İşçinin ödediği prim, iktidarın sermaye yanlısı politikalarına kaynak oluyor!

 İşsizlik Sigortası Fonu rekor seviyeye ulaştı ancak geçtiğimiz yıl da kaynak patronlara aktı. Akademisyen Müftüoğlu, ‘‘İşçinin ödediği prim, iktidarın sermaye yanlısı politikalarına kaynak yaratmaktan başka bir şeye yaramıyor’’ dedi...

İşsizlik Fonu patrona aktı

İşten atılanlar için harcanması gereken İşsizlik Sigortası Fonu, yine patronlara aktı. İŞKUR'a göre Fon, 2024'te neredeyse 2 katına çıktı. 2023'ü 197 milyar lira ile bitiren Fon, 2024 sonunda yüzde 82'lik artışla 359 milyar liralık rekor büyüklüğe ulaştı.

Ancak Fon'dan, işsizler değil yine patronlar faydalandı. Fondan 2024'te işsizlere toplam 45 milyar 730 milyon lira, teşvik ve desteklere ise 71 milyar lira ödeme yapıldı. 

Birgün'den Melisa Ay'ın haberinde, Geçtiğimiz yıl 40 milyar lira olan Fon'dan patronlara verilen doğrudan teşvik ve destek ödemeleri, bir yılda yüzde 77 artış gösterdi. Yıl boyunca Fon'un işsizlere harcanan kısmı yüzde 12,73'te kaldı. Son olarak Kasım 2024 için açıklanan işsizlik verilerine göre de resmi işsizlerin yalnızca yüzde 14,2'si ödenekten faydalanabilmişti.

Patronlara yalnızca doğrudan teşvik ve destek değil, emek düşmanı İŞKUR programlarının teşvikleri de aktı. Aktif işgücü programlarından patronlara 30,8 milyar lira, işbaşı eğitim programları ile patronlara 22,1 milyar lira kaynak aktarıldı. Konkordato ilan edenlere verilen ücret garanti fonundan da patronlara yıl boyunca 125,8 milyon lira verildi. İşsizlere 45,7 milyarda kalan Fon ödemeleri, patronlara transfere gelince 124,2 milyar liraya çıktı.

***

İŞÇİNİN ÖDEDİĞİ PRİM, SERMAYEYE KAYNAK YAPILIYOR

Kurulma nedeni işsizlik durumunda işçinin yaşamını idare ettirebilmesini sağlamak olan Fon, 2008 krizinin etkisi ve Dünya Bankası gibi küresel kurumların işaretiyle aktif istihdama kullanılmaya karar verildi. "Aktif istihdam programına kullanılsın, işçiye değil işverene istihdam teşviki verilsin" denildi. Böylece fon, işverenin zaten ‘yük’ gördüğü işgücü maliyetini sırtlanarak amacının dışına çıkarıldı. Bakınca bu devasa kaynak aktarımına rağmen işçiye insanca yaşayacak ücret ve çalışma koşulları da sağlanmadı. Neredeyse her güvencesiz, geçici işin, zincir marketlerin perakende mağazalarının kullandığı İşbaşında Eğitim Programı örneğinde olduğu gibi, işçinin sigorta primi ve maaşı işverenin ödeyeceği bir şey olmaktan çıktı. Bir mağaza, işçiyi bu programla çalıştırıp onun emeği ile para kazanırken işçiye ödeyeceğini, yine işçilerin primleri ile var olan Fon’dan karşılıyor. İşverenin kârı katlanıyor, işgücü maliyeti düşüyor ancak karşılığında işçiye gerekli koşullar sağlanmıyor. İşgücü maliyeti düşen işverenler bunca yıldır ne istihdam yarattı, ne insan onuruna yaraşır ücretler ödedi ne de işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerini yerine getirdi. Yalnızca güvencesiz, geçici istihdama yaradı. Böyle bir fonun sendikaların da dahil olduğu demokratik bir ortamda var olması gerekir. Ama böyle bir ortam da yok, sendikaların durumu da ortada. İşçinin her ay ödediği işsizlik sigortası primi, siyasi iktidarın sermaye yanlısı politikalarına kaynak yaratmaktan başka bir şeye yaramıyor.

***

TAVAN 15,8 BİN LİRA

İşten atılan kişilerin, son 4 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan işsizlik ödeneği, son 4 aylık kazancın yüzde 40’ı olarak ödeniyor. Asgari ücretin yüzde 80’ini aşamayan tutardan, bir de damga vergisi kesiliyor. 2025’te işsizlik ödeneği de asgari ücretle değişti. Geçen yıl 15 bin 880 lira olan işsizlik ödeneği tavanı, yeni asgari ücretle 20 bin 646 lira oldu.

➽ Paylaş:
“AKP karanlığının erişim yasağı ile engellediği SivriSinekCaz'a ücretsiz Opera VPN ile kolay ve sorunsuz erişebileceğinizi biliyormusunuz?..”
Okurlara..