THTM'den 6 şehirde basın açıklaması: 'Laik eğitim, laik cumhuriyet'
THTM, Devrim Yasaları'nın 101. yılında eğitimde laiklik ilkesine yönelik saldırılara karşı birçok ilde eylemler düzenledi, mücadeleyi büyütme çağrısı yaptı...
THTM'den 6 şehirde basın açıklaması: 'Laik eğitim, laik cumhuriyet'
3 Mart 1924’te kabul edilen Öğretim Birliği Yasası, laik eğitimin bütün çocuklara devlet eliyle garanti edildiği bir yasa olma özelliği taşırken, bugün ise ortadan kaldırılmak istenen devrim yasalarından biri hâline dönüştü.
Türkiye Halk Temsilcileri Meclisi (THTM) 4. Genel Kurulu’nda karar altına alınan “eğitimde gericilikle mücadele" başlığı kapsamında, yasanın 101. yılında birçok kentte basın açıklamaları gerçekleştirdi.
“Ne Tarikat Ne Şeriat: Laik Eğitim, Laik Cumhuriyet!” başlığı ile Ankara, İzmir, İstanbul, Kocaeli ve Muğla’da düzenlenen basın açıklamalarına, THTM temsilcilikleri, yerel meclisler, dost kurum ve örgütler ile, “Okullarda imam istemiyoruz” diyen birçok veli katıldı.
Ankara'da Bakanlık önünde buluşuldu
Basın açıklamalarından biri Milli Eğitim Bakanlığı önünde gerçekleştirildi. Ankara’daki basın açıklamasında THTM Yürütme Kurulu Üyesi Burçak Özoğlu tarafından okunan bildiride, Cumhuriyet’in temel kazanımlarının sistemli şekilde hedef alındığı vurgulandı. Açıklamada, 3 Mart 1924’te kabul edilen Devrim Yasaları'yla laikliğin eğitim sisteminin temel ilkesi haline getirildiği hatırlatıldı.
Özoğlu, eğitim sisteminin yalnızca gericilikle değil, piyasalaşma ve özelleştirme süreçleriyle de çökertildiğini belirterek, “Eğitim artık sermayenin çıkarlarına göre şekillendiriliyor. Çocuklarımızın özgür ve eşit yurttaşlar olarak yetişmesi yerine, onlara tarikatların vesayeti altında ucuz iş gücü olmayı dayatıyorlar” dedi.
THTM sözcüsü Oğuz Oyan ise yaptığı konuşmada, Cumhuriyet’in ancak devrimlerle ayakta kalabileceğini belirterek, “Bugün burada sadece bir anma için toplanmadık, Cumhuriyet’in temellerine yönelik büyük bir saldırı ile karşı karşıyayız. Devrim Yasaları’nın kaldırılması için sistemli bir çaba var. Eğitim gericileştirilirken, öğretmenler de baskı altına alınıyor. MEB, tarikatlarla yaptığı protokollerle eğitimi bilimden koparıyor, laik ve eşit yurttaşlık ilkesini yok ediyor. Türkiye Halk Temsilcileri Meclisi olarak Cumhuriyet’in, laikliğin ve aydınlanmanın tüm kurumlarını savunmak ve ilerletmek zorundayız" dedi. Oyan, öğretmenlerin de büyük bir baskı altında olduğunu belirterek, eğitim sisteminin tarikat ve sermaye çıkarlarına göre dizayn edildiğini vurguladı.
Buluşmada söz alan Ankara Dayanışma Derneği Başkanı Yusuf Şahin, laik ve demokratik eğitimin bir özgürlük meselesi olduğunu vurgulayarak, parasız eğitim ve sağlık hizmetlerinin bir ülke için vazgeçilmez olduğunu ifade etti. Mevcut iktidarın tarikatlara ve dini yapılara kaynak ayırarak eğitimi gericileştirdiğini belirten Şahin, mücadelenin sokakta kazanılacağını söyledi.
İzmir: 'Ses çıkarmamız gerekenler birikti'
İzmir'deki basın açıklamasında konuşan THTM Yürütme Kurulu Üyesi Emel Diril, “Bugün birçok ilde milli eğitim bakanlıklarının önündeyiz. Neden milli eğitim bakanlıklarının önündeyiz? Çünkü bugün ses çıkarmamız gerekenler birikti" diyerek sözlerine başladı.
"Çocukların tarikat yurtlarında yanarak can vermesini normalleştirmeyeceğiz. Okullara imam atanmasını normalleştirmeyeceğiz. İki ay önce Bornova’da 98 okula imam atamaları yapıldı. Bu cemaatleri finanse eden patronlar var, ruhsat veren belediyeler var" diyen Diril, yaşananları normalleştirmeyeceklerini ve itiraz edeceklerini duyurdu.
THTM’nin aydınlanma seferberliği çağrısına değinen Diril, “Bu memleket sahipsiz değil, siyasi iktidarın elimizden aldığı ne varsa en güzelini, en insancılını biz yapacağız” diyerek aydınlanmadan yana olan herkesi Cumhuriyet’in birikimine, eşitliğe ve emeğe sahip çıkmaya, bu değerlere sahip çıkan Türkiye Halk Temsilcileri Meclisi’ne destek vermeye davet etti.
Diril’in ardından söz alan öğrenci velisi Sevda Balta ise iktidarın dindar nesil yetiştirme projesi olarak ÇEDES’in 2023 yılında uygulamaya sokulmasına, Cumhuriyet yıkılmak istenirken en önemli ilerici ilke olan laiklik ilkesinin hedef alınarak ortadan kaldırılmak istendiğine vurgu yaptı. İktidarın bir yandan dindar nesiller yetiştirip Cumhuriyet değerleriyle hesaplaşırken, bir yandan da patronların isteklerini yerine getirip MESEM projesi ile çocukları eğitimden uzaklaştırarak ucuz işgücü hâline getirmeye çalıştığının altını çizdi. Balta, “Devlet tarafından parasız olarak verilen eğitim, laiklik ve aydınlanmada çok önemli olduğunu bugün daha iyi kavradığımız toplumsal eşitliği garantiliyordu. Bir yıl sonra laik eğitim için tarikatları yasaklayan yasa kabul edildi çünkü tarikatların olduğu yerde laik eğitim vermenin mümkün olmadığı anlaşılmıştı. 101 yıl sonra bugün sürece baktığımızda, laik Cumhuriyet ve eğitimin kemirilerek yok edildiğini büyük bir üzüntü ile görüyoruz" ifadelerini kullandı.
İstanbul: 'Gün mücadele günüdür'
İstanbul’daki açıklama İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü önünde yapıldı. “Ne tarikat ne şeriat, laik eğitim, laik cumhuriyet” yazılı pankart açılan eylemde, “İmam hatipler kapatılacak” sloganı atıldı, “Tarikatlar yenilecek, cumhuriyet kazanacak” ve “Okullarda imam istemiyoruz” yazılı dövizler taşındı.
Burada konuşan Birleşik Kamu İş İstanbul İl Başkanı Alkoç Turan Başgönül, AKP'nin sistemli ve bilinçli politikalarıyla cumhuriyet kazanımlarının birer birer aşındırılmakta, eğitim ve toplumsal yapının dini referanslarla şekillendirilmeye çalışılmakta, eğitim siyasinin de adeta iktidara siyasi bir altyapı yapılmak istenircesine günden güne gericileştirilmekte olduğunu vurguladı.
AKP döneminde laik eğitime karşı savaş başlatıldığını söyleyen Başgönül, "Tevhid-i Tedrisat Kanunu, AKP tarafından bilinçli bir şekilde delik deşik edilmiş, devletin asli görevi olan eğitimi cemaatlerin, vakıfların, tarikatların eline teslim edilmiş; çocukların çağdaş, bilimsel ve özgür bireyler olarak yetiştirilmesi yerine dogmatik öğretilerin esiri hâline getirilmesi hedeflemiştir. Bu sürecin en tehlikeli adımı ise karma eğitime son verme girişimleridir. Eğer karma eğitim kaldırılırsa Tevhid-i Tedrisat fiilen yok olacak ve Türkiye yeniden çok başlı bir eğitim sistemine sürüklenecektir" dedi.
Gazeteci, yazar Zülal Kalkandelen de yaptığı konuşmada ilericilerin ve yurtseverlerin birincil görevinin karşı devrime karşı ses yükseltmek olduğunu vurguladı. Kalkandelen, "O nedenle bugün Türkiye Halk Temsilcileri Meclisi tarafından farklı kentlerde eş zamanlı basın açıklamalarıyla ne şeriat ne tarikat; laik eğitim, laik cumhuriyet diyoruz" dedi. Kalkandelen, "Gericilik 100 yıl önceki gibi tepelendiğinde, laiklik yeniden olması gerektiği gibi devletin temel niteliği haline geldiğinde 3 Mart'ı bir bayram gibi kutlayacağız" dedi ve "Gün laik eğitim için, laik hukuk için, laik devlet için birlikte mücadele günüdür" çağrısında bulundu.
Türkiye Halk Temsilcileri Meclisi adına basın açıklamasını okuyan Fulya Girginer de şöyle konuştu:
"Cumhuriyetin budanması ancak giderek daha çok gerici hâle gelen sermaye sınıfının çıkarları gereği yönlendirmesi ile oluşmuştur. Sömürü ve yağma o kadar büyüktür ki, toplumsal adaletsizlik o kadar saklanamaz hâle gelmiştir ki, sorgulayan, düşünen bir emekçi halk dolayısıyla cumhuriyet ve laiklik çok gelmektedir sermaye sınıfına. Çok uzağa gitmeden sermaye sınıfının parmak izlerini eğitim süreci içinde buluyoruz. Eğitimin piyasalaştırılması ve özelleştirilmesi, bu şekilde toplumsal eşitliğin zedelenmesi başlıca bir parmak izidir ancak daha korkunç olanı sermayenin sadece çocuklarımızı düşünemez hâle getirmeye çalışması değil, aynı zamanda onları ağır bir sömürüye tabi tutulacak çocuk işçi ordusu olarak görmesidir. MESEM projesi ile sayıları milyonu geçen çocuk öğrenimden koparılarak fabrikalara sürülüyor. Bu süreci hızlandırmak için hem sermaye kuruluşlarının hem tarikatların lise eğitimini zorunlu eğitimden çıkarma gayreti büyük bir kaygı nedeni oluyor. Şu kötü haberi gericilere verelim. Bu halkın içine cumhuriyet ve laiklik duygusu kalıcı bir şekilde yerleşmiştir. Halkımız toplumsal eşitlik, laiklik ve cumhuriyet için mücadele ediyor, edecek.”
Eskişehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü önünden çağrı
Eskişehir'deki basın açıklaması Eskişehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü önünde yapıldı.
THTM Eskişehir Temsilcisi Mübeccel Keser tarafından okunan açıklamada, eğitim sisteminde gerici yapıların etkisinin arttığına, Milli Eğitim Bakanlığı’nın ise tarikatlarla imzaladığı protokollerle eğitimin laik niteliğinin zedelendiğine dikkat çekildi. Keser, açıklamaya şu ifadelerle devam etti:
"Diyanet İşleri Başkanlığı ise tekrar bir Bakanlık seviyesine ulaşıyor ve okulları adeta yönetiyor, kreşlere kadar dini eğitimi yaymakla övünüyor. ÇEDES Projesi ile Diyanet görevlileri okullarda öğretmenmiş gibi ders veriyor, dini uygulamalar yapıyor. Okul müfredatları çocukların düşünmesi için gerekli tüm bilimsel yöntem ve referanslardan arındırılıyor, bilimle alakası olmayan dogmalarla dolduruluyor."
Öte yandan öğrencilerin ucuz işgücü olarak MESEM projesi kapsamında işçileştirildiğini vurgulayan Keser, çocuk işçiliğine ve eğitimdeki eşitsizliğe karşı mücadele edeceklerini bildirdi.
Kocaeli: 'Gericiliğe izin vermeyeceğiz'
THTM'nin bir diğer basın açıklaması ise Kocaeli'nin İzmit ilçesinde bulunan Sabri Yalım Parkı'nda gerçekleştirildi. Çeşitli sivil toplum kuruluşlarının da destek verdiği basın açıklamasını THTM adına temsilciler Hayriye Demiralp ve Merve Uzuner okudu.
Açıklamada, "Şu kötü haberi gericilere verelim: Bu halkın içine Cumhuriyet ve laiklik duygusu kalıcı bir şekilde yerleşmiştir. Halkımız toplumsal eşitlik, laiklik ve Cumhuriyet için mücadele ediyor, edecek. Türkiye Halk Temsilcileri Meclisi bugün Devrim Yasalarının 101. yıl dönümünde olağanüstü adaletsizliği ve emekçi halka dönük görülmedik ölçüdeki bu saldırıyı protesto etmek için Türkiye’nin birçok yerinde MEB İl Müdürlükleri ve Bakanlık önünde basın açıklamaları gerçekleştiriyor. Gericiliğe izin vermeyeceğiz, çocukların bu korkunç zihinsel suiistimalini ve sömürüsünü önleyeceğiz" denildi.
Fethiye'de toplanan imzalar teslim edildi
Muğla'daki basın açıklaması THTM Fethiye Temsilciliği öncülüğünde Atatürkçü Düşünce Derneği, Eğitim-İş ve Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği ile birlikte gerçekleştirildi.
Fethiye Uğur Mumcu Parkı’ndan sloganlarla Beşkaza Meydanı'na yürüyen yurttaşlar, meydanda ortak basın açıklamasını okudu. Açıklamanın ardından Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'ne laik ve bilimsel eğitim için toplanan imzalar teslim edildi.
THTM Fethiye Temsilciliği öncülüğünde ADD, Eğitim-İş ve Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği ile birlikte basın açıklamamızı gerçekleştirdik. Açıklamanın ardından İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne laik ve bilimsel eğitim için toplanan imzalar teslim edildi. pic.twitter.com/EBMA28i336
— Türkiye Halk Temsilcileri Meclisi (@THalkMeclisi) March 3, 2025