"Devlet destekli skandal"
İsrail ordusuna silah sağlayan BAE Systems’in İstanbul’da düzenlenen Saha Expo fuarında silahlarını sergilemesi tepki çekti. Gazze'deki sivil ölümlerinden sorumlu tutulan şirketin fuara katılması, Türkiye’nin İsrail’e yönelik resmi tutumu ile ticari ilişkiler arasındaki çelişkileri yeniden gündeme getirdi...
İsrail’in silah tedarikçisi İstanbul fuarında boy gösteriyor: "Devlet destekli skandal"
İsrail ordusunun en büyük silah tedarikçilerinden olan İngiliz savunma şirketi BAE Systems, Gazze'deki katliamlarla ilişkilendirilerek dünyanın birçok ülkesinde protesto edilirken, Türkiye'de devlet destekli bir fuarda yer alması eleştirilerin odağına yerleşti.
7 Ekim 2023’te Gazze’ye yönelik başlatılan saldırılarda İsrail ordusu, bir yılı aşkın sürede 42 binden fazla sivili öldürdü. Türkiye, bu süreç boyunca saldırıları kınasa da Tel Aviv ile ticaretini kesmedi. Özellikle saldırıların en yoğun olduğu ilk 6 ayda Türkiye-İsrail ticaretinin aksamaması dikkat çekti. Ancak, 31 Mart yerel seçimlerinden sonra Türkiye, 54 ürünün İsrail’e satışını yasaklayarak tavrını sertleştirdi. Bu yasakların ardından Ankara’nın Netanyahu hükümetine karşı söylemi de keskinleşti; iktidar mensupları İsrail’i kürsülerden "soykırımcı" ve "katliamcı" ifadeleriyle eleştirdi.
BAE SYSTEMS'İN FUAR KATILIMI TEPKİLERİ ALEVLENDİRDİ
Skandalın son perdesi ise, Türkiye'de düzenlenen Saha Expo fuarında ortaya çıktı. İsrail ordusunun silah tedarikçilerinden biri olan BAE Systems, İstanbul’da Cumhurbaşkanlığı himayesinde düzenlenen bu fuarda silahlarını sergiledi. Gazze’deki sivil ölümlerindeki rolü nedeniyle dünyanın birçok ülkesinde protesto edilen ve kısıtlamalarla karşılaşan BAE Systems’in Türkiye’de devlet destekli bir etkinliğe katılması, özellikle sosyal medya üzerinden büyük tepki topladı.
Gazeteci Metin Cihan, sosyal medya paylaşımında fuara katılan BAE Systems'in İsrail ordusuna yaptığı silah satışını eleştirerek, bu durumu "devlet destekli bir skandal" olarak nitelendirdi. Cihan, BAE Systems’in Gazze’de çocukları öldüren silahları sergilemesine izin verilmesini sert bir dille eleştirirken, paylaşımlarında Sabah Gazetesi ve Anadolu Ajansı'nın İngiliz savunma devine karşı Londra'da yapılan protestolarla ilgili haberlerin görsellerine de yer verdi.
İsrail ordusunun silah tedarikçisi şu an İstanbul'da gururla silahlarını sergiliyor. Üstelik, bu fuar Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın himayesinde ve damat Bayraktar ailesinin organizatörlüğünde gerçekleşiyor. Yanlışım varsa lütfen düzeltin @selcuk @haluk
— metin cihan (@metcihan) October 24, 2024
Verdiğim bilgiler gizli saklı… pic.twitter.com/93l98UGKM8
BAKÜ'DE DE ORTAK FUAR DÜZENLENMİŞTİ
TSK'nın İHA ve SİHA tedarikçisi Baykar'ın, İsrail ordusunun savaş uçaklarını ve silahlarını üreten, Israel Aerospace Industries'le (IAI) birlikte Azerbaycan'da fuar düzenlediği ortaya çıkmıştı.
İSRAİL İÇİN ÖNEMİ BÜYÜK
Metin Cihan sosyal medya hesabındaki paylaşımında, BAE Systems’in İsrail ordusuna savaş uçakları, füze fırlatma kitleri, zırhlı araç bileşenleri ve çeşitli mühimmatlar sağladığını vurguladı. İsrail’in insansız hava araçları ve savaş gemileri de dahil olmak üzere ana silah sistemlerinde BAE Systems teknolojilerinin kullanıldığını belirten Cihan, Gazze’de işlenen savaş suçlarında bu silahların önemli rol oynadığına dikkat çekti.
Cihan, uluslararası araştırma raporlarının, şirketin ürettiği obüslerin Gazze katliamlarında kullanıldığını ve yasaklanmış bir kimyasal olan beyaz fosfor izlerine rastlandığını ifade etti. İngiltere’de bu şirketin sevkiyatlarını durdurmak için protestocuların fabrikaları kuşattığını hatırlatan Cihan, İsrail'in Gazze'ye saldırılarının ardından BAE Systems’in satışlarının ve hisse değerinin hızla yükseldiğini, kâr rekorları kırdığını söyledi.
BÜTÜN DEVLET KURULUŞLARI SPONSOR OLDU
Cihan’ın tepkisi yalnızca BAE Systems’in fuara katılmasıyla sınırlı kalmadı. İlgili tüm devlet kurumlarının Saha Expo fuarına sponsor olduğunu belirten Cihan, "Silah tüccarları, katliamlarda kullanılan silahları sergilerken parası vatandaştan çıkıyor." ifadelerini kullandı.
Erdoğan'ın himayesinde ve Bayraktar'ın davetiyle şu an İstanbul'da silahlarını sergileyen şirkete dair;
— metin cihan (@metcihan) October 25, 2024
• BAE Systems, İsrail ordusuna savaş uçakları, füze fırlatma kitleri ve zırhlı araçlar için bileşenler, mühimmatlar ve başka silahlar tedarik ediyor.
• Savaş uçakları,… https://t.co/E1V9UgNrqu
TEPKİLERİN ARDINDAN FUARA ZİYARETÇİ GİRİŞİ YASAKLANDI
Türkiye’nin İsrail’e karşı sert söylemlerine rağmen ticari ilişkilerin devam ettiği gerçeği, birçok kez gündeme taşınmıştı. Arka kapı yöntemleriyle sürdüğü belgelenen ticari ilişkiler, özellikle silah tedariki ve savunma sanayi alanında kamuoyunun dikkatini çekti. BAE Systems’in Saha Expo fuarına katılımı, bu ilişkilerin sembolik bir yansıması olarak ele alınırken, fuarın vatandaşlara kapatılması ve ziyaretçi başvuru sayfasının kaldırılması tepkileri daha da artırdı.
Gazze'deki katliamlarla ilişkilendirilen BAE Systems’in İstanbul’da silahlarını sergilemesine izin verilmesi, Türkiye’nin İsrail'e yönelik resmi tutumuyla ticari ilişkiler arasındaki tutarsızlıkları gözler önüne serdi.