AKP zeytinlikleri Limak ve IC Holding için yağmaya açıyor!..

AKP'nin Meclis komisyonunda jet hızıyla geçirdiği yasa teklifi, zeytinlik alanları ve ormanları maden şirketlerine teslim ediyor. İktidarın gözde patronlarının baskısıyla hazırlanan düzenleme, telafisi olmayan bir doğa tahribatına yol açabilir...

Kanun değil, talimat: AKP zeytinlikleri
Limak ve IC Holding için yağmaya açıyor

AKP'nin hazırladığı zeytinlik alanlarda madencilik faaliyetlerinin yapılabilmesine olanak sağlayan kanun teklifi Meclis'te ilgili komisyonda kabul edildi.

İktidar, bu kanunun "Türkiye'nin enerji bağımsızlığını güçlendireceğini" savunsa da gerçek bambaşka.

Zeytinlik alanları madenlere açan hüküm, mevcut Zeytincilik Kanunu'yla çelişiyor. Bu kanuna göre zeytinliklere 3 kilometre mesafede toz çıkaran tesis kurulması dahi yasak.

Teklifteki bir değişiklik de Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreciyle ilgili. Düzenleme Meclis'ten geçerse kamu kurumlarının üç ay içinde görüş bildirmediği projeler "izin verilmiş" sayılacak.

Ayrıca "stratejik" veya "kritik maden" olarak tanımlanan yerlerde acele kamulaştırma yapılabilecek. Eğer kamu kurumları arasında görüş ayrılığı yaşanırsa, nihai kararı Cumhurbaşkanı Yardımcısı'nın başkanlığındaki bir kurul verecek.

Yeni düzenlemeyle devlete ait ormanlık alanlarda ruhsatsız madencilik de yapılabilecek.

Zeytinliklerin taşınması çözüm mü?

Komisyona AKP tarafından davet edilen "uzmanlar" zeytin ağaçlarının taşınabileceğini savunarak, kanunun kabul edilmesinin önünde herhangi bir engel olmadığını söyledi. Ancak ziraat mühendisleri, zeytinlik alanların taşınmasının büyük verimlilik kaybına yol açacağını ve doğayı geri dönüşü olmayan bir tahribata sürükleyeceğini söylüyor.

Kanun teklifi, önümüzdeki günlerde Meclis Genel Kurulu'na görüşülecek.

Geçmişte benzer düzenlemeler halkın baskısıyla geri çekilmişti. Zeytinlikleri madenciliğe açan madde ilk olarak 2022'de bir torba yasa teklifine dahildi ve yoğun tepkiler nedeniyle Meclis'teki komisyon görüşmeleri sırasında geri çekilmişti.

Kanunlar maden patronlarına emanet

Kanun teklifinde imzası olan AKP'li vekillerin bazıları aynı zamanda maden patronu:

-AKP Iğdır Milletvekili Cantürk Alagöz (Giresun’daki madeninde ÇED raporu olmadan kaçak kimyasal atık havuzunu inşa etti)

-AKP Batman Milletvekili Ferhat Nasıroğlu (Sendikalı oldukları için madencileri işten çıkardı)

-AKP Denizli Milletvekili Şahin Tin (Sudan’da altın keşfine çıktı)

-AKP Çorum Milletvekili Yusuf Ahlatçı (Türkiye’nin en büyük altın ihracatçısı Ahmet Ahlatçı’nın yeğeni)

Zeytinlikleri Limak-IC istemiş

AKP itirazlara rağmen kanun teklifini hızlı bir şekilde Meclis'ten geçirmeye çalışıyor.

Bunun için görüşmeler Meclis'in en dar komisyon salonlarından birinde yapıldı; çevre örgütleri, meslek odaları, çiftçi temsilcileri alınmayınca AKP ve CHP milletvekilleri arasında yumruklaşmaya varan kavgalar yaşandı, 24 saat süren bir görüşme maratonunun ardından teklif apar topar kabul edildi.

AKP'nin neden bu kadar acele ettiği, iktidarın gözde patronlarıyla Maliye Bakanlığı arasındaki bir yazışmanın ortaya çıkmasıyla anlaşıldı.

Muğla'daki Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralleri‘ni işleten YK Enerji (Limak – IC ortaklığı) Temmuz 2023’te Akbelen Ormanı’nda ağaç kesimine başlamış, köylüler ve gönüllüler direnişe geçmişti. Direniş jandarma marifetiyle püskürtülürken binlerce ağaç kesilerek maden sahası açılmıştı.

Halk TV‘den Bahadır Özgür’ün haberine göre şirket, Haziran 2024’te bölgede kömür çıkartmayı aniden durdurdu, ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na bir mektup yazdı.

Bu mektupta beş ayrı linyit madeni ruhsat alanının devredildiği hatırlatılmış ama maden sahasının bir kısmının "zeytincilik mevzuatı" nedeniyle kamulaştırılamadığı belirtilmiş.

Ayrıca Akbelen Ormanı’ndaki ağaç kesme iznine karşı açılan davayla, santrallerin çevre izin ve lisanslarının iptali için açılan davalar sebebiyle ek maliyetler çıktığı, bunların yüzünden "sözleşme yükümlülüklerini yerine getiremeyecekleri" söylenmiş.

Yani özetle Zeytincilik Kanunu'nu geçersiz kılacak bir düzenlemeye imza atın ve aleyhimizdeki davalardan bizi kurtarın yoksa şalteri kapatırız mesajı verilerek iktidar dolaylı olarak tehdit edilmiş.

AKP patronların bir dediğini iki etmemiş

Tehdit mektubundan sonra 16 Temmuz 2024’te Akbelen bölgesindekiler dahil 242 bin 40 dönümlük alan için "kamu yararı kararı" alında. Bunların içinde zeytinli tarım arazileri, zeytinlikler, tarım arazileri ve yerleşim yerleri de vardı.

Ayrıca 25 Temmuz 2024’te değiştirilen bir yönetmelikle şirketin "ek maliyetleri" karşılanmasının önü açıldı. Kapasite mekanizması ödeneği hesaplanırken kullanılan sabit maliyet bileşeni, yerli kömür için megawatt-saat başına 300 liradan 450 liraya yükseldi.

TKP: Enerji ve maden tekellerinin yağmasını durduralım

Türkiye Komünist Partisi (TKP), kanun teklifinin komisyonda kabul edilmesinin ardından bir açıklama yayımladı.

“Enerji ve Maden Tekellerinin Yağmasını Durduralım” başlıklı açıklamada enerji ve maden tekellerinin isteği doğrultusunda Türkiye’nin doğal zenginliklerinin yağmaya açıldığına dikkat çekilerek söz konusu tasarı için “adeta bir savaş yasasıdır” nitelendirmesi yapıldı.

Açıklamada “Yağmacı holdingler ve holdinglere hizmette sınır tanımayan AKP hükümeti apar topar yasa önerisini meclisten geçirmeye çalışıyorlar. Bu yasa tasarısı yağma ve talanın önünün tamamen açılmasında yeni ve her tür kural ve ahlakı hiçe sayan bir adımdır, yok hükmündedir. Memleketimizin uluslararası tekeller ve holdinglerce yağmasına dur diyelim!” ifadeleriyle doğal zenginliklerin korunması için mücadele çağrısı yapıldı.

Açıklamanın tamamı şöyle:

"Enerji ve maden tekelleri istedi diye Türkiye’nin doğal zenginlikleri daha fazla yağmaya açılıyor.

Zeytinliklerde, ormanlık ve meralık alanlarda madencilik ve enerji faaliyetlerini sadeleştirme iddiası ile TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’na 19 Haziran 2025 günü getirilen yasa teklifinin tüm maddeleri TBMM Genel Kurulu’na sunulmak üzere bugün komisyondan geçmiş bulunuyor. Uluslararası ve yerli enerji ve maden tekellerinin, holdinglerin istediği, ormanları, zeytinlikleri ve mera olarak kullanılan alanları yok etmelerine olanak tanıyan, arkasında altın tüccarlarının da olduğu bilinen bu yasa önerisi adeta bir savaş yasasıdır.

Ülkemizin doğal kaynak ve zenginliklerinin yağmasında yeni bir aşamaya geçilmesi anlamına gelen bu yasal düzenleme ile sanki memleket topraklarını savaş ganimeti sayıp ne varsa talan edecekler. Çiftçinin emeği, yüzyıllardır süren kültürel birikim, Türkiye’nin doğal zenginlikleri.. Hiçbiri bu yağmacılar için önemli değil.
Talanın bir ayağı madenciler, diğeri ise enerji şirketi holdingler, hiçbir izine gerek olmadan faaliyetlerine devam etmek istiyorlar.

ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme), orman izinleri ve imar izinleri gibi işlemleri bürokratik engel gibi gören AKP hükümeti, büyük holdingler için bütün bu süreçleri geçersiz kılma uğraşında. Yağmacı holdingler ve holdinglere hizmette sınır tanımayan AKP hükümeti apar topar yasa önerisini meclisten geçirmeye çalışıyorlar.

Bu yasa tasarısı yağma ve talanın önünün tamamen açılmasında yeni ve her tür kural ve ahlakı hiçe sayan bir adımdır, yok hükmündedir.

Memleketimizin uluslararası tekeller ve holdinglerce yağmasına dur diyelim!"