“İktidar, kanundan kaynaklı hakkını kötüye kullanıyor”
Erişim engeli uygulamaları Fahrettin Koca’nın Yardımcısı Birinci’nin çift maaş aldığı haberine kadar yayıldı. Alternatif Bilişim Derneği Başkanı Çayır, “İktidar, kanundan kaynaklı hakkını kötüye kullanıyor” dedi...
Saray, sansürde vites yükseltti
İfade özgürlüğünü ortadan kaldıran adımları çekinmeden atan iktidarın medya üzerindeki baskısı da her geçen gün artıyor...
Medyanın büyük bölümünü kontrolü altına alan iktidar, kontrol edemediklerini de yargı kararları ile engellemeye çalışıyor. AKP, bunun için en yaygın olarak erişim engeli yasakları yöntemini kullanıyor.
Anayasa Mahkemesi'nin aksi kararlarına karşın pervasızca uygulanan erişim engeli yasağı, son olarak Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Yardımcısı Şuayip Birinci’nin çift maaşlı bürokratlar arasında yer aldığı haberi hakkında alındı.
Birgün'den Nisa Küçük'ün haberinde, Ankara 1’inci Sulh Ceza Hakimliği tarafından verilen erişim engeli kararında, “İçeriklerde, talep edenin itibarı ve saygınlığının zedelenmesine neden olacak paylaşımların olduğu" öne sürüldü.
20 yıllık iktidarının büyük bir bölümünde
sansüre başvuran AKP, basın özgürlüğüne karşı her geçen gün daha fazla
tahammülsüzleşiyor. Anayasa Mahkemesi, Ekim 2021 ve Ocak 2022
tarihlerinde verdiği iki ayrı kararda, basın yayın organlarında
yayımlanan haberler için verilen erişim engelleri hakkında, “ifade ve
basın hürriyetleri ile etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine”
hükmetti. Bu kararlara rağmen yerel mahkemeler, erişim engeli
kararlarını vermeye devam ediyor. Son olarak Medya Araştırmaları Derneği
(MEDAR), “Sosyal Medya Yasasının Basın Özgürlüğü Üzerine Etkileri
İzleme Araştırması” başlıklı raporunda, bu konuya değindi. Raporda,
2020’nin Ekim ayında yürürlüğe giren 5651 sayılı, “İnternet Ortamında
Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla
Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun"un güncel halinin basın özgürlüğü
üzerine etkileri araştırıldı. Araştırma kapsamında Ekim 2020, Ekim 2021
tarihleri arasında 36 haber mecrası tarandı ve kaldırılması talep edilen
içeriklerin konusu, kaldırma taleplerinin kaynakları, gerekçeleri ve
kurumlara göre dağılımları incelendi. Rapora göre bir yıllık dönemde bin
197 adet içerik kaldırma kararı verilirken bunların büyük çoğunluğunun
“yolsuzluk ve usulsüzlük” ile “görevin kötüye kullanılması” konulu
haberlerle ilgili olduğu belirtildi.
İktidarın yargı yoluyla
aldırdığı tartışmalı kararları BirGün’e değerlendiren Alternatif Bilişim
Derneği Başkanı Avukat Faruk Çayır, 2021 yılında İnternet Ortamında
Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla
Mücadele Edilmesi Hakkındaki Kanun’da yapılan değişikliğin sansürü
artırdığını kaydetti. Düzenleme ile birlikte erişim engelinin yanında
içeriklerin arama motorlarından ve web sitelerinden çıkarıldığını da
kaydeden Çayır, “İktidarın bu maddeyi sansür olarak kullanabileceğinin
farkındaydık. Erişim engeli gelen içerikler çoğunlukla siyasiler ve
yakınlarıyla ilgili haberlerle ilgiliydi” dedi.
HAKKIN KÖTÜYE KULLANIMI VAR
Kanundan kaynaklı hakkın kötüye kullanıldığını belirten Çayır, şunları söyledi:
"Bu durum şeffaflığı ve toplumsal bellek yaratmayı engelleyen bir hale
dönüştü. İçeriklerin kaldırılmasıyla halkın haber alma hakkı da
engellenmiş oluyor. Hukuki bir mekanizma olmadığı gibi denetleme
alanında da işlevsel bir mekanizmanın olmadığını görüyoruz. Erişim
engeli getirilmek istenen haberler, Sulh Ceza Hakimleri tarafından
detaylı olarak incelenmeli. Detaylı incelemenin ardından da Sulh Ceza
Mahkemeleri’nin kararlarına ilişkin bir denetim mekanizmasının
oluşturulması gerekiyor. Böyle bir işleyiş olmadığı için her başvuranın
talebi kabul ediliyor. Siyasilerin ve yakınlarının başvurularının
ardından ‘Kişilik haklarını ihlal edilmesi’ gerekçesiyle haberlere
erişim engeli ve arama motorlarından kaldırılması kararı çıkıyor. Bu çok
kolay bir hale dönüştü. Her başvuranın kişilik haklarının ihlal
edildiğini düşünmemiz mümkün değil. Bir de siyasi kişilikler ve
yakınlarıyla ilgili bu kararın çıkması kamu açısından önemli. Bu tarz
haberlere ulaşabilmesi kamuoyunun en doğal hakkı.”
ACİLEN DENETİM YAPILMASI GEREKİYOR
“Anayasa Mahkemesi’nin İnternet Kanunu’yla ilgili pilot uygulaması var.
Bu kanunun sistematiğinin ve erişim engellerine ilişkin mekanizmanın
sağlıklı olmadığını vurguluyor. Anayasa Mahkemesi, bu kanunun
değiştirilmesi gerektiğini söylüyor. Ülkede hukuk öyle bir hale dönüştü
ki Anayasa Mahkemesi’nin bile tanınmadığını görüyoruz. Bu durum diğer
taraftan toplumda ‘dezavantajlı’ grupların medyada görünümünü de
azaltıyor. Dezavantajlı gruplar için korunması önemli olan haberlerin
kaldırılmasıyla ilgili Sulh Ceza Mahkemeleri'nin bir denetim yapması
gerekiyor.”
***
Erişim engelleri bitmek bilmedi
Anayasa
Mahkemesi’nin özgürlük ihlali olarak değerlendirdiği erişim engeli
kararı alınan haberler ve yayımlandıkları medya organları şöyle:
• BirGün - "Hasankeyf taşıma ihalesi iptal edildi, bakanlık soruşturma açtı"
• Gazete Duvar - "Yunan olmak da ayıp değil Pontus da...", "Haydar Baş'ın başı neden belada"
• Diken "CHP'nin istismar araştırması teklifine yanıt: Mümkün değil"
• •Sol.org.tr - "Kolejlerle ilgili şikayetler artıyor, hem emekçilerin parası ödenmiyor hem velilerin"
• Artı Gerçek - "Gıda sahtekarlığından 15 kez ceza alan kişi Tarım Kredi marketlerinee genel müdür olarak atandı"
• Cumhuriyet - Çiğdem Toker’in "Ferhat Tepe dosyası neden kapatıldı? yazısı
ENES KARA’NIN İNTİHARI: Kaldığı
cemaat yurdunda gördüğü baskıları, gelecek kaygısını anlattıktan sonra
yaşamına son veren Enes Kara hakkındaki haberler hakkında babası Mehmet
Kara’nın kişilik haklarını gerekçe göstererek yaptığı başvuru sonucunda
erişim engeli kararı verildi.
SAHTE DİPLOMA: Cumhurbaşkanı
Başdanışmanı, Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı ve eski Vakıfbank
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı eski Milli güreşçi Hamza Yerlikaya'nın
lise diplomasının gerçek olmadığı hakkında yapılan haberler ve
paylaşımlar engellendi.
AKP MİLLETVEKİLİNE DOLANDIRICILIK SUÇLAMASI:
AKP Van Milletvekili Osman Nuri Gülaçar hakkında ‘Dolandırıcılık yapmak
ve yurttaşı mağdur etmek‘ iddialarını konu alan haberlere erişim engeli
getirildi.
PEKER’İN İDDİALARI: Yayınladığı
videolarda siyasiler ve kamuoyunun yakından tanıdığı isimler hakkında
iddialarda bulunan suç örgütü elebaşı Sedat Peker’in açıklamaları ile
ilgili haberlere erişim engeli
