Sadece radara giren ZARAR 13 MİLYAR TL!
AKP’nin iktidara geldiği 2002’den bu yana kamu idarelerinde denetçilerin tespit edip yargı konusu olmasını sağladıkları mevzuata aykırı işlemler, usulsüzlük ve yolsuzluklar sonucunda 13 milyar TL zarar tespit edildi...
Yargılamalar sonucu açığa çıktı:
Sadece radara giren zarar 13 milyar TL!
Sayıştay’ın etkisizleştiği, tüm kamu idarelerinde teftişlerin yok denecek kadar azaldığı, müfettişlerin elinin kolunun bağlandığı AKP iktidarı döneminde ‘tespit edilebilen’ zararın milyarlarca lira olduğu ortaya çıktı. Yargı konusu yapılan mevzuata aykırı ve usulsüz işlemlerin faturası 13 milyar lirayı buldu...
Sadece denetim değil hesap yargılaması da yapan Sayıştay, AKP iktidarı döneminde yasal düzenlemelerle sürekli etkisizleştirildi. Denetlenen kurum sayısı azalırken denetçilerin hazırladığı raporlar da kurum yöneticilerinin görev yaptığı ve bir tür “sansür kurulu” gibi çalışan ”Değerlendirme Kurulu’’nda ele alındıktan sonra TBMM’ye gönderildi.
Birgün'den Nurcan Gökdemir'in haberinde, 2021 yılında da Cumhurbaşkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürü olan Metin Yener, Sayıştay’ın başına oturtuldu. Tüm bunlara karşın gizlenemez boyuttaki yüzlerce usulsüz işlem için yargı mekanizması devreye sokulmak zorunda kalındı ve milyarlarca liralık zarar tespit edildi.
Meclis adına kamu idarelerinin gelir ve giderleri ile
mallarının kullanımını denetlemek ve mevzuata aykırı işlemlerle ilgili
yargılamayı yapmakla görevli olan Sayıştay, her yıl olduğu gibi geçen
yıl tespit ettiği ve sorumlularından tahsil edilmesine hükmettiği kamu
zararını açıkladı. Böylelikle 21 yıllık AKP iktidarı döneminde büyük
bölümü yap işlet devret (YİD) modeli ile yapılan otoyol projelerinden
kaynaklanan kamu zararlarının faturası milyarlarca liraya ulaştı.
Yargılama sonucu belirlenen zararın sorumlularından geri alınması, ceza
yargılaması gerektiren konularda da Cumhuriyet savcılıklarını hareket
geçirme görevi olan Sayıştay, 2014 yılından bu yana zararın hüküm
vermeden önce tahsili yolunu da kullanmaya başladı.
YİD ZARARLARI
•2011:
Rekor bir artışla 6 milyar 108 milyon TL’lik zarar tespit edildi. Bu
rekor zararın iktidara yakın müteahhit gruplarına ihaleleri verilen yap
işlet devret projelerinden kaynaklandığı öğrenildi.
•2012: 146 milyon 116 bin TL
•2013: 181 milyon 259 bin TL
YARGILAMA ÖNCESİ TAHSİL
•2014: 95 milyon 494 bin TL yargılama başlamadan tazmin edildi, 94 milyon 656 bin TL’nin yargılama sonrası tazmin kararı verildi.
•2015: 46 milyon 366 TL yargılama öncesi ödendi, 835 milyon 682 bin TL’nin yargılama sonrası tazmini kararlaştırıldı.
•2016: 38 milyon 801 bin TL’yi sorumlular yargılama öncesi ödedi. 309 milyon 333 bin TL için yargılama sonrası tazmin kararı çıktı.
•2017: 50 milyon 435 bin TL yargılama başlamadan tahsil edildi, yargılama sonucu 119 milyon 824 TL’nin tazmini kararlaştırıldı.
•2018:
127 milyon 539 bin TL tazmin kararı verildi. 894 milyon 28 bin TL ve 2
milyon 305 bin ABD Doları ise sorgu üzerine yargılama öncesinde tahsil
edildi.
•2019: 44 milyon 633 bin TL ve 19 bin
304 Dolar yargılama öncesi sorumlulardan alındı. 183 milyon 888 bin TL,
524 bin 249 Dolar zararın tazmini hükme bağlandı.
ZARAR KATLANARAK ARTTI
•2020:
177 milyon 212 bin TL ve 303 bin 505 doların tazmin kararı verilirken
35 milyon 31 bin TL ve 291 bin 157 avro ise yargılama öncesi tahsil
edildi.
•2021: 410 milyon 706 bin TL, 2 milyon
177 bin dolar ve 16 milyon 918 bin avro kamu zararına hükmedildi. 134
milyon 784 bin TL ile 190 bin dolar ve 84 bin 840 avronun yargılama
öncesinde tahsili yapıldı.
•2022: Yargılanan
raporlarda kamu zararı olarak ileri sürülen tutarlardan 648 milyon 983
bin TL’lik kamu zararı için tazmin kararı verilirken 73 milyon 672 bin
TL ile 11 milyon 407 bin avro yargı aşamasına geçilmeden tahsil edildi.
KİMLER DENETLENİYOR?
6085 Sayılı Sayıştay Kanunu’na göre, merkezi yönetim bütçesi
kapsamındaki Cumhurbaşkanlığı ve bakanlıklar gibi kuruluşlar, sosyal
güvenlik kurumları, belediye başkanlıklarının da aralarında bulunduğu
tüm yerel yönetimler, sermayesinde kamu payı olan kurumlar ile
Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile kurulan şirketlerin de aralarında
bulunduğu kurumlar denetleniyor. Ancak Türkiye Varlık Fonu’nun da
aralarında olduğu dev bütçelere sahip stratejik kurumlar Sayıştay
denetimine alınmıyor. Kamu zararına yol açan sorumlularla ilgili
Sayıştay’ın verdiği hükümlere itiraz edilemiyor.
