İşçilerin parasını şirketlere yedirdiler!
Dün toplu sözleşme sürecindeki patron yanlısı tutumu nedeniyle üyelerinin bastığı TES-İŞ'in büyük miktarda zarara uğratıldığı iddiası var. soL Denetim Kurulu raporuna ulaştı..
Sendika
milyonlarca liralık zarara uğratıldı:
İşçilerin parasını şirketlere yedirdiler
Türk-İş’e bağlı Türkiye Enerji Su ve Gaz İşçileri Sendikası'na (TES-İŞ) ait 5 yıldızlı Adrina Didim Hotel'in tadilat işlemleri sırasında usulsüzlükler yaşandığı iddiası üzerine Denetim Kurulu oteli incelemeye aldı...
İncelemeler sendikanın zarara uğratıldığını ortaya koyarken, birçok usulsüz işlem tespiti yapıldı. Yapılan incelemeler sonucunda sendikanın iki ayrı şirkete yaptığı fazladan ödeme tutarının 5 milyon liranın üzerinde olduğu ortaya konulurken, sendika bu işlemler sırasında birçok ayrı kalemde daha zarara uğratıldı. Sürecin baştan sona usulsüzlüklerle dolu olduğu iddia edilirken, soL bu usulsüzlüklerin yer aldığı rapordan çarpıcı notlara ulaştı.
‘İhale olmadığından şartname yok’ yanıtı
Denetim Kurulu söz konusu tadilat işlemlerine dair ihalenin şartnamesini sendika yönetiminden talep etti ve şartnamenin olmadığı yanıtını aldı. Daha sonra iletilen bir yazıda ise “ihale olmadığından şartname bulunmamaktadır” denildi. Bu bilgi sendika genel başkanından imzalı olarak istenince, Denetim Kurulu’na önce “tamam göndeririz” denildi, daha sonra ise bu yazı söz verilmesine rağmen iletilmedi.
Alelacele şartname diye uydurma bir belge getirilmiş
Bu bilgilendirme sonrası bu kez sosyal tesis sorumlusu sendika yöneticisi tarafından bir şartname getirilerek Kurul’a iletildi. Hazırlanan raporda getirilen bu şartnameye ilişkin şu ifadeler yer alıyor:
“İhale şartnamesi diye getirilen evraklar incelendiğinde ihale için teklif veren ve ihale kalan yüklenicinin teklifi olarak verilen imzasız evrakların para kısmı çıkarılarak, herhangi bir imza mühür olmayan alelacele yapıldığı belli bir evrak denetim kurulumuza ihale şartnamesi olarak verilmiştir.”
Hiçbir kurala uyulmadı
İhalenin nasıl yapıldığı, kime neye göre iş verildiği, tekliflerin hangi kanaldan ulaştırıldığı dahi belli olmayan sürece ilişkin raporda dikkat çeken tespitler yer aldı:
"Tadilat işi için idari şartname olmadığı, ihale dökümanlarının hazırlanmadığı, yaklaşık maliyetin hesaplanmadığı, ihaleye giren hiçbir firmanın geçici teminat yatırmadığı, ihaleye teklif veren firmaların hangi kıstaslarla teklif verdiğinin belli olmadığı, teklif mektuplarının hiçbirinin ihale mevzuatına uygun olmadığı, teklif veren firmalardan sadece birinin otele giderek inceleme yaptığı, teklif veren firmaların hiçbirinin ihale yasasına uygun olmadığı, tekliflerin nasıl ulaştırıldığının bilinmediği, bu nedenle iletilen tüm tekliflerin şaibeli olduğu, iletilen tekliflerin alınan karara rağmen sendika yönetim kurulu huzurunda açılmadığı tespit edildi."
Bu tespitler dışında ihale teklif takvimine ilişkin de hiçbir bilginin olmadığı ortaya çıkarıldı.
Toplam masraf 3,3 milyon olarak belirlenmişti
Denetim Kurulu raporunda, Didim tesisleri devir işlemleri sırasında makine, ekipman eksiği, elektrik, elektronik sistem ekipmanları eksiği, olağan eskime ve yıpranmadan kaynaklı inşaat maliyeti olmak üzere toplam üç ayrı kalemde 3,3 milyon liralık bir masraf tespiti yapıldığı bilgisi yer alıyor. Buradaki 2 milyon liralık kalemin tadilat onarım ihalesinde yer almadığı da yine Denetim Kurulu raporunda yer verilen bir diğer bilgi.
İhale yapılmadan, teklifler alınmadan iş çoktan başlamış
Verilen iki ayrı teklifin incelendiği raporda, sekiz sayfadan ibaret olan ilk teklifin hiçbir sayfasında tarih, kaşe ve imza olmadığı, teklifin hiçbir bölümünde avans konusunun yer almadığına işaret edildi.
Verilen bir diğer teklifte ise yine imza ve kaşe bulunmadığı, sadece bir sayfada 26.12.2018 tarihinin yer aldığına dikkat çekildi. Ve bu teklifte de avans bilgisinin yer almadığı vurgulandı.
Bu teklifin fiyat bölümüne ilişkin ise şu çarpıcı tespite raporda yer verildi:
"Fiyat teklif mektubundan ziyade, yüklenicinin menfaatleri için harcamaların ve imalatların tespit edilememesi tadilat, bakım ve onarım işlerinde olmaması gereken, götürü usulde kalemler özellikle hazırlanmış ve harcamaların katlanması sağlanmıştır.
Denetim Kurulumuz, sendika yönetiminin ihale yapmayarak, teknik şartname hazırlamayarak, nasıl temin edildiği anlaşılmayan teklifler ile teklif toplanmadan 10 gün, yüklenici sözleşmesi imzalanmadan 14 gün önce işe başlatıldığı, ERS Mühendislik şirketine bu işin ne şekilde ve nasıl verildiği, teklifler açılma tarihinden önce nasıl işe başlatılabildiği sorularına cevap bulunamamıştır."
Üstelik ihale için hiçbir ilan verilmediği, hiçbir haber sitesinde ilan yayımlanmadığı, şube başkanlarına ve hatta bazı yönetim kurulu üyelerine haber bile verilmediğine, alınan tekliflerin nasıl alındığının da bilinmediği yine raporda tespit ediliyor.
Raporda, yapılan tüm bu işlemlerin geçersiz olduğunun altı çizildi.
Milyonlarca lira harcandı
Ankara Panel İnş. Turizm, Ltd, Şti. adlı şirkete fiyat teklifi sırasında yer almamasına rağmen yüklü miktarda avans ödendiği belirtilirken, önce iki milyon lira avans verildiği, firmaya sözleşmedeki maddeye uyulmayarak işin kesin kabulü yapılmadan 29 Temmuz 2020’de 1 milyon 118 bin lira ödendiği, 24 Ağustos’ta ise 3 milyon 750 bin lira ödendiği ortaya çıktı.
Üstelik yapılan sözleşmeye göre 3 milyon 750 bin liralık tutar sözleşmeye göre taksitle ödenebilecekken, sendika faiz yükü altına sokulup 4 milyon 250 bin lira kredi çekildiği, 888 bin liralık faiz yüküyle sendikanın zarara uğratıldığı vurgulandı.
ERS Mühendislik firmasına ise yine teklifte yer almamasına rağmen üç ayrı seferde toplam üç milyon liralık avans verildiği, üstelik bu avanslar karşılığında teminat çekleri alınmadığı belirtildi.
15 Ocak 2020 ile 31 Ocak 2020 arasında yapılan bu üç milyon liralık ödemenin bir ay sonrasında bu kez iki milyon liralık bir ödeme daha yapıldığı tespiti yapıldı.
Şirketlere kaynak aktarıldı, gecikme cezası bile uygulanmadı
Şirketle yapılan işin tutarı 6 milyon 714 bin lira olurken, bu tutarın 5 milyon lirasının ilk 45 günde avans olarak verilmesinin firmaya kaynak aktarmak, sendikanın da ödeme dengesini bozmak anlamına geldiğine dikkat çekildi. Bu ödemelerin döviz bozdurularak yapıldığı, sendikanın bu şekilde de zarara uğratıldığı dile getirildi.
Ankara Panel firmasına yapılan son ödemenin 24 Ağustos’ta ödenen 3 milyon 750 bin lira olduğu, ERS’ye ise 25 Ağustos tarihinde 1 milyon 200 bin lira ödendiği belirtildi.
İşlerin tesliminin gecikmesine rağmen sözleşmede yer alan gecikme cezasına ilişkin hiçbir işlem de yapılmadığı tespitler arasında yer aldı.
Yapılmayan genel kurulla 1 milyon 300 bin liralık aktarım, bir milyonluk kur zararı
Sendikanın hukuksuz bir diğer işleminin Tes Turizm Otelcilik’e yapılmayan bir genel kurulu yapılmış gibi göstererek sermaye artışına hüküm verildiği ve bu artış üzerinden şirkete 1 milyon 300 bin liranın aktarıldığı ifade edildi.
Şirketlere 50 gün içinde 6,5 milyon lira avans ödenmesi için yapılan döviz bozdurma işlemlerinden sendikanın uğratıldığı kur zararının ise 1 milyon liraya yakın olarak tespit edildiği yine raporda yer alan bir diğer bilgi oldu.
Neye göre para ödendiği de bilinmiyor, kontrol yapılmamış
Tüm bu işlemlerin kontrol süreci de oldukça dikkat çekici.
Yapılan sözleşmelere ilişkin bir şirketle yapılan kontrollük anlaşmasına rağmen hiçbir denetim yapılmadığı da ortaya çıktı.
Denetim için anlaşılan şirketin iki çalışanı, neye göre denetim yaptıkları sorusuna şu çarpıcı yanıtı veriyor:
ERS'ye 2 milyon 539 bin lira fazla ödeme
Yine rapora göre, ERS firmasının sadece kamera işlemleri dolayısıyla aldığı haksız ödeme miktarı 185 bin lirayı buluyor.
Rapora göre, ERS adlı firmaya yapılan toplam ödeme miktarı 6 milyon 121 TL olurken, yapılan uzman değerlendirmeleri sonrası bu miktarın 2 milyon 539 bin lirasının fazla ödeme olduğu, bu şekilde sendikanın zarara uğratıldığı ifade edildi.
Ankara Panel'e 2 milyon 564 bin fazladan ödeme
Ankara Panel adlı şirkete yapılan ödemelerde de benzer birçok tespit yer alırken, birçok ayrı kalemin toplanması sonucu bu şirkete yapılan fazladan ödeme de ortaya çıkarılmış durumda.
Buna göre ilgili şirkete 6 milyon 32 bin lira ödenirken, bu firmaya fazladan ödenen miktarın 2 milyon 564 bin olduğu tespit edildi.
'Raporun arkasındayız, hukuki süreç sürüyor'
soL, raporu hazırlayan Denetleme Kurulu'ndan bir isimle de görüştü. Bu isim rapordaki bilgileri doğruladı ve birçok usulsüz işlem yapıldığının tespit edildiğini aktardı.
İlgili raporun Ankara'da dava açılması için tüzük gereği sendika genel merkezine iletildiğine işaret eden Denetleme Kurulu üyesi, buna karşın davanın Didim'de açıldığı, akıbetine ilişkin kendilerine henüz bilgi verilmediğini dile getirdi.
Raporun arkasında olduklarını belirten kurul üyesi, aksi bir durumda gerekli tüm hukuki adımları atacaklarını ifade etti.
İşçiler sendikayı bastı
Söz konusu sendika, dün bir işçi eylemine de sahne oldu. Enerjisa işçilerinin toplu sözleşme süreci devam ederken Türkiye Enerji, Su ve Gaz İşçileri Sendikası (TES-İŞ) Genel Başkanı, işçilerin ve şube başkanlarının haberi olmadan patronla görüşmeye gitti.
Görüşme sonrası "prensipte anlaştıklarını" söyleyen sendika başkanının açıklaması ardından işçiler yaşananlara tepki gösterdi. Sendika üyesi işçiler TES-İŞ’in genel merkez binası önünde toplandı.
İşçiler taleplerini toplu sözleşme masasında dillendirmediğini belirterek yönetimi istifaya çağırdı ve genel merkez binasına girdi.
