'Başkancı' sistem istiyor

'Başkancı' sistem istiyor

Başkanlık sistemi tartışmasının ikinci gün konuğu Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu oldu. YURT’a özel açıklamalarda bulunan Kanadoğlu, Başbakan Erdoğan’ın asıl amacının Ortadoğu ve Kafkasya’da örnekleri görülen ‘Başkancı Sistem’ olduğunu vurguladı 

Kanadoğlu: Başkanlık sistemi değil 
 .

'Başkancı' sistem istiyor

 

İzmir'de katıldığı bir panelde Yurt Gazetesinin sorularını yanıtlayan Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, “Bütün erkleri elinde toplayan bir kişinin bir de başkanlık sistemi istemesi ‘dikta rejimi’ olarak adlandırılır” dedi.

BAŞKA HEVESLERİN ÜRÜNÜ

Yurt - Başbakan Erdoğan’ın tartışmaya açtığı ‘başkanlık’ modelini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Kanadoğlu: Başkanlık sistemini tartışmaya açan değil, talep eden bir başbakanla karşı karşıyayız. Başkanlık sistemi Anayasal ve demokratik bir sistem. Ancak bu sistemin başarılı olduğu tek yer var, o da Amerika Birleşik Devletleri. ABD’de başarılı olmasının nedeni, doğrudan doğruya çok sert, çok katı bir kuvvetler ayrılığının uygulanmasıdır. Birincisi, orada yasama, yürütme ve yargı erkleri, ‘check balance’ diyebileceğimiz, ‘birbirini kontrol etme, denetleme ve o kontrol içerisinde ayrı erkler olarak görevlerini yürütme’ esasına göre hareket ederler. İkincisi, başkanlık sisteminin uygulanabilmesi için çok güçlü, bağımsız ve tarafsız bir yargı gerekmektedir. Üçüncü ve en önemlisi olarak da, parti disiplini yoktur Birleşik Devletlerde… Bu üç unsur tam uygulanabilirse, o zaman başkanlık sistemi tercih edilebilir veya kabul edilebilir. Ama bizim 136 yıllık bir parlamenter tecrübemiz ve geleneğimiz var. Bu 136 yıllık tecrübeden sonra, parlamenter rejimi bir tarafa bırakarak, başkanlık sistemini getirmek, hele ortaya atılan Türk usulü başkanlık sistemini getirmek, başka heveslerin ürünüdür.

O YETKİLER OBAMA’DA YOK

Yurt - Ne öngörülmektedir, ortaya atılan ‘Türk usulü’ başkanlık sisteminde?

Kanadoğlu: Ortaya atılan ve getirilmek istenen ‘Türk usulü’ başkanlık sisteminde, Obama’da bile olmayan yetkiler öngörülüyor. Hem kanun hükmünde kararname çıkaracaksınız, hem Meclis’i feshetme yetkisine sahip olacaksınız, ayrıca kendi yargınızı zaten oluşturmuşsunuz, bağımsız bir yargıdan bahsetmek mümkün değildir bugün. Ve de ayrıca parti içi disiplin Türkiye’den daha fazla hiçbir yerde bulunamaz. Kimse parti liderinin sözü dışında çıkamaz. Amerika Birleşik Devletleri’nde başkanlık sisteminin başarılı bir şekilde uygulanmasına zemin hazırlayan unsurların hiçbiri Türkiye’de yok.

‘DİKTA’ REJİMİ İSTENİYOR

Yurt – Başbakan Erdoğan’ın istediği nasıl bir sistem, ABD’dekinden farklılıklar içeriyor mu?

Kanadoğlu: Evet. Zaten bütün erkleri elinde toplayan bir kişinin, başkanlık sistemini istemesi, bir dikta rejimi olarak adlandırılır. Ve bunun Türkiye’yi nereye götüreceği açıktır. Bugün eğer yasamayı, yürütmeyi, yargıyı kendi elinde toplamış bir iktidar varsa, bu iktidara zaten demokratik bir iktidar denemez. Bakın, şunu söyleyeyim: Zaten bağımsız ve güçlü bir yargı yoksa bunun adı başkanlık sistemi de olamaz. Bunun adı ‘Başkancı Sistem’ olur. ‘Başkancı Sistem’ her tarafta var zaten; Ortadoğu’da da var, Kafkasya’da da var, Güneydoğu’da da var… Var böyle başkancılar! Tayyip Erdoğan adını söyleyemiyor belki ama asıl istediği başkanlık sistemi değil, ‘Başkancı Sistem’dir. Bugün elindeki yetkilerle uygulamaya çalıştığı da budur.

GERÇEKLER HALKA ANLATILMALI

Yurt - Başarabilirler mi, bu öngördükleri sistemi getirmeyi, ne düşünüyorsunuz?

Kanadoğlu: Gerçekler halka anlatılırsa, başaramazlar. Başkanlık sistemiyle aslında neyin istendiğini doğru bir şekilde halka anlatırsak, elbette başaramazlar. Şu an elindeki yetkileri ve bütün erklerin kendisine bağlılığını halka anlatabilirseniz, neyi niçin istediğini de ortaya koyabilirsiniz. Yoksa doğrudan doğruya “Hazırladığım anayasa budur” deyip, önümüze bir anayasa taslağı koyarlar ve siz kendinizi halkla baş başa bulursunuz. Bir halkoylamasına gidiş görünür ve o oylamada ne yapılacağını şimdiden düşünmek lazım.