İHRACAT yavaşlıyor İTHALAT TAM GAZ!
Mayıs ayında dış ticaret açığı yüzde 5,7 artarak 7 milyar 759 milyon dolara yükseldi. 5 aylık ticaret açığı 35.2 milyar dolar oldu. Petrol fiyatlarındaki artış, kur hareketleri, enflasyon... Sanayi sermayesi rekabet gücünü kaybediyor ve dış ticaret açığı sürekli büyüyor...Mayıs ayı rakamları:
Dış ticaret rakamları 'dünyanın yükü'nü taşıyor
Böylece, Mayıs ayında dış ticaret açığı yüzde 5,7 artarak 7 milyar 759 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2017 Mayıs ayında yüzde 64,9 iken, 2018 Mayıs ayında yüzde 64,8'e geriledi.
Yılın 5 ayında ise Türkiye'nin ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,9 artarak 69 milyar 309 milyon dolara, ithalatı yüzde 17,2 artışla 104 milyar 511 milyon dolara çıktı. Söz konusu dönemde dış ticaret açığı, yüzde 41,4 artarak 35 milyar 202 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Bu dönemde ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 66,3 oldu.
İTHALAT İHRACATIN ÇOK ÜZERİNDE ARTIYOR
İthalat artışında en önemli etkenlerden biri petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarındaki artış. Petrol fiyatlarında yılbaşından bu yana yüzde 20'nin üzerinde artış yaşandı ve bu durum petrole dayalı tüm ürünlerin fiyatlarında artışa yol açtı. Metal fiyatlarındaki dalgalanma ve tarımsal ürün fiyatlarındaki seyir de ithalat artışında etkili. Ocak-Nisan dönemi verilerine göre Türkiye'nin ithalatı dolar bazında yüzde 20,8 artarken miktar bazında yüzde 12 arttı. Miktar artışı üretim başta olmak üzere ithal edilen ürünlerin fiziksel artışını ifade ederken, bunun dışında kalan tutar artışı tamamen fiyat artışlarına dayanıyor.
İhracatta ise miktar artışının Ocak-Nisan döneminde yüzde 1,1 olduğu, tutar artışının ise yüzde 8,6 olduğu görülüyor. İmalat sanayi ihracatında miktar artışı yüzde 7,2 ile daha yüksek olmakla birlikte ihracat artışında da özellikle otomotiv gibi kritik sektörlerde artışın esas olarak fiyat artışlarının yansıması olduğu dikkat çekiyor. Ocak-Mayıs döneminde otomotivde ihracat adet yani miktar bazında yüzde 3 civarında düşmesine rağmen dolar bazında yüzde 18'e ulaşan bir artış görülüyor.
AVRO-DOLAR PARİTESİ DE DIŞ TİCARET AÇIĞINA YANSIYOR
Türkiye'nin en büyük dış ticaret pazarı Avrupa Birliği. İhracatta para birimi olarak avronun payı yüksek. İthalatta ise ödeme biçiminden bağımsız fiyatı dolarla belirlenen, dolara endeksli ürünler ağırlık taşıyor. İthalatın ihracattan daha hızlı artış göstermesinde son aylarda doların avro karşısında değerlenmesi de etkili oluyor. Avro-dolar paritesinin Türkiye sanayi sermayesinin rekabet gücü kaybetmesine yol açtığı, faizlerdeki artış, yüksek borç stoku gibi gelişmelerle de birlikte "üretimden kaçınma" eğiliminin arttığı da görülüyor.
Emtia fiyatları ve kurdaki gelişmelerin maliyetlere güçlü bir şekilde yansımaya başlaması da ihracatı baskılayan önemli unsurlar. Geleneksel pazar Avrupa'ya satılan geleneksel sayılabilecek ürünlerde aylar bazında görülen yavaşlamada sanayi sermayesinin maliyet-fiyat dengelerini tutturamaması, borçlanma maliyetlerindeki artış ve çevrilmekte zorlanılan borç stokuyla birlikte yeni finansman ihtiyacını karşılamakta zorlanması gibi etkenlerin payı yüksek.
İHRACAT PAZARLARI VE TEDARİKÇİ ÜLKELER
Avrupa Birliği’ne (AB-28) yapılan ihracat, 2017 yılının aynı ayına göre %19,3 artarak 7 milyar 287 milyon dolar olarak gerçekleşti. AB’nin ihracattaki payı 2017 Mayıs ayında yüzde 45 iken, 2018 Mayıs ayında %50,9 oldu.
Almanya'ya yapılan ihracat 2018 Mayıs ayında 1 milyar 357 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 885 milyon dolar ile İtalya, 858 milyon dolar ile İngiltere ve 759 milyon dolar ile İspanya takip etti.
Çin'den yapılan ithalat, 2018 yılı Mayıs ayında 2 milyar 80 milyon dolar oldu.
Bu ülkeyi sırasıyla 2 milyar 18 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 732 milyon dolar ile Rusya ve 1 milyar 439 milyon dolar ile İngiltere izledi.
