Tayyip ‘Ey Merkezzz’ diyince dolar aldı başını...
Tayyip Erdoğan’ın Merkez Bankası’na “Ey Merkez Bankası faizi indirmek için neyi bekliyorsun” diye çıkıştığı 16 Ocak’tan bu yana dolar kuru yüzde 14 yükselirken, Türkiye piyasalarından 1.7 milyar dolar kaçtı...Tayyip Erdoğan’ın ‘Ey Merkez’i
1.7 milyar dolar kaçırdı
Merkez Bankası verilerine göre 16 Ocak - 27 Şubat arasında
yabancıların satın aldığı devlet iç borçlanma senedi (DİBS) portföyü kur
farkından arındırılmış olarak 989 milyon dolar azaldı...
Aynı dönemde repo piyasasından 432 milyon dolar, hisse senedi piyasasından 282 milyon dolar çıkış yaşandı. Yabancı yatırımcı toplamda 1 milyar 703 milyon doları Türkiye’den çıkardı. Erdoğan ve hükümet yetkililerinin piyasaları geren açıklamaları geçen hafta da Türk Lirası’nı vurmaya devam etti.
Dolar/TL en son geçen cuma 2.6470’ye yükselerek yeni zirvesini gördü. Lira 15 Ocak’ta 2.3120 seviyesindeydi. Buna göre üç aya yakın bir zamanda TL’nin kaybı yüzde 14.4’ü buldu.
Bundan yaklaşık 15 ay önce de ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artıracağı endişeleri ve 17 Aralık yolsuzluk
ve rüşvet operasyonu sonrası artan siyasi riskler sonrası dolar/TL
yüzde 10.2 artışla 2.0460’tan 2.2548’e kadar çıkmış, ancak Merkez
Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) 21 Ocak’taki toplantısında
faizlerde değişikliğe gitmemişti. Karar sonrası dolar yüzde 6.5 daha
artarak 2.40 TL’ye dayanınca Merkez 29 Ocak’ta gece yarısı operasyonuyla
politika faizini 550 baz puan artırmak zorunda kalmıştı. Karar kurun
2.40’tan 2.30’lara çekilmesini sağlamıştı.
O tarihten bu yana Erdoğan ve çevresi faiz indirimi ısrarını
sürdürüyor. Cumhurbaşkanı’nın Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’yı
vatan hainliği ile suçlaması ve Merkez’in 24 Şubat 2015’teki PPK
toplantısında enflasyon ve kurdaki yükselişe rağmen 25 baz puanlık faiz
indirimine gitmesi ekonomi yönetiminin geleceğine ilişkin endişeleri
artırıyor.
Dolar 24 Şubat’tan bu yana yüzde 7.32 yükseldi. Özetle
kurdaki artış geçen yıl ocak ayında Merkez’i sert bir faiz artışına
gitmek zorunda bırakan seviyelerin üzerinde. Döviz sepeti de neredeyse
28 Ocak 2014’teki seviyelerine ulaştı. Bu da gösteriyor ki Merkez’e faiz
indirimi ısrarı, eğer doların ateşi düşürülemezse yeniden bir faiz
artışına neden olabilir.
Kurdaki yükselişte ABD Merkez Bankası Fed’in faiz artırımına
gideceğine yönelik endişeler de etkili oluyor. Özellikle geçen cuma
dolar/TL’deki son rekorda küresel gelişmeler tetikleyici oldu. Ancak
siyasi belirsizliklerin had safhaya ulaştığı iç piyasada dış etkiler de
daha fazla hissediliyor. Örneğin dolar endeksindeki yükseliş,
dolar/TL’deki artışın oldukça gerisinde. Dolar endeksi 16 Ocak’tan beri
yüzde 5.7 yükseldi. Türk Lirası’nın kaybı iki buçuk kat fazla oldu.
Gözler yine ABD’de
Geçen hafta küresel piyasalara ABD tarım dışı istihdam verileri
damgasını vurdu. Tahminlerin üzerinde gelen veri ABD’de faiz artışına
yaklaşıldığına işaret etti. Bu hafta da piyasaların odak noktası ABD
ekonomisine ilişkin veriler olmayı sürdürecek. Bu açıdan dolardaki
güçlenme devam edebilir. Diğer yandan Avrupa Merkez Bankası aylık 60
milyar Avro’luk tahvil alımlarının ilk bölümünü bugün gerçekleştirecek.
Türkiye’de ise sanayi üretimi ve ödemeler dengesi verileri
açıklanacak. Cumhurbaşkanı’nın Başbakan Yardımcısı Babacan ve Merkez
Bankası Başkanı Başçı ile olası görüşmesi merakla bekleniyor. Görüşmeden
sonra yapılacak açıklamalarda ekonomi yönetimi ve merkez bankasına
ilişkin söylemde bir yumuşama olduğu takdirde dolar/TL’de de hafif
gerileme görülebilir.
Merkez’den gelebilecek sözel bir müdahale de faydalı olabilir.
Merkez’den gelebilecek sözel bir müdahale de faydalı olabilir.
Ancak konuyla ilgili sert söylemin ve hükümetin
ekonomiyle ilgili bakanları tarafından yapılan farklı açıklamaların
sürmesi TL’yi zayıflatacaktır. Küresel tarafta gelişen ülkeler aleyhine
gelişmeler devam eder, yurtiçinde siyasi tansiyon sürerse dolar/TL’deki
yükselişi engellemek zorlaşabilir.