KKM’nin getirisi normal banka mevduatının da gerisinde kaldı!..
Merkez Bankası faiz indirdi, bu durum Kur Korumalı Mevduat’ın (KKM) faizini de düşürdü. KKM’nin getirisi normal banka mevduatının da gerisinde kaldı...
Kur korumalı mevduatta parası
olanlar yandı. Barış Soydan açıkladı
Merkez Bankası geçtiğimiz hafta yaptığı faiz indirimiyle yüzde 10,5 olan
politika faizini yüzde 9 düşürdü. Faiz indiriminin ardından kur
korumalının faizi de yüzde 12’ye indi...
Halk TV yazarı Barış Soydan,
“Kur korumalıda kalan zarar ediyor” başlıklı haberinde "En az yüzde 85
enflasyonda parayı kur korumalı mevduata koymak, erimesini göze almak
demek" ifadelerini kullandı.
Soydan, KKM'de birikimi olanların
artık “döviz getirisiyle faiz arasındaki farkı” da alamadıklarını ifade
etti, dövizin sabitlendiği, borsanın risk içerdiği bir ortamda mevduat
sahiplerinin yönelebileceği seçenekleri şöyle değerlendirdi:
“Kur korumalıda döviz getirisiyle faiz arasındaki fark mevduat sahibine
ödenmiyor muydu? diye soracaksınız, haklı olarak. Ödeniyordu ama artık
ödenmiyor. Çünkü kurun bir getirisi kalmadı. Merkez Bankası
rezervlerinden yapılan satışlarla (Yılbaşından bu yana 100 milyar
dolardan fazla satıldı) dolar kontrol altında tutuluyor. Bu nedenle
parasını kur korumalı mevduatta tutanlar, bankanın verdiği faizle
yetinmek zorunda. O da gördüğümüz gibi enflasyonun çok ama çok altında.
Bu koşullarda kur korumalı mevduatta kalmanın bir anlamı yok. Nitekim son haftalarda kur korumalıdan çıkışlar başlamış durumda.
Peki kur korumalı mevduattan çıkan para nereye gidecek? Bankalardaki
normal TL mevduat faizi, kur korumalı mevduatın üzerinde. Denizbank
Genel Müdürü Hakan Ateş, 'Mevduat tarafında faizlerin yüzde 25'lere
gittiğini görüyoruz' dedi. Bu, kur korumalının faizine göre epey yüksek
bir oran.
Bankalar mevduat faizini neden yükseltiyor? Çünkü
döviz mevduatı TL mevduatından yüksek bankalara ceza var. Geçen hafta
bankalara gönderilen yazıya göre eğer döviz mevduatının oranı yüzde
60’ın üzerindeyse, Merkez Bankası’nda tuttukları zorunlu karşılıkların
yüzde 8’ini komisyon olarak ödeyecekler.
Aslında 'Komisyon'
kibar laf, bu resmen ceza. Bankalar bu cezadan kaçmak için toplam
mevduatları içinde döviz mevduatlarının payını azaltmaya çalışıyor.
Bunun bir yolu döviz mevduatı sahiplerini TL’ye dönmeye ikna etmek,
diğeri TL mevduatı artırmak. Mevduat faizinin artma nedeni işte bu,
bankalar TL mevduatı artırmaya çalışıyor.
Öyleyse kur
korumalıdan çıkan paranın yeni adresi TL mevduat mı? Bir kısmının evet,
ama önemli bir kısmının hayır. Çünkü TL mevduatın faizi kur korumalıya
göre yüksek olsa da, yine de enflasyonun altında. Öyleyse?
Tasarruf sahibi için çok fazla seçenek yok. Devlet tahvili deseniz,
düşük faizde kur korumalıyla yarışıyor. Dolar ve Euro, Merkez
Bankası’nın rezerve satışlarıyla kontrol altında ve seçime kadar kontrol
altında tutulacaklarmış gibi görünüyor. (Bununla birlikte Euro’da hafif
bir yükseliş var, onu ayrı bir yazıda anlatacağım.) Altın, dünyadaki
gelişmeler nedeniyle değer kaybetti, şimdi şimdi toparlamaya çalışıyor,
yönü belirsiz. Enflasyon karşısında parayı koruyan tek seçenek var, o da
borsa. Ama onun da riski yüksek. Ve halkımızın finansal okuryazarlığı
yetersiz. Geriye tek seçenek kalıyor.
Denizbank Genel Müdürü
Hakan Ateş, 12. Uluslararası Resort Turizm Kongresi kapsamında benim de
katıldığım toplantıda o 'seçeneği' şöyle anlattı: 'Kur korumalıdan çıkan
paranın önemli bir kısmı seçeneksizlik nedeniyle harcamaya yönelebilir.
Bu da enflasyonu daha da artırır.'
Manzarayı özetleyelim:
Merkez Bankası, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla politika faizini
indiriyor. Ama mevduat faizi düşeceğine artıyor, yüzde 25’e dayandı. Bu
arada vatandaşın kullandığı ihtiyaç kredisinin faizi, yüzde 30’un
üzerinde."