'AKP’nin sınıfsal tercihi, enflasyonun bedelini toplum ödüyor...'
Gelir adaletsizliğinde 16 yılın zirvesi görüldü. En yoksul yüzde 20 ile en zengin yüzde 20 grupları arasındaki fark 8 katına çıktı. Uzmanlara göre; "Bu durum AKP’nin sınıfsal tercihi, enflasyonun bedelini toplum ödüyor..."
AKP yoksuldan alıp zengine verdi
AKP iktidarının ekonomi politikaları yoksul ve zengin arasındaki uçurumu daha da derinleştirdi...
Birgün'den Aycan Karadağ'ın haberinde, Gelir dağılımı
verileri, ülkedeki toplam gelirden en yüksek payı alan yüzde 20'lik
kesimin payının arttığını, en düşük geliri alan yüzde 20'lik kesimin
payının da azaldığını ortaya koydu.
TÜİK, Gelir Dağılımı İstatistikleri, 2022 verilerini yayımladı.
TÜİK'in son yaptığı araştırmaya göre, en yüksek eşdeğer hanehalkı
kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden
aldığı pay bir önceki yıla göre 1,3 puan artarak yüzde 48'e çıkarken, en
düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay 0,1 puan azalarak
yüzde 6 oldu. Yüzde 20’lik dilimler halindeki gelir dağılımı verileri
ciddi adaletsizliğe işaret ediyor. En yoksul 20 ile en zengin yüzde 20
arasında fark 8 katına çıkmış durumda. En yüksek gelire sahip olan yüzde
20'lik kesim TÜİK veri seti için 2006 yılında yüzde 48,4'lük pay
almıştı. Onu takip yıllar içinde aldığı payda düşüş eğilimi görülen
yüzde 20'lik kesim, 2022 yılında toplam gelirden aldığı yüzde 48'lik
payla 16 yılın ardından en yüksek payı almış oldu.
Verilere göre
dilimler küçüldükçe gelir eşitsizliği artıyor. Yüzde 5’lik dilimler esas
alındığında en yoksul yüzde 5’e tekabül eden yaklaşık 4,2 milyon kişi
gelirin yüzde 0,9’unu alırken en zengin yüzde 5 gelirin yüzde 23,3’ünü
alıyor. Yüzde 5’lik dilimlere göre gelir eşitsizliği 26 kata çıkıyor.
BOZULMA ARTTI
Verilere
göre, gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan ve sıfıra
yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, 1'e yaklaştıkça gelir
dağılımında bozulmayı ifade eden Gini katsayısı, 2022'de bir önceki yıla
göre 0,014 puan artışla 0,415 olarak tahmin edildi. Tüm sosyal
transferler hariç tutulduğunda Gini katsayısı 0,487, emekli ve dul yetim
maaşı dahil diğer tüm sosyal transfer gelirleri hariç tutulduğunda ise
0,423 olarak tahmin edildi. OECD’nin 2021 verilerine göre Gini katsayısı
açısından Türkiye en kötü üç ülke arasında yer alıyor. Türkiye’den daha
kötü Gini katsayısına sahip ülkeler Kosta Rika ve Meksika.
Benzer
bozulma TÜİK Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerine de yansıyor.
2022 yılında yürütülen ve 2021 yılındaki gelirleri yansıtan TÜİK’in
gelir dağılımı istatistiklerine göre 2021’de ücret ve maaş gelirleri
yüzde 21,5 artarken, sermaye gelirleri yüzde 61,8 artıyor.
Tüm
gelirler ortalama yüzde 31,2 artarken, ücretli ve maaşlı çalışanların
gelirleri bu artışın altında kalmıştır. Bu sonuç gelirin sınıfsal
dağılımındaki eşitsizliğe işaret ediyor.
Toplam gelir içerisinde
en yüksek payı yüzde 46,2 ile bir önceki yıla göre 0,9 puan azalan maaş
ve ücret geliri aldı. İkinci sırayı yüzde 21,0 ile önceki yıla göre 3,5
puan artan müteşebbis geliri alırken üçüncü sırayı yüzde 20,2 ile önceki
yıla göre 3,7 puanlık azalış gösteren sosyal transfer geliri oluşturdu.
Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki payı yüzde 19,8 olurken,
emekli ve dul-yetim aylıklarının sosyal transferler içindeki payı ise
yüzde 89,8 olarak gerçekleşti.
AKP'NİN SINIFSAL TERCİHİ
Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun:
AKP’nin
sınıfsal tercihiyle ilgili bir durum. AKP gelir adaletsizliğini
önemsemedi. Bunu yoksula yaptığı yardımlarla kapatmaya çalıştı. Bir
noktaya kadar da bunu başardı. Toplumda en yoksul kesimde olan
yurttaşların AKP’ye oy verdiği daha önceki yıllarda yapılan çalışmalarla
ortaya çıktı. Gelir düzeyi biraz daha yükseldikçe AKP’nin oy gücü
düştüğü görüldü. AKP, 2011 yılından sonra politikaları değiştirmesi
sonrası yoksul kesimden daha az olmaya başladı. CHP’de bu süreçte yoksul
kesime sirayet etmeye başladı. Buna karşı en kalın tabaka kesiminde ise
CHP oylarında azalma yaşanırken AKP oylarında yükseldi. Gelir
adaletsizliğine karşı seçmen tepki gösteriyor. Sandığa da yansıyor. 2019
yerel seçiminde yaptığımız çalışmalarda Ekrem İmamoğlu’nun oyları en
düşük hanelerde arttığını yönündeydi.
BEDELİNİ TOPLUM ÖDÜYOR
Ekonomist Oğuz Demir:
Enflasyonda
AKP iktidara geldiği günden beri en yüksek oranını yaşadık. Enflasyonun
zengini daha çok zenginleştirdiği, yoksulu ise daha çok yoksullaştıran
bir ekonomik neden olduğunu hep söyledik. 2022 yılında insanların ne
kadar hızlı bir şekilde yoksullaştığını görüyoruz. Çok küçük bir kesimin
de ne kadar zenginleştiği ortaya çıktı. Hükümet bu süreçte enflasyona
karşı TL’yi korumak için döviz dışı kur korumalı mevduat ve borsadaki
yükseliş gibi sermaye sınıfı daha da zenginleştiren önlemlerinin
sonuçlarını görüyoruz. Enflasyonun bedelini toplum ödüyor. Bu veriler de
bunu gösteriyor.
