Güneydoğu’nun özeti mahalle: Devlet terk etmiş, Hüda-Par’a bırakmış!
Diyarbakır, Çelikevler. Elektrik şirketi vatandaşın tepesine binmiş. Su yok. Gaz ve internet de. Okul da yok. Ama Hüda-Par’ın birden fazla medresesi var.Güneydoğu’nun özeti mahalle:
Devlet terk etmiş, eğitimi Hüda-Par’a bırakmış
Eski bir köy, Çelikevler. Diyarbakır’a bağlı. Büyükşehir olunca, mahalleye dönüştü. Ama yalnızca adı değişti Çelikevler’in, sorunları baki kaldı...
Mahallede ne elektrik ne su, doğru düzgün altyapı yok. Ulaşım sıkıntılı, okul yok. Boşluğu dinci gericilik kapatıyor: Nüfusu 3 bin olan mahallede Hüda-Par’ın birden fazla medresesi, ayrıca süregiden inşaatları var.
Mevsimlik işçiye “faturan düşük” diye kaçak elektrik cezası
En temel ihtiyaçlardan biri elektrik… Çelikevler’de halk doğru düzgün hizmet alamazken, bir de tepesine binmek için fırsat kollayan elektrik dağıtım şirketi DEDAŞ’la boğuşuyor.
Ahmet, 45 yaşında. DEDAŞ, hakkında “kaçak elektrik kullanımı”ndan dolayı işlem başlatmış. “Ben mevsimlik işçiyim, haliyle evde değildim. Elektrik faturası düşük gelince, hakkımda kaçak işlemi başlattılar” diyor.
Mahallede herkes, elektrik konusunda şikayetçi. Haklarında icra takibi başlatılan bir vatandaş “Bana 14 bin lira borç yazdılar” diyor. Bir diğerine 30 bin lira yazılmış.
Elektrik dağıtım işi eskiden devlete aitti. AKP döneminde bu iş özelleştirilirken, en büyük argümanlardan biri, “kaçak elektrik kullanımıyla mücadele”ydi. Özel şirketlerin mücadele yöntemi, Çelikevler’deki vatandaşın yaşadıklarına bakılırsa, gücünün yettiğine zorbalık etmek.
Rıza, beş katlı bir apartmanda oturuyor. Apartmanın içinde boşta duran, işlevsiz, bağlantısız bir kablo gören dağıtım firması, dört haneye 100’er bin lira ceza kesmiş. “Önce mahkemeye gittik, ama mahkeme çok zaman aldı. ‘Geri çek’ dediler bana, yalnız kaldım, vazgeçtim. Taksitle, borçla bir şekilde cezayı ödemek zorunda kaldık” diyor.
Para tahsil etmek için her yolu deneyen şirket, mahallenin yıllardır sorunu olan altyapı konusundaysa aynı şevki göstermiyor. Yoğun şikayetlerin ardından iki ay önce mahalleye yeni elektrik direkleri getirilmiş. Ancak direkler öylece, bağlantısız duruyor, etkinleştirilmemiş.
Çelikevler’de geceleri sokak lambaları yanmıyor. Mahalleli, bu nedenle sık sık trafik kazası yaşandığını belirtiyor.
Şebeke suyu yok, insanlar sondajla kuyudan su çekiyor
Bir diğer temel ihtiyaç, su… Ancak mahallede su altyapısı da eksik.
Çelikevler’de parayı denkleştirebilenler, sondajla kuyu açtırıp, pompalarla su çıkarıyorlar. Denkleştiremeyenler, sondaj yaptırmış komşularından alıyor suyu.
Belediye, mahalleye altyapı sağlamadığı için, sondaj açtıran vatandaşların pompalarının elektrik faturalarını ödemeyi üstlenmiş. Abonelikler, Diyarbakır Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin (DİSKİ) sayaçlarına bağlanmış.
Ancak mahalleli ne zaman su sıkıntısını gündeme getirse, bu hizmet bir şantaja dönüyor. DİSKİ yetkilileri mahalleye en son geldiğinde Çelikevler sakinleri, su altyapısından şikayetçi olmuş. DİSKİ yetkilileri, “kişisel sondajları da kapatırız” diye mahalleliyi tehdit etmiş.
Bir vatandaş, “Suya ancak kış aylarında, iki, bilemedin üç ay kesintisiz ulaşabiliyoruz. Ama o zaman bile her eve ulaşmıyor su. Komşularımızın açtığı sondaj olmasa susuz kalırdık” diyor.
Devlet eğitimi Hüda-Par’a bırakmış
Elektrik ve su olmayan mahallede okul da yok. Devlet, Çelikevler’e okul yapmamayı seçmiş. Ancak mahallede Hüda-Par’ın medreseleri var. Son resmi sayıma göre 2 bin 500, vatandaşın tahminine göre 3 bin nüfusu olan Çelikevler’de, Hizbullah’ın devamcısı, AKP ortağı dinci partiye ait iki ayrı medrese halihazırda hizmet veriyor, bir üçüncüsü de inşaat halinde.
soL’un edindiği bilgiye göre bu medreselerde 300-400 civarında çocuk eğitim görüyor.
Çocuğunu medreseye değil devlet okuluna göndermek isteyen velilerse başka bir sorunla karşı karşıya: Mahallede öğrenci servisi yok. Çocuklar, okula otobüsle gidip gelmek zorunda. Ancak otobüslerin de saatleri belirsiz. Bu nedenle Çelikevler’in çocukları hem okula hem eve sık sık geç kalıyor.
Bir de ‘ölüm yolu’ var…
Çelikevler, Diyarbakır-Elazığ yolu üzerinde. İki şehri bağlayan yol üzerinde ayrıca Tekstilkent ve Organize Sanayi Bölgesi de var. Haliyle, Çelikevler sakinlerinin ve devlet okuluna giden çocukların kullandığı yolda yoğun trafik var.
Ancak üstgeçit yok. Çelikevler Mahallesi’nde her yıl yolda çok sayıda kaza yaşanıyor.
Şubat 2022’de 20 yaşındaki Gülsüm Gök, çalıştığı tekstil fabrikasının servisiyle mahalleye döndü. Kendisine yeşil yanarken karşıdan karşıya geçiyordu, Audi bir araç tarafından ezildi, yaşamını yitirdi. Gök, “ölüm yolu”nda dört yıl içinde ölen 13’üncü kişiydi.
Sorunlar, birbirini besliyor. Sokak lambalarının yanmaması, mahalledeki çocuklar için servis olmaması, trafik kazalarını ve can kayıplarını da artırıyor.
Mehmet Salih Uce, Çelikevler sakini bir emekli. “Üniversite öğrencileri de daha küçük öğrenciler de derslerine yetişemiyorlar” diyor. Otobüslerin yetersizliği konusunda belediyeye şikayet dilekçesi yazmış. “Ulaşım Daire Başkanlığı’ndan cevap geldi, en kısa zamanda çözeceklerini söylediler. Aylar geçti ama çözülen bir şey yok.”
‘Isınma, internet yoksula hak değil mi?’
Çelikevler, sadece basitçe kaderine terk edilmiş değil de, cezalandırılmış bir yer görüntüsü veriyor. Mahallenin önünden doğalgaz altyapısı geçiyor, ancak mahalledeki evlere gaz götürülmemiş. Uce, “Isınma yoksula hak değil mi?” diye soruyor.
Mahallede internet altyapısı da yok. Yurttaşlar, Türk Telekom’a birkaç defa başvuru yaptıklarını ancak geri dönüş yapılmadığını belirtiyor.
Çöp kamyonları da haftada bir iki kez uğruyor mahalleye, Çelikevler sakinlerine göre. Mahalle sokaklarında gezinirken, sağda solda yığılmış çöpler görüyoruz.
Çelikevler bu sorunlarla ilk kez gündeme gelmiyor
Çelikevler Mahallesi sakinleri, yıllardır bu sorunlarla boğuştuklarını belirtiyor. Belediyenin ve valiliğin bazı dönemlerde çeşitli sözler verdiğini, bazen mahalleye gelip “çalışıyoruz” fotoğrafı verdiklerini söyleyen yurttaşlar, verilen sözlerin tutulmadığını belirtiyor.
Ancak AKP medyasında ve kayyım yönetimindeki Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin internet sitesinde yaklaşık dört yıldan beri “Çelikevler Mahallesi’nin sorunları tarih oluyor” başlıklı haberler görmek mümkün.
Yekta Armanc Hatipoğlu/ soL -Haber
