşmayı memnuniyetle karşılıyoruz” açıklamaları gelse de günün ilerleyen saatleriyle birlikte oluşumdan “henüz tam metni görmedik, kendi aramızda değerlendirmemiz gerek” demeçleri de peşi sıra yapıldı. Ayrıca oluşum, Moskova’nın Şam yönetimini hava bombardımanlarını engelleme konusunda yeterli baskıyı kurup kuramacağının da şüpheli olduğunu savundu.
Öte yandan Türkiye’nin desteklediği Özgür Suriye Ordusu’ndan (ÖSO) da kimi grup anlaşmanın başarılı olamayacağı görüşünde. ÖSO’dan Fursan el Hak örgütü lideri, Moskova ve Şam’ın sahadaki “ılımlı” muhalifleri hedef almaya devam edebileceğini söyledi. İsyancı Nur el Din el Zinki Tugayı da anlaşmanın sadece Halep’te Şii destekli Suriye ordusunun ilerlemesine katkı sağlayacağını savundu.
LAVROV ARADI
BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, “Uzun bir günün sonunda iyi bir sonucun çıktığını” belirtirken Türk Dışişleri Bakanlığı, anlaşmaya varılmasını memnuniyetle karşıladığını bildirdi. Dışişleri açıklamasında, Türkiye’nin BM aracılığıyla Halep’e yardım ulaştırmaya hazır olduğu duyuruldu.
Öte yandan Rusya Dışişleri Bakanlığı, Lavrov’un Kerry ile görüşmesinin ardından Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini açıkladı. Almanya Dışişleri Bakanı Frank- Walter Steinmeier, anlaşmayı siyasi sürecin yeniden başlaması için bir fırsat olarak gördüğünü belirtti. AB’den de memnuniyet açıklaması geldi.
