Doymuyorlar: 45 milyar lira daha ayrıldı, patronlar fazlasını istedi!
İşsizlik Sigortası Fonu’nun yüzde 15’i daha patron teşviklerine ayrıldı. 45 milyar liraya denk düşen bu tutar patronlara yetmedi. TOBB temsilcisi fazlasını istedi, fon payının daha da artırılmasını istedi...
Doymuyorlar: İşsizlik Fonundan 45 milyar lira daha ayrıldı, patronlar fazlasını istedi
Ama bu da yetmedi. Geçtiğimiz gün Meclis'te yeni vergi düzenlemeleri tartışılırken AKP araya bir madde daha sıkıştırdı. Muhalif vekiller ne olduğu anlayamadı çünkü ek önergeyle dahil edilen bu madde hakkında bilgileri yoktu.
Detayları Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Zekeriya Coştu anlattı: Bakanlık ve KOSGEB'in halihazırda bir teşvik programı var. Tekstil, konfeksiyon, deri ve mobilya patronlarına işçi başı 2 bin 500 lira ödeme yapılıyor. Bu kaynak Bakanlık bütçesinden çıkıyor. Yeni madde buna son verecek. Kaynak artık İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak.
45 milyar lira yetmedi, patron temsilcisi dahasını istedi
Bakan Yardımcısı önce tutar belirtmekten kaçındı, fondaki prim gelirlerinin yüzde 15'inin kaynak olarak ayrılacağını söyledi. Vekiller ısrarla sorunca hızlı bir hesap yapıldı ve tutar ortaya çıktı: Sadece 1 yıl için 45 milyar lira.
Üstelik bu program kapsamındaki sektör sayısının ve işçi başına ödenen teşvik tutarının artırılması planlanıyor.
Meclis'teki komisyon toplantısında patron örgütü TOBB adına Genel Sekreter Yardımcısı Cengiz Delibaş da bulunuyordu.
Hazır konu küçük ve orta boy patronlara gelmişken Delibaş da onlar adına taleplerini iletti.
Programdan yararlanabilmek için KOBİ olmak şartı vardı ve bu 250'den fazla işçi çalıştıran şirketleri eliyordu. TOBB temsilcisi hem bu şartın esnetilmesini hem İşsizlik Sigortası Fonu'ndan patronlara akacak kaynağın daha da artırılmasını istedi:
"Kaynak yaklaşık 45-50
milyar, İşsizlik Sigortası'nın yüzde 15'i. O muhtemelen yetmeyecektir.
Bu desteğin bütün imalat sektörünün tamamına
sağlanması lazım, bu miktarın da artırılması lazım."
İşsizin fonu değil, sermayenin sigortası
25 yıldır yürürlükte olan İşsizlik Sigortası Fonu, kağıt üzerinde işsiz emekçiyi korumak için kurulmuş görünse de, fiiliyatta sermayeye kaynak aktaran bir mali sömürü mekanizması.
İşçiden yüzde, patrondan yüzde 2, devletin yüzde 1 kesinti alınarak oluşturulan fonun gelirleri 25 yılda 1,36 trilyon liraya ulaştı, giderleriyse 770 milyar lira civarında kaldı.
Hazine, bu fonları uzun vadeli, düşük faizli borç kaynağı olarak kullandı, kamu bankalarını fonlandı, sonuçta özel sektör için kredi muslukları açıldı. Yani fon, işsizliği “sigortalamak” yerine, sermayenin borçlanma maliyetini düşüren bir ucuz finansman rezervi haline geldi.
Bunun için işsizlik ödeneğine hak kazanmak için ağır koşullar konuldu, başvuranların yalnızca yüzde 40-45’i bu haktan yararlanabildi. Ödenek miktarı çoğu zaman asgari ücretin yarısını bile bulmadı, üst sınır hiçbir zaman asgari ücreti geçmedi.
Pandemi patronlar için fonu yağmalamanın bahanesi oldu. 2020–2021 yıllarında fondan yapılan harcamalar ilk kez gelirleri aşsa da, bu kaynaklar işçilere değil, Kısa Çalışma Ödeneği aracılığıyla sermayeye yöneldi. Sermaye, kriz yükünü işçinin sırtına yıkarak kamu fonlarından doğrudan destek aldı.
Pandeminin ardından teşvik ödemeleri ve devlet eliyle çocuk işçiliği yasallaştıran MESEM projesi gibi çeşitli kalemler aracılığıyla fonun neredeyse dörtte biri patronlara gitti.
Şimdi bu oran daha artırılmak isteniyor. Meclis'e davet edilen patron temsilcileri, kendilerine sunulan yeni kaynakları daha beğenmiyor, fazlasını talep ediyor.
soL Haber