İsrail'le ticaretin sadece 4'te 1'i durdu: İhracat neden devam ediyor?

İsrail'e ticaretin "kısıtlandığı" Nisan'da ihracattaki gerileme yüzde 27'de kaldı. Ticaretin sıfırlanması aylar sürebilir. Üstelik üçüncü ülkeler üzerinden izin verilen ticaret, verilere yansımayacak...

İsrail'le ticaretin sadece 4'te 1'i durdu: İhracat neden devam ediyor?

Gazze'deki katliama rağmen İsrail'le ticareti sürdüren iktidar, yerel seçimlerde aldığı yenilginin ardından "O iş bitti" demişti.

9 Nisan itibariyle İsrail'le ticaretin durdurulduğu açıklandı. Kararın sonuçlarını gösteren veriler açıklandı.

TÜİK'e göre Nisan'da İsrail’e 298 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Bu, ihracatın bir ayda sadece yüzde 27 azaldığını gösteriyor.

Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin verilerine göreyse, İsrail'e ihracat aylık bazda 33, yıllık bazda yüzde 31 geriledi. İsrail, Türkiye'nin en çok ihracat yaptığı 12'nci ülke oldu.

Durum ithalat cephesinde de farklı değil. TÜİK'in hesaplamasına göre, Nisan'da İsrail'den yapılan ithalat yüzde 30 azaldı.

Gemilerde ne var?

İnşaat demirinden yassı çeliğe, mermerden çimentoya kadar 54 ürün grubunda ihracat 9 Nisan'da kısıtlanmıştı. Ancak TÜİK verileri, Nisan ayında bu ürün gruplarında ihracatın sıfırlanamadığını gösteriyor. Geçtiğimiz ay İsrail'e en çok ihraç edilen ürün grupları şöyle:

- Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve çimento (6 milyon dolar)

- Plastikler ve mamulleri (25 milyon dolar)

- Demir ve çelik (12 milyon dolar)

- Demir veya çelikten eşya (5 milyon dolar)

- Bakır ve bakırdan eşya (5 milyon dolar)

- Alüminyum ve alüminyumdan eşya (3 milyon dolar)

- Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları (14 milyon dolar)

- Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı (66 milyon dolar)

İsrail ile ticaret devam ediyor mu?

İstatistikler, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın söylediğinin aksine "o işin" henüz bitmediğini gösteriyor.

Peki, iki ülke arasında serbest ticaret rafa kalkarken verilerdeki gerileme neden bu kadar sınırlı kaldı?

Ticaret Bakanlığı’nın 9 Nisan'daki açıklaması “İsrail’e ihracat kısıtlaması” başlığını taşıyor. Açıklamada yalnızca listedeki ürünler için “kısıtlama” kararı alındığı belirtiliyor, ihracatın tamamen sonlandırıldığına dair bir ifade yer almıyor.

26 Nisan'da konuşan Erdoğan ise “İsrail'le artık ilişkilerimizi ticari anlamda başta olmak üzere kestik, kesiyoruz” diyerek, bunun bir sürece yayılacağını ima etmişti.

İsrail'le ticaret bu açıklamadan sonra 2 Mayıs'ta tamamen durduruldu.

Şirketlere 3 ay süre

Ticaretin kademeli olarak kesilmesi verilere gecikmeli olarak yansıyacak. Ancak Mayıs ayı istatistiklerinde de İsrail'le ticaretin sıfırlandığını görmek mümkün olmayabilir.

Çünkü karar, yalnızca 9 Nisan ve 2 Mayıs itibariyle gümrüklerden ihracat tescil işlemi yapılmasını engelliyor. Bu tarihlerden önce verilen siparişlerin teslimatının tamamlanması planlanıyor.

Ticaret Bakanlığı, 6 Mayıs'ta İsrail’e ihracat anlaşmaları olan şirketler için 3 aylık bir ertelemeyi yürürlüğe koymuştu.

Şirketlerin bu süreçte siparişlerini üçüncü ülkeler üzerinden göndermeleri bekleniyor.

İhracat Genel Müdürlüğü'nün ek süre kararı