Tayyip yüksekten uçtu!
Moskova’ya sözde rest çeken Erdoğan, Akkuyu Nükleer Santrali’nin, Türkiye ile Rusya arasında ‘devletlerarası anlaşma’ çerçevesinde yapılmakta olduğunu ve bu anlaşmanın feshedilmesinin kolay olmadığını unuttu...Tayyip Erdoğan yüksekten uçtu
Tayyip Erdoğan, önceki gün Japonya’ya uçarken “Doğalgazı farklı yerlerden alabiliriz. Türkiye’yi kaybetmek, Rusya için ciddi kayıp olur. Akkuyu’yu Ruslar yapmazsa başkası yapar” diyerek Moskova’ya sözde rest çekti...
Ancak, Erdoğan, Akkuyu Nükleer Santrali’nin, Türkiye ile Rusya arasında “devletlerarası anlaşma’ çerçevesinde yapılmakta olduğunu ve bu anlaşmanın feshedilmesinin kolay olmadığını unuttu.
Doğalgaz farklı yerlerden alınsa bile bugünün koşulları içinde Türkiye’nin Rusya’dan almakta olduğu miktarı karşılaması kısa ve orta dönemde çok mümkün görünmüyor.
TÜRKİYE’NİN ELİNİ KOLUNU BAĞLADI
Rusya’nın sürdürdüğü hava operasyonları ile Suriye’de Erdoğan-Davutoğlu ikilisinin Esad yönetimini devirmek için bel bağladığı cihatçı grupları da vurması ve Rus uçaklarının Türkiye sınırını ihlal etmesi, Ankara ile Moskova arasında soğuk rüzgarların esmesine neden oldu. İki ülke arasındaki sıkıntının aşılması için diplomatik temas bile henüz kurulmamışken, Erdoğan, Moskova yönetimine erkenden rest çekerek Türkiye’nin de siyasi açıdan elini kolunu bağladı.
DİPLOMASİ YOLUNU ERKEN KAPATTI
Erdoğan, Brüksel’in ardından Japonya’ya giderken gazetecilerin doğalgaz ve Mersin Akkuyu gibi projelerin yaşanan süreçten nasıl etkileneceği yönündeki bir soruyu yanıtlarken, “Bu tek taraflı bir konu değil. Bunlar aynı zamanda Rusya’nın da düşünmesi gereken meseleler. Akkuyu’yu Ruslar yapmaz ise bir başkası gelir yapar. Oraya 3 milyar dolarlık bir yatırım yaptılar zaten. Dolayısıyla o konuda daha hassas olması gereken Rusya. Doğalgaz konusuna gelince. Biz Rusya’nın bir numaralı doğal gaz tüketicisiyiz. Türkiye’yi kaybetmek Rusya için ciddi bir kayıp olur. Türkiye, gerektiğinde, doğalgazı çok farklı yerlerden temin yoluna da gidebilir” dedi.
Erdoğan bu cümleleriyle, Türkiye’nin Rusya ile yapacağı diplomatik görüşmelerde bile temkinli biçimde masaya koyacağı kozları açık etmiş oldu.
Diğer yandan da Akkuyu Nükleer Santrali’nin, Türkiye ile Rusya arasında “devletlerarası anlaşma’ çerçevesinde yapılmakta olduğunu ve bu anlaşmanın feshedilmesinin kolay olmadığını unuttu.
2 Mayıs 2010’da Ankara’da imzalanan ve 15 Temmuz 2010’da 6007 sayılı Kanunla onaylanan ‘Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Türkiye Cumhuriyeti’nde Akkuyu Sahası’nda Bir Nükleer Güç Santralinin Tesisine ve İşletimine Dair İşbirliğine İlişkin Anlaşma’nın, “Yürürlüğe Girme, Değişiklik ve Fesih” başlıklı 18. maddesinde “Taraflar, bir yıl önceden karşılıklı bildirim yoluyla işbu Anlaşma’yı her an feshedebilirler” koşulu getiriliyor.
Karşılıklı olarak bir yıl önceden bildirim yoluyla feshedilse bile, yine aynı hüküm uyarınca anlaşmanın proje şirketinin sahipliğini düzenleyen 5. maddesinde; lisanslama, onaylama ve diğer düzenlemeleri düzenleyen 8. maddesinde, vergilendirmeyi düzenleyen 11. maddesinde, yakıt, atık yönetimi ve söküm düzenlemelerini kapsayan 12. maddesindeki yükümlülükler, taraflarca aksi kararlaştırılmadığı sürece, yürürlükte kalmaya devam edecek.
BU MİKTARI FARKLI ÜLKEDEN KARŞILAMASI İMKANSIZ
Diğer yandan anlaşmanın, uzlaşmazlıkların hallini düzenleyen 17. maddesinde ise iki ülkenin nükleer santral konusunda uzlaşmazlık yaşaması durumunda hangi adımların atılacağına ilişkin ayrıntılı düzenlemeler yapılıyor. Buna göre uzlaşmazlıkların karşılıklı görüşmeler yoluyla çözülmemesi durumunda, sonraki aşamada uluslar arası tahkim, buradan da sonuç çıkmaması ya da taraf devletlerce tahkime üye atanmaması durumunda sorunun Lahey Uluslararası Adalet Divanı’na götürülmesi öngörülüyor.
Yine Erdoğan’ın söylediği gibi Türkiye doğalgazı farklı yerlerden alsa bile bugünün koşulları içinde Türkiye’nin Rusya’dan almakta olduğu miktarı karşılaması kısa ve orta dönemde çok mümkün görünmüyor.
Aydınlık
