Ödeme miktarları, üretimin devamını desteklemeye yetmiyor!..
Üreticinin toprağına göz dikerek mağduriyet üstüne mağduriyet yaşatan iktidar, son olarak destek ödeme oranları ile çiftçiye bir kez daha “Ekme” dedi. Ödeme miktarları, üretimin devamını desteklemeye yetmiyor...
Ödemeler destek değil, köstek olacak
“Destek” ödemeleri, yüksek girdi maliyetleri, aşırı iklim olayları ve düşük alım fiyatları ile mücadele etmeye çalışan çiftçiye destek olmaktan uzak.
İktidar, önce tarım arazilerini sermayeye kiralayacığını açıkladı, ardından gelen yetersiz destek ödemeleri ile üretici bir kez daha yarı yolda bırakıldı. Ekilmeyen arazilerin kiralanacağını açıklayan iktidar, destek miktarıyla üreticiye adeta “Ekme” dedi.
Destek ödemeleri, ürünler için bir kategoride arttı, diğerinde sabit kaldı. Artış oranları, bir önceki yılın artış oranlarının da altında kaldı. Çiftçi, bu yıl da ektiğinin karşılığını alamadı.
Gübre desteği, ürünlere göre 35 ve 62 lira olarak belirlendi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin (TZOB) açıkladığı temmuz ayı girdi enflasyonuna göre, mazot fiyatı yalnızca bir yılda yüzde 50 arttı. TZOB'a göre temmuzda gübre fiyatlarında da aylık bazda yüzde 33’e varan artışlar görüldü. TZOB tarafından yapılan açıklamada, "Fahiş zamla mazota verilen destek tümden eriyip gitti" denilirken, desteklerin büyük bir kısmının da mazottaki ÖTV ve KDV'ye gittiğine dikkat çekildi. Ancak bu yıl mazot desteği farklı ürünlerde geçen yıla göre en fazla yüzde 20 artarken, kimi ürünlerde ise sabit kaldı.
Arpa, aspir, buğday, çavdar, tritikale, kuru fasulye, yulaf için dekar başına 123 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 185 lira, çeltik için 300 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 362 lira, dane mısır, fındık, kuru soğan, patates, yaş çay, zeytin için 103 lirası mazot ve 35 lirası gübre olmak üzere 138 lira, mercimek, nohut için 123 lirası mazot ve 35 lirası gübre olmak üzere 158 lira destek açıklandı.
Kütlü pamuk için 410 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 472 lira, soya için 205 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 267 lira, yağlık ayçiçeği, kanola için 144 lirası mazot ve 62 lirası gübre olmak üzere 206 lira destek verilecek. Ayrıca nadas için de 50 lira mazot desteği ödemesi yapılacak.
Çay, fındık, ayçiçeği ve zeytin için açıklanan mazot desteği geçen yıla göre hiç artmayarak sabit kaldı.
BİRİNDEN ALDIĞI BİRİNE YETMEDİ
İktidar, pamuğa verdiği mazot desteğini de prim desteğinden aldı. Pamuk için dekar başına 410 lira mazot desteği açıklandı ancak prim desteği bu üründe sabit kaldı. Tarımsal üretimde tüm masraf kalemlerinde artış olmasına rağmen pamukta prim desteği üst üste iki yıl sabit kalmış oldu.
Yağlık ayçiçeğinde kilo başına prim desteği bu yıl artırıldı. Kuraklığın vurduğu Trakya'da ayçiçeği çiftçisi, 225 kuruş prim desteği alacak. Yaş çay için geçen yıl 30 kuruş olan prim ödemesi 2024’te 200 kuruş olarak açıklandı. Zeytinyağında ise 80 kuruş olan prim 100 kuruş oldu. Primlere yapılan kısıtlı artış da kotaya bağlandı. Üretici, ürettiği kadar prim desteği alamayacak. Pamuk üreticisi, en fazla 500 kilograma kadar destek alabilecek. Zeytin ve zeytinyağında da ödeme kotayla sınırlandırılacak. Yaş çay için yapılacak prim ödemesi ise en fazla 2 bin 766 kiloya kadar ödenecek.
FINDIKTA DESTEK 11 YILDIR SABİT
Bu yıl TMO'nun açıkladığı düşük alım fiyatlarından şikayetçi olan fındık üreticilerinin yüzü alan bazlı destek ödemelerinde de gülmedi. 2014 yılından bu yana dekar başına 170 lira olarak ödenen alan bazlı destek, 11'inci yılda da artmayarak aynı tutarda kaldı. Tarım arazilerinde toprak analizi yaptıracak çiftçilere ödenecek destek de 50 dekar arazi başına 50 lirada sabit bırakıldı.
