Türkiye’nin borç kamburu 9 yılda 9 doğurdu!
9 yılda Türkiye’nin borç kamburu çığ gibi büyüdü!Çocuklar ve torunların...
GELECEĞİNDEN YİYORUZ!..
Yurt içi tasarrufları artıramayan Türkiye dış borçları çığ gibi büyüterek geleceğinden yiyor. Son 5 yılda dış borçlar yüzde 70,9 artış göstererek, 169.8 milyar dolardan, 290.3 milyar dolara yükseldi.Yüzde 8.9 büyüme oranıyla 'Avrupa birincisiyiz, dünya üçüncüsüyüz' diye övünen Türkiye büyümenin finansmanındaysa, tabiri caizse sınıfta kaldı.
Yurt içi tasarrufları artıramayan Türkiye’de yatırım ve tüketim dış borç ve sıcak parayla finanse edildi. Bunun bir diğer anlamı da bu nesil, tüketim ve altyapı yatırımlarını çocuklarına ve torunlarına ödettirecek.. AKP’nin dışa bağımlı politikası nedeniyle, altyapı yatırımları dış borçlarla finanse edilirken, vatandaş da tüketimini bankalardan sağladığı krediyle yürütüyor.
Kısa vadeli borçlar arttı
Bankalar da kredi finansmanını sadece mevduatla değil, yurtdışından aldığı sendikasyon kredisiyle sağlıyor. Böylece Türkiye’nin dış borç yükü, son 5 yılda yüzde 70,9 artış göstererek, 169 milyar 872 milyon dolardan, 290 milyar 350 milyon dolara yükseldi. Sıcak para da 7 kat artışla 140 milyar dolar oldu. Hazine garantisiyle alınan borçlarda İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Halk Bankası ve enerji KİT’leri kendi alanlarında en borçlu kuruluşlar oldu. Hazine Müsteşarlığı’ndan derlenen verilere göre, 2005-2010 döneminde Türkiye’nin dış borç yükündeki artışta özel sektör etkili oldu. 2005 sonunda, 84 milyar 35 milyon dolar dış borcu olan özel sektörün borç tutarı, 2010 yılı sonunda 189 milyar 601 milyon dolara ulaştı. Böylece, özel sektör borçları, oransal olarak yüzde 125,6, parasal olarak da 105 milyar 566 milyon dolar artış gösterdi. Özel sektör borçlarının 76 milyar 66 milyon lirasının bankalara ait olduğu da dikkati çekti.
Bankaların kredi alacağı 177 milyar TL
Kısa vadeli borçlar yüzde 105,4 artışla 78 milyar 641 milyon dolara yükselirken, uzun vadeli dış borçlardaki artış ise yüzde 60,9 olarak belirlendi. 5 yıllık süreçte uzun vadeli dış borçlar 211 milyar 709 milyon dolara çıktı. Bankaların tüketici kredisi alacakları son 1 yılda 38.6 milyar TL artışla 134 milyar 409 milyon TL’ye yükseldi.Tüketicilerin kredi kartı borçları ise son bir yılda 7.2 milyar TL artışla 43 milyar 139 milyon TL’ye çıktı. Böylece tüketicilerin bankalara olan toplam borcu son 1 yılda 177 milyar 547 milyon TL’ye yükseldi.
En borçlu kamu kurumları enerji sektöründe
Hazine garantili dış borç kullanan KİT’ler arasında ise enerji KİT’leri ilk sıralarda yer alıyor. KİT’lerin 1 milyar 133 milyon dolarlık Hazine garantili dış borcunun, 1 milyar 82 milyon dolarlık bölümünün enerji KİT’lerine ait olduğu belirleniyor. Enerji KİT’lerinden Elektrik Üretim A.Ş’nin dış borcu 435 milyon doları, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş’nin 313 milyon doları, Türkiye Elektrik İletim A.Ş’nin dış borcu da 334 milyon doları buluyor. Halk Bankası, kamu bankaları arasında Hazine garantili en fazla dış borca sahip banka oldu.
İstanbul Belediyesi rekor kırdı
2005-2010 döneminde Hazine garantili dış borç stoku da 4 milyar 381 milyon dolardan, 7 milyar 366 milyon dolara yükseldi. Mahalli idareler arasında en borçlu kuruluş, 197 milyon dolarlık borç ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak belirlenirken, Adana Büyükşehir Belediyesi 177 milyon dolar, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi 150 milyon dolar, İzmir Büyükşehir Belediyesi 129 milyon dolar, Bursa Büyükşehir Belediyesi 110 milyon dolarla takip ediyor.
Yeniçağ
*
