Dev torbadan tahsilat planı çıktı: Belediyelere BORÇ, HALKA HACİZ!
AKP’nin Meclis’e sunduğu torba yasa teklifiyle SGK borçlanma primleri artırılıyor, yeni harçlar getiriliyor. Bütçeye milyarlar kazandıracak düzenlemelerin mali yükü emekçi halkın ve küçük işletmelerin sırtında...
Dev torbadan tahsilat planı çıktı: Belediyelere borç, halka haciz
AKP milletvekillerince TBMM’ye sunulan 36 maddelik torba kanun teklifi, toplumun geniş kesimlerini yakından ilgilendiren vergi, sosyal güvenlik ve harç düzenlemeleri içeriyor. Etki analizine göre teklifin bütçeye milyarlarca lira gelir sağlaması bekleniyor. Ancak faturanın ağırlığı, yine emekçiler, küçük işletmeler ve belediyeler üzerine yıkılıyor.
Birgün'den Havva Gümüşkaya'nın haberinde, Meclis’e sunulan yeni vergi teklifine göre askerlik, doğum, doktora, usta öğreticilik gibi SGK borçlanmalarında prim oranı yüzde 32’den yüzde 45’e çıkarılıyor.
Mevcut kanuna göre, SGK’ye yapılan her türlü borçlanmalarda, kişinin kendisi tarafından belirlenen prime esas kazancın yüzde 32’si oranında prim ödeniyor. Borçlanmayı asgari ücret üzerinden yapanlar 1 günlük borçlanma için 277,39 TL prim ödüyor. Kanun teklifinde hizmet borçlanmasında uygulanan prim oranının yüzde 32’den yüzde 45’e çıkartılması öngörülüyor. Bu durumda mevcut asgari ücret üzerinden 1 günlük borçlanma primi 390,08 TL’ye çıkacak.
Yeni düzenleme ile emekli olanlar zaten düşük olan gelirlerinin bir kısmını doğrudan kaybedecek.
Etki analizine göre, bu yolla 2,9 milyar TL’lik GSS prim borcu tahsilatı hedefleniyor.
YENİ HARÇLAR GELİYOR
Mevcut durumda harca tabi olmayan ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sağlık kuruluşları ile ağız ve diş sağlığı hizmeti sunulan özel sağlık kuruluşlarına ait belgeler, veteriner hekim muayenehane ve poliklinikleri ile hayvan hastanelerine verilen ruhsatlar, kıymetli madenler kuruluş ve faaliyet izin belgeleri, kuyum, ikinci el motorlu taşıt ve taşınmaz ticareti yetki belgeleri ile ticari havayolu ve genel havacılık işletme ruhsatlarından yıllık harç alınmaya başlanacak.
Yapılması öngörülen düzenlemeyle, ayakta teşhis ve tedavi yapılan yaklaşık 10 bin 900 özel sağlık kuruluşundan yıllık 20 ila 50 bin TL arası, yaklaşık 17 bin 46 adet ağız ve diş sağlığı hizmeti sunulan özel sağlık kuruluşuna ait belgelerden 20 ila 40 bin TL arası, 9 bin 344 adet veteriner hekim muayenehane ve poliklinikleri ile hayvan hastanelerine verilen ruhsatlardan 10 bin ila 40 bin TL arası, 3 bin 536 adet kuyum işletmesinden yıllık 30 bin TL, 78 bin 760 adet ikinci el motorlu kara taşıtı alım satımı yapan işletme ile 86 bin 488 adet taşınmaz ticareti yapanların yetki belgelerinden yıllık 20 bin TL, yıllık harç alınması öngörülüyor. Ayrıca 159 adet ticari havayolu ve genel havacılık işletme ruhsatlarından ve kıymetli madenler kuruluş ve faaliyet izin belgelerinden yıllık harç alınması sağlanacak. Yapılması öngörülen düzenleme ile yaklaşık 4,5 milyar TL gelir etkisi sağlanacağı değerlendiriliyor.
YERELİN GİDERİ ARTIYOR
Genel aydınlatma gideri bedelleri büyük ölçüde genel bütçeden karşılanırken, teklifin yasalaşmasıyla yerel yönetimlerin payı artırılacak. Bu değişiklikle merkezi idare üzerindeki yük azalacak, ancak belediyelerin gider kalemleri büyüyecek.
Etki analizine göre yıllık toplam 36,2 milyar TL genel aydınlatma harcaması öngörülürken bu tutarın 29,6 milyar TL’si merkezi yönetim bütçesinden, 6,6 milyar TL’si ise belediyelerin ve il özel idarelerinin genel bütçe vergi gelirleri payından kesinti yapılmak suretiyle karşılandığı belirtildi.
Söz konusu oranların yüzde 30 ve yüzde 15 şeklinde uygulanması durumunda 3 milyar TL, Cumhurbaşkanı yetkisi kullanılması halinde ise 12 milyar TL mali etki ortaya çıkacağı hesaplandı.
***
KRİZİN BEDELİNİ DAR GELİRLİDEN ÇIKARMA TEKLİFİ
Torba kanunda yer alan maddeleri değerlendiren CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, “Bu tablo göstermektedir ki, bu düzenlemeler bir mali disiplin programı değil, ekonomik krizi vatandaşın cebinden ve yerel yönetimlerin bütçesinden çıkarma girişimidir” dedi.
“Düşük emekli aylığıyla geçinmeye çalışan bir yurttaşa bile rızası dahi alınmaksızın gelirine haciz değil, doğrudan otomatik kesinti uygulanabilecek” diyen Akay, şöyle konuştu: “Bu, sosyal devlet değil, doğrudan mali tahsilat devleti anlayışıdır. Genel aydınlatma harcamalarının merkezi bütçeden karşılanması gerekirken, iktidar bu yükü belediyelerin üzerine daha da ağır şekilde yıkıyor ve bu oranlar yüzde 30’lara varacak şekilde artırılıyor. Bu düzenleme özellikle muhalefet belediyelerinin finansal olarak daha da sıkıştırılması anlamına gelmektedir. Merkezi Hazine kaynak ayırmak yerine, “aydınlatmanın parasını da belediye ödesin” deniyor. Yani hizmetin bedelini hükümet değil belediye ödesin faturası halka çıksın.”