Hükümet tutmayan enflasyon hesabını bu defa kamu emekçisine dayattı
Son iki yılda kamu emekçisine tahmini enflasyonun bile altında zam öneren hükümet, yine tutturamadığı hesabına dayanarak pazarlık masasına oturdu...
Hedef başka, gerçek başka: Hükümet tutmayan enflasyon hesabını bu defa kamu emekçisine dayattı
Ekonomi yönetiminin tahmini enflasyona dayanan yeni ücret politikası genişlemeye devam ediyor.
Son olarak kamu emekçisi ve emeklilerini kapsayan toplu sözleşmede bir türlü tutturulamayan enflasyon tahmini, zam oranı olarak sunuldu.
Hükümet, Merkez Bankası’nın yüzde 16 enflasyon yaşanacağını öngördüğü 2026 yılı için toplam yüzde 16, yüzde 9 enflasyon yaşanacağını öngördüğü 2027 yılı için toplam yüzde 8 zam teklif etti.
Peki geçmiş yıllarda da tahminlere uyumlu sunulan ve imza altına alınan tekliflerle gerçekleşme arasındaki fark ne olmuştu?
26 teklif edildi, 33 yaşandı
Bir önceki sözleşme döneminde teklif edilen zam, tahmin edilen enflasyon ve gerçekleşen enflasyonu kıyaslayan Ekonomim Gazetesi’nden Hüseyin Gökçe, hükümetin hesabının tutmadığını gözler önüne serdi.
2023 yılında yayımlanan "Orta Vadeli Program"da, 2024 yılı için yüzde 33, 2025 yılı içinse yüzde 15,2 enflasyon öngörülmüştü. Oysa enflasyon 2024’te yüzde 44,3 olarak gerçekleşti. Bu yılsa en iyimser tahminle yüzde 30 seviyelerinde olacak.
Peki ekonomi yönetimi sayıları 6 milyonu bulan kamu emekçileri ve emeklilerine ne kadar artış sağlamıştı? 2024 yılı için toplam yüzde 26,5, 2025 yılı için toplam yüzde 12,3 zam vermişti.
Yani enflasyon için belirlenen hedefler tutması bir yana verilen artış oranları, hedefin yanına bile yaklaşmadı.
Adım adım milyonları kuşattı
“Şimşek Programı" uygulamaya konulalı 2 yıldan fazla oluyor. Emekçilerin alım gücü düşürülürse enflasyonun da düşeceğini varsayan programın temel hedefi ücretleri baskılamak, yani maaş zamlarını enflasyonun altında tutmak.
İlk adım asgari ücrette atıldı. Önce zam sayısı yılda 2'den 1'e düşürüldü, sonra zam oranını belirlerken gerçekleşen enflasyon yerine tahmini enflasyon esas alındı. Bu yıl gerçekleşen enflasyon baz alınsaydı asgari ücret yüzde 44 zamlanacaktı. Ama bunun yerine hükümetin 2025'in sonunda enflasyonun ulaşacağını umduğu yüzde 30 kadar zam yapıldı.
Özel sektör de yüzde 30'u kırmızı çizgi olarak belirledi, üstüne çıkmadı. Çıkmaya yeltenen uyarıldı. Tekstilden petrokimyaya hemen her sektörde imzalanan toplu sözleşmelerde işçilere yüzde 30 zam oranı dayatıldı.
Aynı plan 600 bin kamu işçisi için de uygulandı. Hükümet önce gerçekleşen enflasyon oranına tekabül eden yüzde 16 zam teklif etmişti. Ancak daha sonra bu teklif geri çekildi, önümüzdeki 6 ayda yaşanmasına ihtimal verilen yüzde 11'lik enflasyon oranı kadar zam dayatıldı ve imzalar atıldı.
