Ocak’ta sanayi üretim endeksi: Emekçi boğazından kıstı, dışarıya çalıştı!
Ocak ayında sanayi üretim endeksi yüzde 1,4 ile sınırlı da olsa büyüdü. Üretimdeki artışın ihracattan kaynaklandığı, iç talebin reel ücretlerdeki gerilemeyle birlikte zayıfladığı görülüyor. Gıda üretimindeki azalma emekçilerin mutfak harcamalarından kıstığına işaret ediyor...Ocak’ta sanayi üretim endeksi:
Emekçi boğazından kıstı, dışarıya çalıştı
Yılın ilk ayında
sanayi üretim endeksi, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,4, imalat
sanayi üretimi ise yüzde 1,3 arttı. Detaylara, imalat sanayi alt
sektörlerine bakıldığında sanayi üretimdeki artışın büyük ölçüde
ihracattan kaynaklandığı, iç talebin zayıf seyrettiği
görülüyor. Siyasi iktidarın reel ücretlerde önemli gerilemeye yol açan
politikalarının 2025 yılına ilk yansımalarından biri sanayi üretim
verisiyle gelmiş oldu.
Ara malı, sermaye malı, dayanıklı tüketim malı üretimi artarken iç talebi daha doğrudan yansıtan dayanıksız tüketim malı üretimi geriledi. Özellikle imalat sanayi üretiminde en büyük paya sahip sektörlerden olan gıda üretiminde yüzde 4’e yaklaşan bir gerileme söz konusu.
2025 yılının Ocak ayında ihracat yüzde 6’ya yakın artarken, mücevher, demir-çelik, otomotiv, savunma-havacılık, iklimlendirme ve tekstil ihracat artışını sürükleyen sektörler oldu. (Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre ihracat artışının yaklaşık yüzde 60’ı mücevher ihracatındaki artıştan oluşuyor.)
Gıda, kauçuk ve plastik ile otomotivde daralma
İmalat sanayi üretimindeki ve dolayısıyla sanayi üretimdeki artışı sınırlandıran gıda, motorlu kara taşıtları ile kauçuk ve plastik sektörlerindeki gerileme oldu. Üç sektör için de gerilemede iç talep düşüşünün belirleyici olduğu görülüyor.
Gıda üretimi, yüzde 15 civarında payla imalat sanayiinin en büyük alt sektörü. Tarım ve gıda ürünleri ihracatında sınırlı bir gerileme olmakla birlikte üretiminde gözlenen yüzde 4’e yaklaşan küçülme büyük oranda iç tüketimdeki azalmadan kaynaklanıyor. Artan yoksullaşma emekçilerin beslenmelerinden kısmalarına yol açıyor.
Kauçuk ve plastik ürünlerdeki gerileme de hem ambalaj ve benzeri ürünlerle gıdadaki düşüşün hem de parça-aksamlar etkisiyle otomotivdeki gerileme etkili.
Bitmiş otomotiv ürünlerini (otomobil ve diğer araçlar) gösteren OSD verilerine göre otomotivde ihracat hem adet hem de döviz bazında artarken iç pazar daraldı. Buna bağlı olarak otomotiv üretimi yüzde 3’e yakın gerileme gösterdi. İmalat sanayi üretiminin alt kalemlerinden olan, bitmiş otomotiv ürünlerinin yanında kimi sistem parçalarını da içeren motorlu kara taşıtları üretimindeki gerilemeyse yüzde 11,2 ile daha yüksek.