IV. Tayyip yasakları yağıyor!

IV. Tayyip yasakları yağıyor!

Alkol ile ilgili düzenlemeleri de içeren Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.

Alkolde yasak üstüne yasak!

.

Kanuna göre, alkollü içkilerin her ne surette olursa olsun reklamı ve tüketicilere yönelik tanıtımı yapılamayacak. Bu ürünlerin kullanılmasını ve satışını özendiren veya teşvik eden kampanya, promosyon ve etkinlik yapılamayacak. Ancak alkollü içkilerin uluslararası düzeyde tanıtımına yönelik ihtisas fuarları düzenlenebilecek.

Alkollü içkileri üreten, ithal eden ve pazarlayanlar, her ne suretle olursa olsun, hiçbir etkinliğe ürünlerinin marka, amblem ya da işaretlerini kullanarak destek olamayacak. Açık alkollü içki satışı yapmaya ilişkin izin belgesi olan işletmelerde servis amaçlı materyallerden marka, amblem ve logo kullanılabilecek.

Televizyonlarda yayınlanan dizi, film ve müzik kliplerinde alkollü içkinin özendirici görüntülerine yer verilemeyecek.

Alkollü içkileri üretenler, ithal edenler ve pazarlayanlar, teşvik, hediye, eşantiyon, promosyon veya bedelsiz olarak alkollü içki dağıtamayacak. Bu hükümlere aykırı hareket edenlere 5 bin TL'den 200 bin TL'ye kadar idari para cezası verilecek. Perakende ya da açık alkollü içki satışı yapılan işyerlerinin tabelaları, yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde bu hükümlere uygun hale getirilecek.

Alkollü içkiler, tüketilmek veya beraberinde götürülmek üzere 18 yaşını doldurmamış kişilere satılamayacak. Buna aykırı hareket edenlere, para cezasının yanı sıra, çocuğun sağlığının tehlikeye sokulması halinde, TCK'nin "Sağlık için tehlikeli madde temini" başlıklı 194. maddesi hükümleri uyarınca 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilecek.

18 yaşını doldurmamış kişiler, alkollü içkilerin üretiminde, pazarlanmasında, satışında ve açık sunumunda istihdam edilemeyecek. Yasal düzenlemeler uyarınca gerçekleştirilen eğitim amaçlı çalışmalar bu hükmün dışında olacak.

18 yaşını doldurmamış kişilerden, alkollü içkilerin üretiminde, pazarlanmasında ve satışında halen çalışmakta olanlar, maddenin yayımı tarihinden itibaren bir yıl süreyle çalışmaya devam edebilecek. Bu hükümlere aykırı davrananlara 10 bin TL'den 500 bin TL'ye kadar ceza verilecek.

Alkollü içkiler, otomatik satış makineleri ile satılamayacak, her nevi oyun makineleri veya farklı yöntemlerle oyun ve bahse konu edilemeyecek. Bu ürünler basın ve yayın yoluyla tüketicilere satılamayacak ve posta ile satış yöntemi kullanılarak gönderilemeyecek. Alkollü içkiler, 22.00 ile 06.00 saatleri arasında perakende satılamayacak.

Alkollü içkiler sunum izni verilen yerlerde açık tüketilebilecek ve bu yerlerde tesis sınırları dışında tüketilmek üzere alkollü içki satışı yapılamayacak. Alkollü içkiler, işletme dışından görülecek şekilde perakende olarak satılamayacak. Bu hükümlere aykırı hareket edenlere 5 bin TL'den 50 bin TL'ye kadar ceza verilecek.

Türkiye'de üretilen veya ithal edilen alkollü içkilerin ambalajları üzerine, alkol ürünlerinin zararlarını belirten Türkçe yazılı uyarılar veya mesajlar konulacak. Uyarı mesajlarını taşımayan alkollü içkiler satılamayacak. Uyarı mesajlarının şekli, boyutu ve içeriği; Sağlık Bakanlığı'nın uygun görüşü alınarak Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunca belirlenecek.

Alkollü içkilerin marka, tanıtıcı ve ayırt edici hiçbir işareti, alkolsüz içki ve sair ürünlerde; alkolsüz içki ve sair ürünlerin marka, tanıtıcı ve ayırt edici hiçbir işareti de alkollü içkilerde kullanılamayacak ancak ihraç amaçlı üretilenlerde bu hüküm uygulanmayacak.

İhraç amaçlı üretilenler hariç olmak üzere; alkollü içki kategorisindeki ürünlerin işlenmesi sonucunda elde edilen alkolsüz içkilerde; içeriğinde alkol kalmış içeceklerin ambalajları üzerine içerdiği alkol miktarı, alkol tamamen alınmış ise bu husus tüketiciler tarafından kolaylıkla okunabilecek şekilde yazılacak. Bu fıkralara aykırı hareket edenlere de 100 bin TL'den az olmamak üzere, yasaklara aykırı olarak piyasaya sürülen malların değeri kadar ceza kesilecek.

Meskun mahaller ve konaklama yerleri hariç olmak üzere; otoyollardaki ve devlet karayollarındaki yapı ve tesislerde alkollü içki satışına ve tüketimine izin verilmeyecek. Öğrenci yurtları, sağlık hizmeti verilen yerler, spor müsabakası yapılan stadyum ve kapalı spor salonları, her türlü eğitim ve öğretim kurumları, kahvehane, kıraathane, pastahane, bezik ve briç salonları ile akaryakıt istasyonlarının mağaza ve lokantalarında alkollü içkilerin satışı yapılamayacak. Aykırı hareket edenler, 10 bin TL'den 100 bin TL'ye kadar ceza ödeyecek.

Satış belgesi alma

Tütün mamulü, etil alkol, metil alkol ve alkollü içki satmak isteyenlerin, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu'ndan (TAPDK) satış belgesi almaları zorunlu olacak. Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumundan (TAPDK) satış belgesi almak isteyenler, öncelikle belediye veya il özel idaresinden işyeri açma ruhsatı ya da Kültür ve Turizm Bakanlığından turizm belgesi almaya mecbur olacak.

Belediye veya il özel idaresi, ruhsat vermeden önce yetkili kolluk kuvvetinin görüşünü alacak. Bu kanun kapsamına giren ürünlerin toptan, perakende veya açık satışının yapıldığı yerler ile örgün eğitim kurumları ve dershaneler, öğrenci yurtları ve ibadethaneler arasında kapıdan kapıya en az 100 metre uzaklığın bulunması zorunlu olacak. Bu mesafe şartı turizm belgeli işletmeler için uygulanmayacak. Mesafe şartı satış belgesinin verildiği tarih itibarıyla aranacak.

Bu mesafe içerisinde bulunan taşınmaz kültür varlığı tescilli yapılarda düzenlenecek süreli etkinlikler için, TAPDK tarafından açık alkolü içki sunum izni verilebilecek. Bu hükümler, maddenin yayımı tarihinden önce işyeri açma ruhsatı ve satış belgesi almış işletmeler için uygulanmayacak. Bu işletme sahipleri, işletmelerini birinci ve ikinci derece kan hısımlarına devredebilecek.

Perakende alkollü içki satışı yapılan işyerlerindeki alkollü içkilerin konulduğu ve üzerlerinde alkollü içkilerin marka, amblem ve logosu bulunan mevcut soğutucular, işyerlerinin kapalı bölümlerinde bulunması kaydıyla üç yıl kullanılabilecek.

Ürünler, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından çıkarılacak ikincil düzenlemelerin Resmi Gazete'de yayımından itibaren on ay içerisinde, düzenleme hükümlerine uygun hale getirilecek.

Alkollü araç kullanmanın cezası 700 TL ve 6 ay ehliyete el koyma

Kanuna göre, sürücü belgesi olmayanların, sürücü belgesi geçici ya da tedbiren geri alınanların, sürücü belgesi iptal edilenlerin, araç kullanarak trafiğe çıktıklarının tespiti halinde, bu kişilere bin 407 lira idari para cezası verilecek. Ayrıca, aracın sürücü belgesiz kişilerce sürülmesine izin veren araç sahibine de tescil plakası üzerinden aynı miktarda idari para cezası verilecek.

Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri alan sürücüler ile alkollü sürücülerin karayolunda araç sürmeleri yasak olacak. Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin kullanılıp kullanılmadığı ya da alkolün kandaki miktarını tespit amacıyla kollukça teknik cihazlar kullanılacak.

Kişinin yaralanmalı, ölümlü ya da kollukça müdahil olunan maddi hasarlı trafik kazasına karışması halinde muayeneye tabi tutulması zorunlu olacak. Teknik cihazla yapılan ölçüme itiraz eden veya bu cihaz ile ölçüm yapılmasına müsaade etmeyen sürücüler, en yakın adli tıp kurumuna, adli tabipliğe veya Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kuruluşlarına götürülerek, uyuşturucu, uyarıcı madde ya da alkol tespitinde kullanılmak üzere vücutlarından kan, tükürük veya idrar gibi örnekler alınacak.

Kişinin trafik kazasında ölmesi veya teknik cihaza üfleyemeyecek kadar yaralanmış olması halinde, bu kişilerden kan, tükürük veya idrar gibi örnekler alınacak. Yapılan tespit sonucunda, 0,50 promilin üzerinde alkollü olarak araç kullandığı tespit edilen sürücüler hakkında 700 TL idari para cezası verilecek ve sürücü belgesi altı ay süreyle geri alınacak. Hususi otomobil dışındaki araçları alkollü olarak kullanan sürücüler bakımından promil alt sınırı 0,21 olarak uygulanacak.

Alkollü olarak araç kullanma nedeniyle ehliyeti geri alınan kişiye, son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru 5 yıl içinde; ikinci defasında 877 TL idari para cezası verilecek ve sürücü belgeleri 2 yıl süreyle geri alınacak. 3 veya 3'ten fazlasında ise bin 407 TL idari para cezası verilecek ve sürücü belgeleri her seferinde beşer yıl geri alınacak.

Yapılan tespit sonucunda, 1,00 promilin üzerinde alkollü olduğu tespit edilen sürücü ayrıca 2 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Hususi otomobil sürücüleri bakımından 0,50 promilin, diğer araç sürücüleri bakımından 0,20 promilin üzerinde alkollü sürücülerin trafik kazasına sebebiyet vermesi halinde ayrıca TCK'nın ilgili hükümleri uygulanacak.

Uyuşturucu veya uyarıcı madde aldığı tespit edilen sürücülere 3 bin 600 TL idari para cezası verilecek ve sürücü belgesi beş yıl süreyle geri alınacak. Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin kullanılıp kullanılmadığı ya da alkolün kandaki miktarını tespit amacıyla, kollukça teknik cihazlar kullanılmasını kabul etmeyen sürücülere 2 bin TL idari para cezası verilecek ve sürücü belgesi iki yıl süreyle geri alınacak.

Alkollü olarak araç kullanması nedeniyle son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru 5 yıl içinde sürücü belgeleri ikinci defa geri alınan sürücüler sürücü davranışlarını geliştirme eğitimine; üç veya üçten fazla geri alınan sürücüler ise psiko-teknik değerlendirmeye ve psikiyatri uzmanının muayenesine tabi tutulacak.

Kişinin alkol nedeniyle el konulan ehliyetini alabilmesi için idari para cezalarını ödemesi, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmaktan el konulan ehliyeti geri almak için "sürücü olmasında sakınca bulunmadığına" dair sağlık kurulu raporu alması gerekecek.

Bitkisel nargile ve sigara

Sigara ve diğer tütün ürünlerinin, özel araçların sürücü koltuklarında da içilmesi yasak olacak. Tütün içermeyen ancak tütün mamulünü taklit eder tarzda kullanılan her türlü nargile ve sigara, tütün ürünü kabul edilecek.

Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkındaki Kanunu'nun cezaları gerektiren fiillerin bir yıllık dönemde tekerrürü halinde idari para cezası bir kat; ikinci tekerrürü halinde iki kat artırılarak verilecek. Aynı dönemdeki üçüncü tekerrürde de işyeri 10 günden 1 aya kadar kapatılacak.

Kanuna göre, kefalet sandığı yönetim kurulu başkan ve üyelerine, önceki düzenlemelere göre yapılan ödemeler nedeniyle borç çıkarılmayacak ve çıkarılan borç tutarlarının tahsilinden vazgeçilerek, borç takibi işlemine son verilecek.

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, usulüne uygun olarak yürürlüğe girmiş uluslararası anlaşmalarda yer alan bilgi değişimi hükümleri çerçevesinde, Maliye Bakanlığınca tespit edilecek usullere göre bilgi toplayabilecek.

Banka şube açılışında, şubenin açıldığı ay kesri tam ay sayılmak suretiyle takvim yılının kalan ay süresine isabet eden harç tahsil edilecek.

Diyanet İşleri Başkanlığı, Kur'an kursu, yurt ve pansiyonların iaşe ve barındırma ihtiyaçları ile diğer harcamalarına ilişkin bütçelerini, mali yıl itibariyle düzenleyecek, yurt ve pansiyonların her türlü alım-satım işlemlerini yürütecek.

Kanunla, bakanlıklarda ve bağlı kuruluşlarda daire başkanı ve grup başkanı kadrolarında bulunanların ek göstergeleri, kariyer uzmanlarının ek göstergeleriyle eşitleniyor.

Ar-Ge ve destek personelinin, çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisinin; doktoralı olanlar için yüzde 90'ı, diğerleri için yüzde 80'i verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilmesine ilişkin düzenlemenin yürürlük tarihi 2023'e kadar uzatıldı.

Biletle girilmesi zorunlu olmayan eğlence yerlerinden alınacak eğlence vergisinin alt ve üst sınırını belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

Tatil günlerinde çalışma ruhsatı harcını belirleme yetkisi, belediye meclislerinden alınıp Bakanlar Kurulu'na veriliyor. Bakanlar Kurulu, Belediye Gelirleri Kanunu'nda en az ve en çok miktarları gösterilen vergi ve harçların tarifelerini belediye grupları itibarıyla tayin ve tespit edecek.

Uluslararası anlaşmalarla kurulan yükseköğretim kurumlarından resmi davet alan öğretim elemanlarına, özlük hakları saklı kalmak üzere verilen iznin üst sınırı 5 yıla kadar uzatılabilecek.

Kamulaştırma bedelleri

Kamulaştırmadan el konulan taşınmazların bedel tespitinde uygulanacak esaslar, Anayasa Mahkemesinin iptal kararlarının ardından yeniden düzenleniyor. Buna göre, öncelikle uzlaşma aranacak, uzlaşma sağlanamaması durumunda taşınmazın maliki ya da idare tarafından bedel tespit davası açılabilecek.

Mahkemelerce idare adına tescil kararı verilen kamulaştırmalarda, tebligatlar ve diğer kamulaştırma işlemleri tamamlanmış sayılacak. Bu kamulaştırma işlemleri sebebiyle hiçbir hak ve alacak talebinde bulunulamayacak, kamulaştırmaya veya bedeline karşı itiraz davaları açılamayacak, açılmış ve devam eden davalar bu esaslara göre sonuçlandırılacak.

Kamulaştırılan ancak kamulaştırma bedelleri maliklerine ödenmeyen arazilerden dağıtılmayan, tahsis edilmeyen, satılmayan veya Toprak Reformu Kanunu'nun amacında kullanılmasına ihtiyaç duyulmayanlar, belli şartlar çerçevesinde ilgilileri adına tescil edilebilecek.

KDV istisnası

Şehir içi raylı ulaşım sistemleri, metro, tramvay, teleferik, telesiyej ve funiküler ile bunların hatları, istasyonları, yolcu terminalleri ve durakları ve bu iş ve işlemlerle ilgili tesisler ile eklenti veya bütünleyici parçalarının Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, belediyeler ve bunların kuruluşları arasında yapılacak devir ve teslimleri 31 Aralık 2023 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesna olacak.

Bu kapsamda yapılan teslim ve hizmet ifaları için yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler nedeniyle hesaplanan vergiden indirilecek. İndirimle giderilemeyen vergiler iade edilmeyecek.

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na ekli (III) sayılı cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumlarla TMSF Kurul Başkan ve üyelerine, kendi mevzuatında yer alan kısıtlamalara bağlı olmaksızın, kurumun görev alanıyla ilgili olmamak kaydıyla kamu kurum ve kuruluşları ile sermayesinin yarıdan fazlası devlete ait kurum ve kuruluşların yönetim kurulu, denetim kurulu ve danışma kurulu üyeliği görevleriyle komisyon, heyet, komite ve benzeri organlarda görev verilebilecek. Bu görevlerinden dolayı ilgili mevzuatında öngörülen tutarda ayrıca ödeme yapılacak.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) kararı kapsamında karşılıklı dostane çözüme ulaşılması halinde, buna ilişkin düzenlenen belgeler kamu otoritesi tarafından ilgili adli veya idari mercilere gönderilecek.

Toprak ve Tarım Reformu Kanunu hükümlerine göre yapılan uygulamalar nedeniyle kendilerinden kamulaştırılan ancak kamulaştırma bedelleri maliklerine ödenmeyen arazilerden, uygulayıcı kuruluşu tarafından dağıtılmayan, tahsis edilmeyen, satılmayan veya kanun amaçlarında kullanılmak üzere ihtiyaç duyulmayanlar, eski sahiplerine geri verilecek.

Yeşilay Vakfı

Türkiye Yeşilay Cemiyeti tarafından, aynı amaçları gerçekleştirmek üzere merkezi İstanbul'da olacak Türkiye Yeşilay Vakfı kurulacak. Vakıf, kurumlar vergisinden, yapılacak bağış ve yardımlar sebebiyle Veraset ve İntikal Vergisinden, her türlü muameleler dolayısıyla düzenlenen kağıtlar damga vergisinden, yapılan işlemler harçtan müstesna olacak.

Vakfa yapılacak nakdi bağış ve yardımların tamamı Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri tarafından beyannameleri üzerinde bildirilen gelir veya kazançtan indirilebilecek. Vakıf, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara diğer kanunlarla tanınan vergi, harç ve diğer istisna ve imkanlardan yararlanacak. Vakfa, amaçlarını gerçekleştirmek üzere, Sağlık Bakanlığı bütçesinde gerekli ödenek öngörülecek.

'Torba kanun' teklifi, 'arbedeyle yasalaştı'

TBMM Genel Kurulu'nda, AKP'li ve CHP'li milletvekilleri arasında arbede yaşandı. CHP Ankara Milletvekili Levent Gök, alkol ile ilgili düzenlemeleri de içeren ve "temel kanun" olarak görüşülen teklifin ikinci bölümü üzerinde partisinin verdiği önerge üzerinde konuştu.

Gök, 18 saattir kurallara aykırı olarak çalıştıklarını savunarak, Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu'na, "Bu yaptığınız çalışma sağlığa aykırı" diye seslendi. Gök'ün, "Böyle bir kepazelik olmaz. Ne konuştuğunuzu bilmiyorsunuz, yasayı bilmiyorsunuz, hiçbir önergeyi okumadan elinizi indirerek kaldırarak oylamalara katılıyorsunuz ve kendinizi milletvekili zannediyorsunuz. Siyaset kurumunu ayaklar altına alıyorsunuz. Siyaset kurumu ahlaka dayanır ama bu sizde yok. Nasıl insanlarsınız böyle" sözleri, AKP'li ve CHP'li milletvekilleri arasında gerginliğe neden oldu.

Gök'ün bu sözleri üzerine, AKP'li milletvekilleri kürsüye yürüdü. CHP'lilerin de kürsüye doğru yönelmesiyle AKP'li ve CHP'li milletvekilleri karşı karşıya geldi ve arbede yaşandı.

Zaman zaman itişmelerin yaşandığı Genel Kurul'daki gerginlik uzun süre devam etti. Bunun üzerine TBMM Başkanvekili Sadık Yakut, birleşime ara verdi. AKP'li ve CHP'li milletvekilleri arasındaki gerginlik sürdü. Tartışmaya MHP'li milletvekilleri de katılarak AK Parti'lilere tepki gösterdi.

Bu sırada, AKP'li ve CHP'li milletvekilleri, birbirlerine karşılıklı olarak hakaret içeren sözler söyledi. Arbede sırasında arada kalan CHP İstanbul Milletvekili Ferit Mevlüt Aslanoğlu, milletvekili sırasına oturarak bir süre dinlendi. Aslanoğlu'nun salondan çıkarken ayağının aksadığı görüldü.

CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel, olay sırasında 7-8 AK Parti'li milletvekilinin kendisine ve Aslanoğlu'na tekme attığını iddia etti.

Gök'e kınama cezası istemi

CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, teklifi görüşme imkanı olmadığını savunarak, görüşmelerin sonlandırılmasını önerdi. AKP Grup Başkanvekili Nurettin Canikli, "En sert eleştirileri yapıyorlar. Buna kimsenin itirazı olamaz ama hiç kimsenin hakaret etme hakkı yoktur. Buna karşı tepkimi ortaya koyuyorum. Hiç kimse AK Parti Grubu'na hakaret edemez" dedi. Canikli, CHP'li Gök'e kınama cezası verilmesini istedi.

Yeniden söz alan Hamzaçebi, "Elbette milletvekillerinin yaralayıcı bir üslup kullanmaması gerekir ancak bir milletvekilinin yaralayıcı, kırıcı bir üslup kulanmış olması, milletvekiline, muhalefet partisine saldırma, tekmeleme hakkını vermez. Sayın Canikli, siz kalkıp kürsüye yürüyorsunuz. Grup başkanvekilinin görevi, grubunu yakıştırmaktır. Kınıyorum bu tutumu" diye konuştu.

Hamzaçebi "Yasanız size hayırlı olsun" diyerek, CHP'li milletvekilleriyle Genel Kurul'dan ayrıldı. CHP'li Özel, Genel Kurul'dan ayrılırken "tekme atan kalleşlerin hepsini kınıyorum" diye bağırdı.

MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır, yaşananlara ilişkin şunları söyledi: "Kimsenin kimseye hakaret etme hakkı yoktur. 15 saattir çalışıyoruz. Buna fiziğin, psikolojin tahammül etmesi mümkün değil. Dolayısıyla bu sonuç doğaldır. Bunun bir daha yaşanmaması için tedbir almak mecburiyetindeyiz, yoksa burada çok daha kötü şeyler olabilir. Sayın Canikli'nin bu tepkisini doğru bulmuyorum. Grup başkanvekilleri olarak her şeyden önce gruplarımıza sahip olmak durumundayız."

Genel Kurul, teklifi yasalaştırmak için 17 saat mesai yaptı. TBMM Başkanvekili Sadık Yakut, teklifin yasalaşmasının ardından, saat 15.00'te toplanmak üzere birleşimi kapattı.

 

AA