İşte borsadaki zayıf performansın öne çıkan nedenleri...
Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi son 7 haftanın 6'sını ekside kapattı. Yatırımcı sayısı sene başından bu yana 500 bin kişi azaldı. İşte borsadaki zayıf performansın öne çıkan nedenleri...
Borsa İstanbul neden düşüyor?
Yüzde 44,4'lük resmi enflasyona karşılık 2024'ü yüzde 31,6'lık artışla kapatan BIST 100 endeksi, bu yıl da şu ana kadar sadece yüzde 7,6 oranında yükseldi. Bu oran, ilk 9 aydaki yüzde 25,4'lük resmi enflasyonun çok uzağında kaldı.
BIST 100 endeksi bu haftayı yüzde 1,3'lük kayıpla kapatırken, son 7 haftanın 6'sında kayıp yaşanmış oldu.
YÜKSEK FAİZ ETKİSİ
Pandemi dönemi ve sonrasında yüksek enflasyon ve düşük faiz ortamında Borsa İstanbul yatırımcısına yüksek kazanç sağlamıştı.
Şirketlerin yüksek kârlara imza attığı bu dönemde, BIST 100 endeksinde de resmi enflasyonun üzerinde getiriler elde edilmişti ancak bu dönem, Mayıs 2023 seçimleri sonrasında terse döndü.
Yüksek reel faiz dönemiyle birlikte, şirketlerin kârlılıklarında ve borsa endekslerinin getirilerinde düşüş yaşandı.
Son olarak eylül enflasyonunun beklentileri aşması ve faiz indirimi beklentilerinin aşağı çekilmesi, borsayı olumsuz etkiledi.
Yatırımcılar yüksek faiz getirisine yönelirken, rekor üstüne rekor kıran altın da yatırım tercihlerinde öne çıkıyor.
BELEDİYE OPERASYONLARI VE KAYYUM GÜNDEMİ
Bu yıl başta İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) olmak üzere muhalefetin elindeki belediyelere yönelik düzenlenen yargı operasyonları, siyasi istikrarsızlık endişesi yaratarak borsayı olumsuz etkiledi.
Belediyelere operasyona paralel şekilde CHP'ye kayyum atanması talebiyle açılan davalar da siyasi istikrarsızlık endişelerini artırdı.
İç siyasi gündemin etkisi son dönemde azalsa da, borsada endişe yaratmaya devam ediyor.
JEOPOLİTİK GÜNDEM
Dünya genelinde ve Türkiye'nin yakın coğrafyasında artan ekonomik, siyasi ve askeri çekişmeler de piyasaları olumsuz etkiliyor.
Ukrayna savaşı ve Gazze'deki soykırım operasyonunun yanı sıra bu sene İsrail ve ABD'nin İran'a dönük operasyonu, bu yıl öne çıkan gündemler arasında yer aldı.
Gazze'deki ateşkes anlaşması ve son dönemde Washington-Ankara hattında artan temaslar, henüz Borsa İstanbul'da pozitif bir hava oluşması için yeterli olmadı.
YATIRIMCI GÖÇÜ
Yukarıdaki üç başlığın da etkisiyle, son iki yılda Borsa İstanbul'da tersine göç yaşandı.
2020-2023 yılları arasındaki yüksek negatif reel faiz döneminde katlanan borsadaki yatırımcı sayısı, son iki yılda hızla geriledi.
Borsada yatırımcı sayısında düşüş, son iki yılda 2 milyonu, sene başından bu yana ise 500 bini aştı.
Emre Deveci / NEFES